Bernie Sanders schort campagne op: werkenden hebben eigen partij nodig!

Reactie door Kshama Sawant, socialistisch gemeenteraadslid in Seattle

Woensdag kondigde Bernie Sanders aan dat hij zijn campagne voor het presidentschap opschort en daarmee effectief een einde maakte aan de campagne. Hij zat 300 afgevaardigden achter Biden en het werd erg moeilijk om de nominatie nog binnen te halen. Maar door zich nu terug te trekken, zijn miljoenen aanhangers van Sanders bijzonder teleurgesteld. Ze begrijpen net als Socialist Alternative eerder opmerkte dat deze voorverkiezingen net als die van 2016 gestolen zijn door het gevestigde establishment van de Democratische Partij.

Sanders beslist om te stoppen in een tijd van ongekende crisis voor werkende mensen, waarin de noodzaak van socialistische verandering nog nooit zo duidelijk is geweest. De coronavirusepidemie heeft de enorme ongelijkheid in de Amerikaanse samenleving en de catastrofale gevolgen van tientallen jaren van aanvallen op de harde winsten en besparingen op sociale voorzieningen, waaronder de zorg, volledig duidelijk gemaakt.

Bovenop de verwoestingen die het coronavirus heeft aangericht in veel arbeidersgemeenschappen, vooral onder migrantenarbeiders in New York en in zwarte arbeidersgemeenschappen in veel steden, hebben we de nieuwe realiteit van massale werkloosheid op een schaal die alleen maar kan worden vergeleken met de Grote Depressie. Eind april zullen 50 miljoen mensen hun baan zijn kwijtgeraakt, 35 miljoen mensen hebben hun door de werkgever verstrekte gezondheidsvoordelen verloren en tientallen miljoenen zullen moeten kiezen tussen het betalen van de huur en het kopen van voedsel voor hun gezin.

Deze crisis toont op een bijna ongekende manier het volledige failliet van het kapitalistische systeem aan.

De ramp die Joe Biden is

De vermoedelijke Democratische genomineerde is nu Joe Biden, een trouwe dienaar van Wall Street die gedurende vele decennia besparingen op de sociale zekerheid en Medicaid heeft gesteund. Hij was een belangrijke voorstander van het beleid dat tot massale opsluiting leidde. Hij leidde de aanklacht in de Amerikaanse Senaat tegen Anita Hill die getuigde over de seksuele intimidatie van Clarence Thomas van het Hooggerechtshof. Hij was hevig verdediger van de Irak-oorlog. Biden’s geestelijke vermogens zijn ook duidelijk niet wat ze waren. Hij bleef afwezig tijdens de coronaviruscrisis. Dit heeft geleid tot speculaties dat het establishment hem later dit jaar zou proberen te vervangen door iemand anders. Maar zo’n overstap dreigt de leiding van de Democratische Partij, wiens gebrek aan gezag niet kan worden overschat, nog meer in diskrediet te brengen.

Sanders had het momentum mee toen hij de eerste drie voorverkiezingen won. Het is een teken van de wanhoop van het establishment dat het zich rond Biden heeft verenigd. De zwakte van Biden was gekend en er werd maandenlang tevergeefs gezocht naar een andere kandidaat. Het establishment heeft Bernie nu geblokkeerd, maar dit is slechts uitstel van de afrekening. Zelfs als Biden Trump op de een of andere manier verslaat, zal hij te maken krijgen met een crisis die vergelijkbaar is met de Grote Depressie. Daarin zal de ontoereikendheid van de Democratische leiding volledig aan het licht komen en het zal de wens van miljoenen mensen om een nieuwe arbeiderspartij op te richten enkel aanwakkeren.

Het was de angst voor een tweede termijn van Trump, de meest reactionaire president in decennia, die de deur opende voor het establishment om een campagne van massamanipulatie te voeren na de voorverkiezingen in South Carolina. De ironie is dat velen die Biden steunden met het argument dat Sanders een ‘te radicale’ kandidaat zou zijn om Trump te verslaan, ondertussen wel belangrijke delen van het programma van Sanders steunden. Exitpolls in de eerste 20 staten waar voorverkiezingen werden gehouden, toonden dat een meerderheid voorstander is van algemeen toegankelijke gezondheidszorg.

