Coronacrisis in Gaza: pandemie tegen achtergrond van belegering, armoede en overbevolking

Er zijn noodmaatregelen nodig om de blokkade van de Gazastrook op te heffen, zodat alle noodzakelijke medische apparatuur en hulp kan worden geleverd. De 13 jaar durende blokkade van twee miljoen Palestijnen in de dichtstbevolkte plaats ter wereld moet meteen worden gestopt!

Artikel door Uri Bar-Shalom Agmon en Shahar Benhorin, Socialistische Strijdbeweging (onze zusterorganisatie in Israël-Palestina)

Het was slechts een kwestie van tijd voordat de Corona-pandemie de Gazastrook bereikte. De militaire blokkade heeft de verspreiding van het virus aanvankelijk tegengehouden, maar dreigt nu de crisis ernstig te verergeren. Op 21 maart werden de eerste besmette gevallen bevestigd en op het moment van schrijven zijn er meer dan tien bevestigde gevallen. Dit lage cijfer is echter in grote mate te wijten aan een zeer laag aantal tests. Het is bijna zeker dat het werkelijke cijfer aanzienlijk hoger ligt.

Hoewel de scholen sinds 6 maart zijn gesloten zoals in de enclaves van de Palestijnse Autoriteit op de bezette Westelijke Jordaanoever, zijn er pas na de bevestiging van de eerste gevallen uitgebreide maatregelen genomen om de economie en de moskeeën te sluiten en grootschalige isolatiemaatregelen te bevorderen. Nu is het voor iedereen duidelijk dat er een ernstig gevaar bestaat dat COVID-19 zich verspreidt.

Meer dan twee miljoen mensen leven in de Gazastrook, in omstandigheden van ondraaglijke overbevolking, waarbij de helft van de bevolking onder de armoedegrens leeft en ongeveer 90% van de huishoudens geen toegang heeft tot schoon water. De infrastructuur voor rioolwaterzuivering functioneert niet en er is ook een groot tekort aan ontsmettende alcohol.

Met slechts 45-70 bedden op de intensive care, slechts 60-120 medische ventilatoren, een tekort aan medisch personeel en 45% aan noodzakelijke medicijnen in ‘normale’ tijden – zal het gezondheidssysteem op de Gazastrook zal snel instorten wanneer het virus breed verspreid geraakt. Door de voortdurende belegering beperkt het Netanyahu-regime de levering van medicijnen, geavanceerde medische apparatuur en vervangende onderdelen, en beperkt het de beweging van artsen, zelfs als het gaat om professionele training. Omdat de elektriciteit beperkt is tot een paar uur per dag, zijn ziekenhuizen afhankelijk van particuliere donaties om brandstof te kopen voor generatoren om te kunnen blijven functioneren!

Slechts één labo in de Gazastrook voert tests uit voor het Coronavirus (SARS-CoV-2), het gebrek aan testkits is zorgwekkend. Tot nu toe zijn er minder dan 1.000 tests afgerond, wat neerkomt op ongeveer 0,05% van de bevolking. De VN heeft 1.000 testkits geleverd en Israël nog eens 200. China heeft nog eens 10.000 kits naar de Palestijnse Autoriteit gestuurd, maar het is nog onduidelijk hoeveel daarvan Gaza zullen bereiken en hoe. Deze aantallen zijn bij lange na niet voldoende om het aantal besmettingen in kaart te brengen om een snelle verspreiding te voorkomen.

Israëlische zakenlieden maken winst op productie van Palestijnse mondmaskers

Naast de angst die voortvloeit uit een ineenstorting van het gezondheidsstelsel, verergert de Corona-crisis de reeds ernstige economische crisis in de Gazastrook. Raed Shikshak, een literatuurstudent uit Gaza, vertelde op de Hebreeuwse website BorderGone.com over wat de verwachte economische gevolgen van de crisis zullen zijn, wanneer de jeugdwerkloosheid al tot 70% is gestegen: “Corona zal ook mijn familie vernietigen. Mijn oudere broers zullen stoppen met werken. En zoals de meeste mensen hier hebben we geen spaargeld. Om nog maar te zwijgen van het feit dat onze regering door de Israëlische blokkade, die de economie heeft verwoest, niet in staat zal zijn om uitgebreide compensaties en hulp aan de werklozen te bieden zoals de Amerikaanse en Europese regeringen van plan zijn.”

