Analyse door Elin Brightwell (Socialist Alternative, VS)
2020 is niet het verkiezingsjaar dat iedereen verwachtte. De campagne voor de presidentsverkiezingen is nu volledig verweven met de wereldwijde pandemie die reeds 165.000 doden veroorzaakte in de VS en het leven van het grootste deel van de bevolking overhoop gooide. Vanaf het begin is Trump er niet in geslaagd de uitdagingen van de pandemie aan te pakken, maar erger nog: hij heeft de zaken actief verergerd.
We hadden een gecoördineerde reactie nodig op basis van de beste beschikbare wetenschap. In plaats daarvan kregen we een schrijnend tekort aan voorraden en apparatuur, nauwelijks enige coördinatie van staats- en federale middelen, massale woekerwinsten, en een campagne van verkeerde informatie afkomstig van het Witte Huis zelf. Het lijdt geen twijfel dat het bestuur van Trump een grote verantwoordelijkheid draagt voor het rampzalige wanbeheer tijdens de COVID-19 pandemie. Maar het schrijnende gebrek aan middelen voor het openbare gezondheidssysteem en de consolidatie van de ziekenhuisindustrie, die steeds meer mensen heeft achtergelaten zonder adequate dienstverlening, gaat al tientallen jaren terug. Nu het er niet goed uitziet voor Trump in de presidentsverkiezingen, komen zijn autoritaire instincten nog meer naar voren. Dat uitte zich in zijn aanvallen op het stemmen per post, de suggestie om de verkiezingen uit te stellen of nog de dreiging om de resultaten te betwisten.
Joe Biden, architect van massale opsluiting, volmaakte door big business gesteunde politicus, en gekend wegens seksuele intimidatie, ligt voor in de nationale peilingen en in de meeste swing states. Dit leek onwaarschijnlijk in februari, toen Bernie Sanders maar liefst 12% voor liep op Biden in de nationale peilingen. Sanders liet echter zijn programma vallen en koos ervoor om het liberale establishment achterna te lopen. Hij wil vooral oudere kiezers overtuigen dat alleen Biden in staat is om Trump te verslaan. Dit was ondanks het feit dat in de voorverkiezingen heel veel kiezers net voor Sanders kozen omwille van zijn uitgesproken standpunten rond bijvoorbeeld toegankelijke gezondheidszorg in de vorm van Medicare for All. Ondanks al zijn politieke en persoonlijke beperkingen, lijkt Biden een grote kans te maken om de volgende bewoner van het Witte Huis te worden. Trump mag evenwel nog niet afgeschreven worden. De Democratische strategen zijn erg zenuwachtig over Biden en zijn duidelijk afnemende geestelijke vermogens.
Zonder bijeenkomsten, kandidaten die het publiek ontmoeten, of opzwepende conventies, zal deze verkiezingscampagne anders zijn dan alle andere. Normaal gesproken zouden de beperkte campagnemogelijkheden een groot nadeel zijn voor de uitdager, die het platform van de zittende partij mist. In plaats daarvan ondermijnt de weigering van Trump om het coronavirus serieus te nemen zijn kansen in november. De strategie van de Biden-campagne om de interviews en media-optredens te beperken, is tot nu toe succesvol geweest. De verbale blunders van Biden en zijn klaarblijkelijke onvermogen om zijn handen thuis te houden, maakten dat het voor het Democratische establishment goed uitkwam dat Biden zich thuis schuilhield.
Als Biden en Kamala Harris, zijn kandidaat vice-president, in november winnen, dan is niet zomaar het einde van het Trumpisme en het populisme in de VS. Als de regering-Biden weigert om maatregelen te nemen om de sociale ellende onder een groot deel van de bevolking aan te pakken en als er geen links politiek alternatief ontwikkelt, dan ontstaat ruimte voor de groei van extreemrechts. Dit kan mogelijk zelfs op een schaal die lange tijd niet meer gezien is in de VS.