Ondanks dit alles en ondanks de peiling die aangaf dat Sanders Trump kon verslaan, heeft Bernie nu zijn nederlaag geaccepteerd en duidelijk gemaakt dat hij Biden zal steunen. Het team van Sanders beperkt zich nu tot de hoop om verbale ‘toegevingen’ te bekomen rond een progressieve agenda. Biden zal mogelijk effectief een paar kruimels uitgooien in de hoop miljoenen progressieven, vooral jongeren, te overtuigen om alsnog te stemmen in november. Het wordt evenwel moeilijk voor Biden om enigszins geloofwaardig een progressieve agenda te verkondigen. Enkele weken geleden nog verklaarde hij een veto te zullen uitspreken tegen ‘Medicare for All’ (toegankelijke gezondheidszorg) indien het parlement daarvoor zou stemmen.

Wij begrijpen waarom miljoenen zo wanhopig zijn om zich van Trump te ontdoen dat zij bijna om het even welke tegenstander zouden steunen. Maar we weten ook wie Joe Biden is: hij is geen vriend van werkende mensen, vrouwen, zwarte mensen of immigranten. We zullen hem niet steunen en Sanders zou dat ook niet moeten doen.

Waarom we Bernie Sanders steunden

Socialist Alternative en ik steunden Sanders en gingen er alles aan doen om deze verkiezing te winnen. We hebben geen spijt van ons standpunt op basis van de enorm positieve elementen van de beweging die hij heeft helpen creëren. Reeds in 2016 heeft Sanders miljoenen mensen geënthousiasmeerd met zijn radicale programma voor de werkende klasse, zijn oproep tot een ‘politieke revolutie tegen de klasse van miljardairs’ en zijn popularisering van het ‘democratisch socialisme’. Deze keer ging Sanders verder met te zeggen dat miljardairs ‘niet zouden moeten bestaan’, terwijl hij sprak over een ‘regering van de arbeidersklasse’ en verklaarde dat zijn rol als president die van ‘hoofdorganisator’ zou zijn. Hij pleitte voor een Green New Deal en zelfs voor het in overheidshanden nemen van delen van de energie-industrie.

Maar de belangrijkste reden waarom we Bernie steunden was dezelfde reden waarom de heersende klasse hem vreesde. Zijn campagne van 2016 was een inspiratiebron voor massale strijd, waaronder de lerarenopstand in 2018 en 2019 en het begin van een wedergeboorte van de arbeidersbeweging in dit land. Als Sanders op de een of andere manier alle hindernissen had overwonnen en in 2020 het presidentschap had gewonnen, vreesde de heersende klasse dat het vertrouwen en de verwachtingen van de werkende mensen enorm zouden toenemen. Dat zou een golf van strijd kunnen veroorzaken. Het was voor de Democraten duidelijk dat ze liever nog vier jaar Trump hadden dan Sanders in het Witte Huis.

Tegelijkertijd zijn we altijd openhartig geweest over Sanders’ beperkingen en onze belangrijke meningsverschillen met hem. Reeds in 2016 wezen we op het tegenstrijdige karakter van zijn campagne: aan de ene kant wees het door het weigeren van geld van grote bedrijven op het potentieel voor een nieuwe partij, maar tegelijkertijd sleepte het ook mensen terug in de richting van de Democraten. In 2018 zagen we hoe veel linkse mensen verder gingen in de richting van een poging om de Democraten te hervormen. Ze werden daarin aangemoedigd door de verkiezing van Alexandria Ocasio-Cortez en andere democratische socialisten. We hebben deze ontwikkeling ook gesteund, onder meer omdat het de tegenstrijdigheden in de Democratische Partij versterkte. Die partij is een belangrijk obstakel in de ontwikkeling van een sterke linkerzijde in de VS sinds de jaren dertig van de vorige eeuw.

We waren het evenmin eens met de visie van Sanders over socialisme. Zijn visie lijkt een combinatie te zijn van de New Deal van Franklin D Roosevelt en de Europese sociaaldemocratie. Dit zijn voorbeelden van pogingen om het kapitalistisch systeem te redden in plaats van het te bestrijden en omver te werpen. Dit is een mislukt project, wat nog eens wordt onderstreept door de huidige pandemie en de dreiging van een klimaatramp.