Door het tekort aan ziekenhuizen, en als onderdeel van de inspanningen om infecties te voorkomen, is in Rafah een veldhospitaal opgezet en zijn de UNRWA-scholen (VN-hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen) omgebouwd tot klinieken voor respiratoire patiënten die mogelijk positief getest worden. “De schoolbibliotheek is omgebouwd tot een apotheek, de klaslokalen tot ruimten voor medisch onderzoek en behandeling,” zo werd de situatie aan Al Monitor beschreven door Amer Joda, die in een wachtrij wachtte op een behandeling met zijn zoon in een van de geïmproviseerde klinieken. Tegelijkertijd is UNRWA begonnen met het leveren van voedselhulp aan gezinnen in nood.

Geconfronteerd met het tekort aan basisuitrusting is er snel een productielijn voor alco-gel opgericht en zijn de textielfabrieken omgebouwd om beschermend materiaal voor medisch personeel te produceren. Daarnaast is de kledingfabriek ‘Unipal 2000’ overgegaan op de productie van 20.000 gezichtsmaskers per dag – die allemaal om de paar dagen naar Israël worden geëxporteerd en vervolgens via Israëlische zakenlieden op de particuliere markt worden verkocht, ondanks het feit dat de plaatselijke Hamas-administratie heeft geëist dat alle exporten worden vermeden tot de plaatselijke behoeften zijn ingelost. De eigenaar van de fabriek verklaarde echter dat de achtergrond van crisis maakt dat “mensen zoeken waar ze geld kunnen verdienen. Velen van hen [Israëlische zakenlieden] kijken in deze richting en bestellen de maskers bij ons.” (ynet, 1 april). De eigenaar van een andere textielfabriek werd geciteerd door Xinhua News Agency en beweerde dat “Israëlische bedrijven ons het doek stuurden om medische maskers voor hen te produceren. Ze hebben miljoenen maskers nodig, en we willen drie miljoen maskers produceren.”

Met andere woorden, zakenmensen zijn op zoek naar een kans om winst te halen uit de dringende behoefte van medisch personeel en miljoenen inwoners aan maskers, en tegelijkertijd betekent het winstmotief dat de eigenaars van de textielfabrieken drijft dat de dringende behoeften van de bewoners op de Gazastrook niet worden aangepakt.

Aan beide zijden van de Groene Lijn vereist de situatie dat de productie van alle noodzakelijke apparatuur voor de bestrijding van de ziekte in publieke handen is, niet gericht op winst, en onder democratisch toezicht van de werknemers, artsen en organisaties van verplegend personeel. Winstbejag op mondmaskers, terwijl zelfs ziekenhuizen tekorten hebben, moet worden verboden.

Produceer medische ventilatoren, geen bommen

De kapitalistische regering in Israël, die het Israëlische gezondheidsstelsel van middelen heeft beroofd, is ook verantwoordelijk voor de belegering dat de inwoners van de Gazastrook verstikt. Die blokkade heeft het gezondheidsstelsel ernstig heeft geschaad en het is een obstakel voor het bestrijden van de pandemie die zich over de grenzen heen verspreidt.

Er wordt gevreesd voor een scenario waarin meer patiënten moeten beademd worden dan dat er apparaten beschikbaar zijn. Ynet haalde een hoge Israëlische ambtenaar aan die stelde: “Israël zal geen Corona-patiënten uit de Gazastrook opnemen. We zullen Corona niet importeren.” Andere bronnen van het establishment stelden dat er in een later stadium meer testkits en apparatuur zullen worden geleverd, omdat er bezorgdheid bestaat onder het Israëlische establishment voor de gevolgen van een hevige zorgcrisis die uit de hand kan lopen. Voorlopig wordt verwacht dat de infecties exponentieel zullen toenemen en dat de massale morbiditeit binnen vrij korte tijd kan optreden.

Het rechtse Israëlische regime gaf er de voorkeur aan om miljarden te investeren in de ontwikkeling van meer dodelijke wapens ten behoeve van “het beheer van het conflict”, in plaats van in levensreddende medische apparatuur zoals ventilatoren en bedden op de intensive care. Als het virus zich zodanig verspreidt dat er tegelijkertijd een tekort is aan ventilatoren in Israël en de bezette Palestijnse gebieden, bestaat er een duidelijk gevaar dat de Israëlische regering zelfs zal proberen te voorkomen dat er ventilatoren worden geleverd aan de Gazastrook, onder het voorwendsel dat dit ten koste gaat van Israëlische ziekenhuizen.