Er is dus een grote dringendheid bij de uitbouw van een politiek alternatief. De strijd tegen extreemrechts mag niet overgelaten worden aan het establishment, waaronder de Democratische partij.
Democraten: geen vrienden van de werkende klasse
Hoewel we Trump niet mogen afschrijven, er zijn nog veel wendingen mogelijk in de komende maanden, is het voor socialisten belangrijk om na te gaan hoe het beleid er onder president Biden zou uitzien. Het land bevindt zich in een complete crisis zonder enig uitzicht op een efficiënt antwoord op de coronaviruscrisis. Tientallen miljoenen mensen worden geconfronteerd met werkloosheid, uithuiszettingen en voedselonzekerheid. De werkende klasse kent een golf van radicalisering na het massale protest dat volgde op de moord op George Floyd. Het antiracistisch bewustzijn staat sterker dan ooit voorheen in de geschiedenis van het land.
Er waren belangrijke overwinningen van democratische socialisten die verkozen raakten op lokaal, regionaal en federaal vlak. De linkse verkozenen Alexandria Ocasio-Cortez, Rashida Tlaib en Ilhan Omar zijn erg populair. De progressieve vleugel van de Democraten in het parlement zal ongetwijfeld versterkt worden bij de verkiezingen van november, in het bijzonder in New York en St Louis, waar BLM-activist Cori Bush onlangs de voorverkiezingen won.
Ondanks deze overwinningen blijft de socialistische linkerzijde een marginale kracht in de tentakels van de macht. Dit komt niet zozeer door een gebrek aan potentiële steun voor haar ideeën, maar door een gebrek aan coördinatie, een duidelijk programma en een focus op strijd. Het ontwikkelen van een groter aantal socialistische kiezers speelt een rol in het verhogen van het socialistisch bewustzijn in de bredere samenleving, maar vertaalt zich op enkele uitzonderingen na niet in grote beleidsveranderingen. Het belangrijkste obstakel voor de socialistische linkerzijde is dat een groot deel ervan zich laat gijzelen binnen de Democratische Partij, een partij die door en door ondemocratisch is en helemaal verbonden met de belangen van big business.
Er zijn ook andere voorbeelden. Zo is er Kshama Sawant van Socialist Alternative die reeds twee keer herkozen raakte als socialistisch gemeenteraadslid in Seattle en een actieve rol speelde in belangrijke overwinningen. Zo was Seattle de eerste grote Amerikaanse stad die het minimumloon optrok tot 15 dollar per uur. Recent werd een taks op grote bedrijven afgedwongen, de Amazon-taks, die 240 miljoen dollar per jaar zal opbrengen om te investeren in betaalbare huisvesting.
Joe Biden is helemaal verbonden met de kapitalistische klasse. Gedurende heel zijn lange politieke loopbaan toonde hij aan dat hij geen antwoorden heeft op de fundamentele problemen van de werkende bevolking. Net als de meeste andere gevestigde Democraten in Washington DC blijft hij zich verzetten tegen de maatregelen die nodig zijn om de pandemie efficiënt te bestrijden, zoals toegankelijke gezondheidszorg. Maar liefst 87% van de Democratische kiezers steunt Medicare for All. Toch blijft Biden er zich tegen verzetten. Biden en de Democratische leiding proberen niet eens te doen alsof ze progressieve maatregelen steunen. Hoe kan deze partij “omgevormd” worden tot een instrument voor de werkenden en onderdrukten?
Gevraagd naar een reactie op het dodelijke politiegeweld, stelde Biden voor dat agenten niet zouden schieten om te doen maar beter op de benen zouden mikken. Zijn campagne wordt gefinancierd door de banken en de grote bedrijven. Hij staat vooraan in de giften van de farmaceutische industrie. Mogelijk zou Biden de Covid-19 crisis beter aanpakken dan Trump. Die laatste heeft de lat natuurlijk wel heel laag gelegd.
