Bij de Griekse verkiezingen van 21 mei 2023 heeft vooral de conservatieve Nieuwe Democratie gewonnen. Ondanks een licht verlies blijven de rechtse conservatieven de grootste partij in het Helleense parlement. De verkiezingen werden gehouden onder een nieuw systeem waarbij de grootste partij, niet automatisch vijftig zetels extra krijgt. Dit was de gebruikelijk in Griekenland, totdat de sociaaldemocraten van SYRIZA het afschafte. Nieuwe Democratie heeft echter ervoor gezorgd dat de oude verkiezingswet werd hersteld, dit omdat de conservatieven dan verzekerd zijn van een absolute meerderheid bij de volgende verkiezingen.
Artikel door Jorein Versteege
Het herstellen van de bonuszetels voor de grootste partij, kon echter pas na deze verkiezing plaats vinden en dus worden er in juni weer parlementsverkiezingen gehouden. Nieuwe Democratie (ND) kon geen coalitiepartner vinden voor een kabinet en dus is de kans erg groot dat ze in juni de grootste worden en dus de bonus van vijftig zetels krijgen. De oude sociaaldemocraten van de Pan Helleense Socialistische Beweging (PASOK) hebben ook gewonnen. Ondanks het massieve verraad van 2009, heeft PASOK goed kunnen profiteren van de neergang van de ’’Coalitie van Radicaal Links – Progressieve Alliantie’’, de nieuwe sociaaldemocraten die (net als PASOK) hun socialistische idealen opzij gezet hebben.
SYRIZA is massief afgestraft en leider Alexis Tsipras verloor nog meer steun. Hoe anders was dat in 2015. Toen hoopte veel Grieken dat hij iets zou doen aan de massieve ongelijkheid, armoede en neoliberale politiek. Tot dan toe hadden ND en PASOK elke verkiezing gewonnen. De Griekse kapitalistenklasse en de rijken stemmen massaal ND en veel werkenden kozen PASOK. In 2009 wist PASOK de verkiezingen te winnen, maar net als SYRIZA in 2015 konden de sociaaldemocraten niet breken met het neoliberalisme.
SYRIZA nam veel PASOK stemmers over en nu is een deel van de stemmers terug bij de oude sociaaldemocraten. Veel zal hun dat niet helpen. PASOK en SYRIZA zijn lege omhulsels die werkenden niets te bieden te hebben. De stalinisten van de Communistische Partij van Griekenland (KKE) wisten licht te winnen, maar ondanks hun euforie is hun winst behoorlijk matig. Gezien de enorme armoede, ongelijkheid en wanhoop had de KKE veel meer stemmen kunnen winnen als ze niet zo sektarisch en stalinistisch zouden denken.
Een verliezer is het Europees Realistisch Ongehoorzaamheidsfront (MeRA25) van Yanis Varoufakis. Hij brak met Alexis Tsipras, maar heeft eigenlijk nooit een socialistisch alternatief neergezet op de neoliberale dwang van Europa. Zijn MeRA25 spreekt over ’’ markt-socialisme’’ en een sociale EU, wat natuurlijk onlogisch is omdat socialisme en marktwerking niet samen gaan. Daarnaast is deze EU niet sociaal te maken omdat de unie er is voor het bedrijfsleven. MeRA25 verloor bijna al haar stemmers en komt niet in het parlement.
Extreemrechts komt met de Griekse Oplossing (EL) in het parlement. Deze nationalistische partij is opgericht in 2016 door een afsplitsing van de Populaire Orthodoxe Bijeenkomst. EL is naast Grieks nationalistisch ook religieus en wil een christelijke staat oprichten en islamistische vluchtelingen deporteren. Dat ze steun winnen ligt voornamelijk in hun economisch nationalisme. EL wil staatsinterventie in de economie om de ongelijkheid aan te pakken. Veel Grieken snakken naar hulp, maar het is niet de aard van de kapitalistische staat om werkenden te helpen!
SYRIZA verloor 11% van haar stemmen en komt uit op 20,07%. ND wist 40,79% van de stemmers te overtuigen. De opkomst was iets groter dat in 2019, toen stemde maar 57% van de stemmers. Nu waren het 60% dat kwam opdagen. Van die 60% heeft 40,79% voor ND gekozen en 20,07% voor SYRIZA. Het is duidelijk dat ND niet de meerderheid van de Grieken achter zich heeft. Maar de meerderheid van de kapitalistenklasse en de rijken stemmen wel op de conservatieven.
Werkenden en baanlozen winnen niets, dat heeft deze verkiezingen bewezen. Politiek links weigert een socialistisch alternatief neer te zetten. PASOK en SYRIZA hebben de werkende klasse verraden en de KKE is naast hun stalinisme ook sociaal-conservatief en staat pal voor het heteroseksuele gezin en wijst de LGBT gemeenschap af, de stalinisten promoten ook Grieks patriottisme. Radicaal links is dan wel verenigd in een alliantie genaamd ANTARSYA, maar die weet niet door te breken. Dit wordt toegewezen door hun onvermogen om met andere organisaties op te trekken en hun top down mentaliteit.
In juni zijn er weer verkiezingen en de kans is erg groot de de conservatieven die zullen winnen. Met vijftig extra zetels zullen zal ND genoeg hebben voor een meerderheid. Griekse arbeiders zullen dan nog meer lasten ervaren. Op dit moment leeft 30% van de bevolking in relatieve armoede en hebben moeite om elke maand rond te komen. Voor 1/3 van de Griekse bevolking is een auto te duur geworden. Dit zorgt voor veel stress, omdat de auto voor veel Grieken noodzakelijk is om naar hun werk te komen. Het OV is alleen beschikbaar in de grote steden.
Revolutionair socialisten zeggen dat:
– De Griekse arbeidersklasse heeft een socialistisch programma nodig waarop ze kunnen stemmen.
– Een verenigd links dat gelijkheid tussen de organisaties waardeert, met respect voor de niet gelieerde strijders.
– Politiek links zal samen moeten werken met elkaar voor gemeenschappelijke initiatieven en demonstraties, ongeacht de ideologische verschillen.
– Links zal moeten pleiten voor de nationalisatie van de grootste bedrijven onder democratische controle van de gemeenschap.
– Strijd zal gevoerd moeten worden voor een socialistisch Griekenland, als onderdeel van een vrijwillige socialistische federatie van Europa.