Nu het virus er al is, moeten de productielijnen in Israël, ook in de wapenindustrie, onmiddellijk worden omgebouwd voor de snelle en massale productie van ventilatoren en andere noodzakelijke medische apparatuur om te voldoen aan de behoeften aan beide zijden van de Groene Lijn. De Israëlische regering is al aangespoord om de productie in een satelliet- en raketfabriek van Israel Aerospace Industries om te schakelen voor de productie van ventilatoren. Om in de algemene medische behoeften te voorzien, moeten hele fabrieken worden omgebouwd, op grote schaal en onder democratisch toezicht, onder meer door personeel van de zorgsector.

Om een catastrofe te voorkomen, moeten alle beperkingen op de levering van medische apparatuur aan de Gazastrook worden afgeschaft, evenals de beperkingen op benzine, bouwmaterialen, voedsel en goederen in het algemeen, zodat de bewoners zich zo goed mogelijk kunnen voorbereiden op de dreiging van het Coronavirus.

Gevaar van militaire escalatie

Bij de recente parlementsverkiezingen van 2 maart herhaalde Netanyahu, net als bij de vorige verkiezingen in september, zijn dreigement van een nieuwe oorlog tegen Gaza, een “Moeder van alle Operaties” – dat wil zeggen: een nieuwe oorlog tegen de Palestijnen met duizenden doden, massale vernielingen en een verdere verslechtering van het nationale conflict. Zelfs nu de Corona-crisis in volle gang is, zijn er de laatste weken meer gevallen geweest van Israëlische bombardementen in de strook, evenals van het lukraak afvuren van projectielen op Israël door rechtse gewapende organisaties in de Gazastrook.

De leider van Hamas, Yahya Sinwar, deed in een interview met het Al-Aqsa kanaal een beroep op de Israëlische minister van Defensie en zei: “Ik zal tegen [de minister] Naftali Bennet zeggen, dat als we vinden dat Corona-patiënten in de Gazastrook niet kunnen ademen, we de ademhaling van 6 miljoen Zionisten zullen afsnijden en we alles zullen nemen wat we van u als [maffia] ‘bescherming’ zouden willen.” Sinwar, net als Netanyahu, wendt zich tot dreigende oorlogsretoriek om de aandacht af te leiden van het onvermogen van een rechtse en pro-kapitalistische regering om echt de meest elementaire zorgen van gewone mensen aan te pakken.

De fundamentele belangen van werkende en arme mensen aan beide zijden van de nationale scheidslijn en het hek omvatten de noodzaak om een effectieve strijd tegen de pandemie te garanderen, de bescherming van een waardig leven, en het voorkomen van elke militaire escalatie. Virussen erkennen geen grenzen en COVID-19 is een wereldwijde epidemie. Grensoverschrijdende solidariteit is van vitaal belang voor de organisaties van artsen, verpleegkundigen en werknemers om een effectieve bestrijding van het probleem te garanderen. Een echte, effectieve strijd kan alleen plaatsvinden op een gelijkwaardige basis.

Arbeidersorganisaties, medisch personeel en organisaties van gewone mensen kunnen en zouden moeten ingrijpen en een effectieve strijd tegen de crisis voeren, met inbegrip van de eis van massale tests, de volledige levering van medische apparatuur en middelen voor desinfectie en bescherming tegen het virus; het voorkomen van looninhoudingen en het garanderen van een inkomensniveau dat een waardig leven voor iedereen tijdens deze crisis mogelijk maakt; het democratisch toezicht op handhavingsmaatregelen; en het volledig delen van middelen en informatie tussen de gezondheidsstelsels.

Vooral nu, om deze Corona-crisis met zo min mogelijk slachtoffers te doorstaan, moeten we samen strijden, gewone mensen, Joden en Arabieren, Israëliërs en Palestijnen.

De artsen-, verpleegsters- en arbeidersorganisaties in het algemeen in Israël moeten nauw samenwerken met hun Palestijnse collega’s en eisen dat de Israëlische regering de levering van alle noodzakelijke apparatuur aan de inwoners van Gaza toelaat en beperkingen op de levering van goederen opheft, als onderdeel van een strijd voor een alternatief van de werkende bevolking op een realiteit van ‘verdeel en heers’, bezetting, belegering en bloedig conflict.