Biden en het Democratisch establishment kunnen onmogelijk voldoen aan zowel hun b azen van big business als aan de verwachtingen van tientallen miljoenen werkenden die gratis en universele gezondheidszorg willen naast veilig en goed gefinancierd onderwijs, economische stabiliteit en rechtvaardigheid in plaats van discriminatie en racisme.
Als de beweging tegen racistisch politiegeweld een diepgaande transformatie in het politiewerk wil afdwingen, zal ze massale strijdorganisaties moeten opbouwen. De ervaring van de afgelopen maanden laat zien dat het afdwingen van zelfs kleine toegevingen van Democratische politici een massabeweging vereist. Het bekomen van duurzame hervormingen zal een aanhoudende strijd vergen die gebaseerd is op de sociale macht van de multiraciale arbeidersklasse. Waar de Democratische Partij op lokaal vlak aan de macht is, toonde ze hoe ze antwoordt op de eisen voor de afbouw van de politie. Met traangas tegen betogers en het wegstemmen van voorstellen om de middelen voor de politie naar beneden te herzien, werd duidelijk dat de eisen van de beweging niet gesteund worden. In Seattle werd het voorstel van Kshama Sawant voor een halvering van de middelen voor de politie met 7 tegen 1 weggestemd door de Democraten.
De Democratische Partij heeft een lange geschiedenis van recuperatie van sociale bewegingen om ze onschadelijk te maken. Dat doet de partij door enkele woordvoerders in machtsposities te plaatsen en door verandering te beloven, maar ondertussen vooral de demobilisatie van de beweging te organiseren. Om dit te voorkomen, is er nood aan een nieuwe partij van en voor de werkende mensen en jongeren. In tegenstelling tot de Democraten zou dit een partij zijn die vanaf de basis democratisch wordt gecontroleerd en waarvan de kandidaten aan het programma van de partij gebonden zouden zijn.
Noodzaak van een alternatief
Het is volkomen begrijpelijk dat miljoenen werkenden in november voor Biden zullen stemmen als het minste kwaad, maar dit biedt geen oplossing voor de diepere problemen. De werkende mensen en de jongeren zullen steeds weer de strijd aangaan met het beleid van beide gevestigde partijen. Socialisten en activisten uit de arbeidersbeweging moeten de weg helpen vrijmaken voor een nieuwe partij door onze oppositie tegen het verrotte Democratische establishment te versterken. We kunnen dit doen met een oproep voor een proteststem voor de sterkste van de onafhankelijke linkse kandidaten, Howie Hawkins van de Groene Partij.
De Groene Partij baseert zich niet op bewegingen of klassenstrijd, zelfs niet op de recente klimaatacties van de jongeren. De partij komt niet op voor de massapartij die de werkenden nodig hebben. In afwezigheid van een grotere kracht, zullen we echter de campagne van Howie Hawkins steunen. Hawkins werkte lange tijd voor UPS en heeft een platform dat de eisen van de werkende klasse opneemt. Zo pleit dit platform voor algemeen toegankelijke gezondheidszorg, een eco-socialistische ‘Green New Deal’ en een robuust noodprogramma voor de pandemie.
De doodlopende weg van het minste kwaad
De steun van een deel van de linkerzijde voor Biden geeft aan dat het argument van het ‘minste kwaad’ nog steeds sterk aanwezig is. Dit verstikt de strijd van de werkende klasse. De crisis waar we nu mee te maken hebben en de onbekwaamheid van beide zijden van het politieke establishment om deze aan te pakken, toont de urgentie voor de opbouw van een nieuwe politieke kracht.
