‘’Goed nieuws’’, dankzij de vrije markt gaan we allemaal meer geld betalen voor onze verwarming. Want door de enorme vraag naar gas in de wereld, verhogen de gasbedrijven massaal hun tarieven. Voor de rijken en de leden van onze heersende klasse komt de klap minder hard aan. Door hun financiële welvaart kunnen ze best 2.000 euro extra per jaar betalen. Werkenden met een modaal of laag inkomen worden wel hard geraakt. Door de verhoogde tarieven zullen zij veel meer kwijt zijn aan verwarmingskosten.
Artikel door Jorein Versteege
Waarom wordt gas opeens zo duur? Dat heeft te maken met het kapitalistische systeem van vraag en aanbod. Er is in 2021 veel meer vraag naar gas, zeker vanuit landen zoals China. Die zijn bereid om daar flink voor te betalen en dus vragen de kapitalisten van gasbedrijven meer geld. Er is minder aanbod en daarom betaal je veel meer geld om je huis te verwarmen. Oneerlijk? Nee, want het kapitalisme draait nu eenmaal zo. Stijgt de energiearmoede? Dat is niet het probleem van de bezitters van energie en gasbedrijven!
Moet de overheid inspringen? NEE, want neoliberale logica zegt dat overheid alleen mag bestaan om de vrijheid van het bedrijfsleven te garanderen om werkenden uit te buiten. Dus verwacht niet dat Mark Rutte tegen kapitalisten gaat zeggen dat ze hun tarieven betaalbaar moeten houden. Rusland verkoopt minder gas en door het sluiten van kolen en kerncentrales is er minder aanbod aan energie. De logica van politiek rechts is dat men terug moet naar vervuilende en gevaarlijke energie methodes.
Hoewel Frankrijk de energieprijzen niet verder laat stijgen dan 12% wil de Nederlandse overheid geen duidelijkheid geven. Het demissionaire kabinet kan zelfs op dit vlak geen duidelijkheid geven. De consumentenbond vindt dat de overheid mensen moet helpen om hun huizen beter te isoleren. Probleem is dat een kapitalistische overheid er niet voor Jan Modaal is. Een overheid bestaande uit politici die kapitalistisch denken, zullen altijd de markt voortrekken. We hebben dat de laatst 30 jaar gezien met Kok, Balkenende en ook met Rutte sinds 2010.
Arbeidersgezinnen gaan dus flink meer betalen. Van minimaal 500 tot zeker 1000 euro extra per jaar. Omdat de lasten voor werkenden al jaren stijgen en lonen stagneren neemt de energiearmoede toe. Vooral baanlozen in de bijstand zullen extra zwaar geraakt worden door de stijgende kosten voor verwarming en gas. Er wonen in Nederland al ongeveer 550.000 mensen die energiearm zijn, die het niet aandurven om de verwarming aan te zetten uit angst om meer geld te moeten betalen ervoor.
Vaak leven deze 550.000 mensen in slecht geïsoleerde woningen. Geld om deze te isoleren hebben ze vaak niet. Naast isoleren pleit de Consumentenbond ook voor een structurele verlaging van de energiebelasting voor kleinverbruikers. Grootverbruikers, oftewel grote bedrijven, betalen verhoudingsgewijs veel minder belasting dan huishoudens. Helaas gaat de overheid echt niet ingrijpen om de werkende klasse te beschermen tegen de eeuwige hebzucht van het kapitalisme.
Waarom zijn de energieprijzen zo gestegen?
• Door een vrij koud voorjaar waren de gasbergingen vrij leeg. Deze zijn in de zomer door de hogere prijzen veel minder dan normaal gevuld.
• Schepen met vloeibaar gas varen meer naar Azië, waar ze bereid zijn meer te betalen.
• Het einde van de corona beperkingen betekent meer vraag naar energie.
• Door het verminderen van de gaswinning in Groningen is Nederland afhankelijker geworden van andere leveranciers.
• Het sluiten van kolencentrales en kerncentrales door Europa heen (en de flink hogere CO2-prijs) betekent meer vraag naar gas om elektriciteit op te wekken.
• Het waait minder dan normaal, waardoor er minder windenergie is opgewekt.
Revolutionair socialisten zijn natuurlijk tegen de verhoging van de tarieven voor energie, gas en verwarming. Het is onacceptabel dat 550.000 mensen in energiearmoede leven omdat ze hoge kosten maken door slecht geïsoleerde woningen. Helaas weten we maar al te goed hoe het komt dat er in een West-Europees land al Nederland zoveel ongelijkheid en groeiende armoede is. 1,19 miljoen Nederlanders leven van minder dan 1039 euro netto per maand. Er is ook nog een groep die het moet doen met een laaginkomen tussen 1039 euro tot 1600 euro per maand.
Wij pleiten voor de nationalisatie van de energiesector onder democratisch zelfbestuur van diens arbeiders. Er moet een einde komen aan de marktwerking op energie en gas opwekking. We snappen dat een kapitalistische overheid nooit zal ingrijpen om het kapitalisme te beperken. Zelfs een sociaaldemocratische overheid doet dat anno 2021 niet meer. Daarom hebben we een socialistische overheid nodig, van arbeiders, door arbeiders.
Marktwerking zorgt voor een verhoging van de energietarieven. Opnieuw een bewijs voor de leugens van kapitalistische partijen zoals VVD, CDA, D66, CU, SGP, PvdA, PVV, FvD en JA21. Die beweren altijd dat door concurrentie er lage prijzen zullen zijn. Wat steeds vergeten wordt is dat zodra de concurrentie vernietigd is de winnaar zijn prijzen zal verhogen door de enorme vraag. Het kapitalisme bestaat niet om de behoefden van miljoenen te bevredigden. Het systeem is er voor die kleine groep die we de 1% noemen, de klasse van superrijken en bezitters van grote bedrijven.
Slecht geïsoleerde woningen behoren vaak tot de sociale huursector. Daar leven met name studenten, baanlozen, ouderen en werkenden met een laaginkomen. Hun woningen zijn slechter geïsoleerd omdat de woningcorporaties geen moeite willen doen. Wel elke maand minimaal 600 euro vragen en de huurders met hoge stookkosten opzadelen. Isolatie kan vaak al duizenden euro kosten. Huurders in de sociale sector bezitten vaak niet het geld om hun woning duurzaam te isoleren.
Revolutionair socialisten pleiten ervoor dat woningcorporaties verplicht worden om ervoor te zorgen dat hun woningen beter geïsoleerd worden. Maar daarvoor is een overheid nodig die bereid is om tegen de kapitalistische normen en waarden in te gaan. Zolang kapitalistische partijen steeds de dienst uit maken zal een overheid nooit voor de werkende klasse bestaan. De verhoogde energietarieven zijn maar één voorbeeld van de groeiende ongelijkheid door stijgende lasten.
Veel makkelijker zou zijn als de woningcorporaties genationaliseerd worden onder democratisch zelfbestuur van huurders. Door het wegvallen van het winstmotief zou ook ruimte komen voor renovaties en structurele verbeteringen.
Democratische planning van de energiesector zou het mogelijk maken om makkelijker over te stappen op een groene en milieuvriendelijke energie sector. Het is de taak van de arbeidersbeweging om hiervoor te vechten, met als einddoel een gasvrije toekomst.