We moeten er nogmaals op wijzen dat de meeste vakbondsleiders – op enkele uitzonderingen na – een niet onbelangrijke rol hebben gespeeld bij het tegenhouden van de pro-actieve klassenstrijd van Sanders. Dit toont helaas aan dat zij meer bang zijn voor de klassenstrijd dan voor de aanvallen van de bazen op de arbeiders. We moeten ook wijzen op de vreselijke rol van Elizabeth Warren, die faalde als de “andere progressieve” in de race om achter Bernie aan te gaan, toen alle uitgesproken gevestigde kandidaten hielpen het tij te keren voor Biden.

Ook na Super Tuesday en de groeiende uitdagingen die zijn campagne met zich meebracht, bleef Sanders gedurfde voorstellen doen om de opkomende dubbele crisis van de pandemie en de economische ineenstorting aan te pakken. Hij heeft onlangs opgeroepen om alle werkenden hun volledige loon voor de duur van deze crisis te betalen. Maar terwijl hij en AOC een aantal punten van kritiek uitten op het stimuluspakket dat een duizelingwekkende reddingsoperatie voor het Amerikaanse bedrijfsleven bevatte, stemden ze onder druk ten onrechte voor de maatregelen.

Samen met het consequent verwijzen naar Biden als ‘mijn vriend’, wijst dit op een groter probleem. Zoals een aantal mensen ter linkerzijde aangaven, zou een meer strijdlustige confrontatie met Biden van het begin Sanders ten goede gekomen zijn. Het zou bijgedragen hebben aan het verduidelijken wie Biden werkelijk is. Maar bovenal is de benadering van Sanders om zich nu terug te trekken, niet aangepast aan de situatie waarin we ons bevinden. Nu is het tijd om in te gaan tegen de valse oproepen van de heersende klasse voor ‘eenheid’. We moeten duidelijk maken wie verantwoordelijk is voor de rampzalige situatie en bouwen aan sterk verzet, ongeacht het geschreeuw van de gevestigde media.

Wat nu?

Miljoenen vragen “wat nu?” De beslissing van Sanders om zijn campagne op te schorten is ongetwijfeld een echte tegenslag voor links. Maar het zou ook het einde moeten betekenen van de illusies in het vermogen om de Democratische Partij te transformeren. Er is een reëel gevaar voor demoralisatie, maar miljoenen mensen hebben ook hun ogen geopend. Dit dwingt velen om zich – in een tijd van enorme crisis – af te vragen welke leiding de arbeidersklasse nodig heeft.

Toen Sanders in de aanloop naar de Democratische Conventie in 2016 duidelijk op weg was naar een nederlaag, na een dubieuze voorverkiezing, riepen we hem op om als onafhankelijke kandidaat aan de verkiezingen deel te nemen. Dit kreeg een brede weerklank en werd door velen gezien als de volgende logische stap. Het was ook effectief mogelijk dat hij van Clinton én Trump had gewonnen. Een gelijkaardige oproep zou vandaag niet dezelfde steun krijgen, onder meer vanwege de grote angst voor een herverkiezing van Trump. Maar de belangrijkste bijdrage die Sanders zou kunnen leveren aan de verdere ontwikkeling van de beweging waaraan hij heeft bijgedragen, is erkennen dat het niet mogelijk is om de Democratische Partij te hervormen en te helpen bij het opzetten van een nieuwe partij.

In de tussentijd zullen de beste activisten, die de weg op het politieke terrein geblokkeerd zien, zich richten op de massale strijd die zich zelfs midden in de lockdown ontwikkelt. We zien nu al dat frontlijnwerkers in het hele land veiligheidsmaatregelen en risicoloon eisen. Dit heeft onder meer geleid tot stakingsacties. Werknemers in duidelijk niet-essentiële sectoren hebben geëist dat hun werkplekken worden gesloten.

Met tientallen miljoenen die geen huur kunnen betalen, is er objectief gezien een basis voor een nationale huurstaking op 1 mei. Wij roepen op om dit te combineren met acties op de werkplekken, zelfs indien maar van korte duur, en solidariteitsacties in de arbeidersbuurten (waarbij uiteraard de regels van sociale afstand worden nageleefd). Het is door deze strijd op 1 mei en in de komende maanden dat er solidariteit en bewustzijn van de arbeidersklasse kan worden opgebouwd die de basis zal helpen leggen voor de onafhankelijke politieke strijd van de arbeidersklasse tegen de macht van het bedrijfsleven. We roepen degenen die deel willen uitmaken van de strijd voor revolutionaire verandering op om ons te contacteren en lid te worden.