De Democraten beperken zich tot verbale kritiek op het ergste reactionaire beleid van Trump en de Republikeinen. Ze organiseren niet eens de strijd ertegen. Ondanks het werk van groepen als Justice Democrats, Our Revolution of de Working Families Party, hebben progressieve kiezers niet echt macht binnen de Democratische Partij. Het ligt niet aan een gebrek aan inspanningen of vastberadenheid, maar aan het volstrekt ondemocratische karakter van de Democratische Partij. Dit is een tragische uitdrukking van de politieke opties waarin de werkenden onder druk gedwongen worden. Een partij die gefinancierd wordt door de rijkste miljardairs en de grootste bedrijven van het land kan niet hervormd worden.
We mogen de laatste Democratische regering niet vergeten. In de eerste twee jaar van de ambtstermijn van Obama controleerden de Democraten beide kamers van het parlement. Het was mogelijk om een beleid te voeren in het belang van de werkenden en hun gezinnen, om te investeren in een overgang naar groene energie en om de structurele ongelijkheden op vlak van rijkdom en ras te bestrijden. Toen de werkenden gebukt gingen onder wat toen de ergste economische crisis sinds de Grote Depressie was, ging Obama snel over tot hulp voor zijn vrienden van Wall Street, de banken en de auto-industrie. Obama voerde campagne voor ‘universele gezondheidszorg’, wat algemeen geïnterpreteerd werd als betaalbare toegang voor iedereen. In plaats daarvan werd de publieke optie verlaten en kwam er slechts een beperkte verbetering voor enkele onverzekerden. Dit leverde de verzekeringsindustrie heel wat nieuwe klanten op. Slechts enkele van de ergste misstanden verdwenen. Het falen van Obama om de situatie van de werkende bevolking te verbeteren, zette de deur open voor de opkomst van de rechts-populistische Tea Party.
Vertrouwen op gevestigde politici om rechts te stoppen, mislukte onder Obama. Dit werd op pijnlijke wijze aangetoond in 2016. Bernie Sanders was de kandidaat die het best geplaatst was om Trump te stoppen, maar de Democratische Partij trok naar de verkiezingen met Hillary Clinton. In 2020 verandert de pandemie de verkiezingen, maar het verandert niets aan het pro-kapitalistische karakter van de Democratische kandidaat.
Wat als Biden wint?
Als hij wint, zou Biden aan de macht komen midden een rampzalige economische depressie. Trump gaf al aan dat hij zich niet koest zal houden als hij verliest. Hij hanteerde de voorbije maanden een meer openlijk autoritaire aanpak om de aandacht af te leiden van zijn rampzalig beleid rond de pandemie. Trump vond zelfs onder de heersende klasse niet meteen steun voor het uitstellen van de verkiezingen, maar dit verhaal heeft wel degelijk een doel. Als hij in november verliest, is de basis gelegd om zijn populistische basis te consolideren rond de stelling dat de verkiezingen vervalst zijn.
Het is bijzonder positief dat de grootste socialistische organisatie van het land, de Democratic Socialists of America (DSA), besloten heeft om Biden niet te steunen en – in ieder geval formeel – oproept tot de oprichting van een nieuwe partij. De DSA zou de linkerzijde versterken als het volledig zou breken met de Democraten. Het zou kunnen oproepen voor Hawkins en deze oproep ook laten uitgaan van verkozen DSA’ers zoals Alexandria Ocasio-Cortez. Socialisten moeten tevens de noodzaak verdedigen van een onafhankelijke politieke positie binnen sociale bewegingen en de arbeidersbeweging.
Werkende mensen, vooral gekleurde mensen, hebben het zwaarst te lijden onder de pandemie. Zij dragen het grootste deel van de uithuiszettingen en de massale werkloosheid. Decennialang hebben de Democraten hun trouw aan big business ten koste van de werkende mensen steeds weer bewezen en het is overduidelijk dat president Biden hetzelfde zou doen.
Socialisten moeten de campagne van Hawkins gebruiken als een kans om iedereen te verzamelen die de behoefte aan een nieuwe politieke kracht ziet en om deze taak urgent op de agenda te zetten. Er is geen tijd te verliezen in de opbouw van een politieke kracht die opkomt voor de belangen en noden van de werkende klasse.
