Het crisisjaar 2020 is nog niet voorbij, maar het kan nog een pak turbulenter worden. De Black Lives Matter protesten, die de grootste sociale mobilisatie zijn in de Amerikaanse geschiedenis, blijven duren. Er is een angstaanjagende toename van geweld door extreemrechtse milities in samenwerking met de gemilitariseerde politie. Klimaatverandering en besparingen op brandpreventie leiden tot orkanen en ongekende bosbranden. De gevolgen van de pandemie worden verergerd door de incompetentie van Trump en een gezondheidssysteem dat alleen draait rond het maken van winst voor private bedrijven. Ongeacht de uitkomst van de presidentsverkiezingen kan je nu al stellen dat al deze problemen enkel erger zullen worden, zolang er geen massabeweging wordt opgebouwd om de samenleving fundamenteel te veranderen.
Dossier door Bart Vandersteene uit maandblad ”De Linkse Socialist” (ISA-België)
Democraten kunnen alleen maar verliezen
Trump wordt gehaat door tientallen miljoenen kiezers. We lijken opnieuw af te stevenen op een verkiezing waarin de Democraten enkel kunnen verliezen. De voorsprong van Biden in de peilingen in juli is vandaag veel kleiner geworden. Net als in 2016, met Hillary Clinton, voert het Democratische establishment – dat de belangen van de grote bedrijven verdedigt – een zelfgenoegzame campagne. De campagne van Biden gaat niet van deur tot deur, voert geen campagne om jonge kiezers te registreren, zelfs niet in die staten die bepalend zullen zijn, zoals Michigan. Ondertussen klopt de Trump-campagne aan de deur bij één miljoen woningen per week. Het duo Biden en Harris slaagt er niet in om een verkiezingsprogramma voor te stellen dat werkende mensen, jongeren en de vele miljoenen werklozen inspireert. Om Trump te verslaan, zal er een massale opkomst van kiezers nodig zijn. Maar de Democraten lijken niet in staat om daarvoor te zorgen.
Trump voert zijn campagne rond het idee dat hij een politiek van “wet en orde” voorstaat. Hij beweert dat het land onder Democratische leiding naar de afgrond afglijdt. De grote steden die door de Democraten worden geleid, schildert hij af als bolwerken van geweld en ellende. Hij omschrijft de Democraten als “radicaal links”. Hij moedigt rechts geweld tegen BLM activisten aan.
Tegelijkertijd probeert hij in te spelen op de terechte linkse kritiek op de Democraten door zelf tijdelijke sociale maatregelen te nemen, zoals een verhoogde werkloosheidsuitkering en een tijdelijk moratorium op uithuiszettingen. Het moet de indruk wekken dat de president aan de kant van de zwaksten in de samenleving staat. Het tegendeel is natuurlijk waar. De allerrijksten hebben het nog nooit zo goed gehad als onder Trump. De kloof tussen arm en rijk is enkel toegenomen. Sinds de start van de pandemie zijn de 643 miljardairs 29% rijker geworden. In dezelfde periode verloren 50 miljoen Amerikanen hun job.
Robert Reich, een voormalig minister onder Bill Clinton, beweert dat het Amerikaans kapitalisme volledig ontspoord is. De rijkste man ter wereld Jeff Bezos, zou alle medewerkers van Amazon, en het zijn er veel, $105.000 kunnen geven en nog even rijk zijn als voor de pandemie. Deze records kunnen spoedig gebroken worden door de farmaceutische industrie. Daar wordt al likkebaardend uitgekeken naar de megawinsten op coronavaccins.
Democratische Partij is bang voor bewegingen
Socialisten in de VS hebben een voortrekkersrol gespeeld in de strijd tegen de rechtse, racistische en asociale agenda van Trump. De leiding van de Democratische Partij heeft daarentegen een heel mager ‘verzet’ geboden. Op geen enkel moment probeerde deze leiding om de aanwezige woede te mobiliseren in een beweging. In plaats daarvan spraken de Democratische leiders over ‘Russiagate’, een kwestie die mensen niet inspireerde om actie te ondernemen. De reden is eenvoudig: de Democraten zijn bang voor bewegingen en van een actieve basis. Ze weten immers dat massaprotest zich met evenveel vastberadenheid tegen hen kan en zal keren.
In deze verkiezingscampagne tegen een verzwakte, maar nog steeds gevaarlijke Trump, komt de Democratische Partij niet verder dan een kandidaat die zichzelf en de partij in verlegenheid brengt. Terwijl de wereld in brand staat, wordt Joe Biden zo weinig mogelijk in het publiek opgevoerd. Velen beschouwen dit als ‘incompetentie’ van de kandidaat en de partij. Dat is niet het volledige verhaal. Het Democratische partij establishment wordt compleet gecontroleerd door het bedrijfsleven. Eerder dit jaar coördineerde het een buitengewone campagne om Bernie Sanders te verslaan in de Democratische voorverkiezingen. Het probleem met de leiders van de Democratische Partij is niet dat ze incompetent zijn, het is dat ze in wezen een kapitalistische instelling leiden die tot doel heeft de winsten van de klasse van miljardairs te maximaliseren. Om dit goed te doen, moeten ze proberen te voorkomen dat bewegingen van werkenden en onderdrukten overwinningen behalen. Dat is hun echte agenda.
Ondanks het feit dat ‘Medicare for All’, toegankelijke gezondheidszorg voor iedereen, steeds populairder wordt, zijn Biden en Harris er heftig tegen. Daar is maar één reden voor: hun partij en campagne worden gefinancierd door verzekeringsmaatschappijen en farmaceutische bedrijven.
Brengt Biden de ”normaliteit” terug?
Als Biden de verkiezingen wint, zal het niet zijn vanwege enig enthousiasme voor hem, maar eerder vanwege de diepe haat tegen Trump. Veel mensen zullen juichen. Uiteraard zulle socialisten blij zijn al Trump weg is, maar zonder illusies: we weten dat Joe Biden in het Witte Huis geen fundamentele verandering zal brengen.
Onder president Biden zullen de Democraten de grootste crisis in het land sinds de burgeroorlog moeten beheren. De politieke polarisatie zal doorgaan. Extreemrechtse groepen en ronduit fascistische krachten zullen hun steun verder uitbouwen omdat de Democraten geen substantiële verandering brengen. Trump kon president worden door het falen van de gevestigde politiek. Figuren of organisaties die nog rechtser zijn dan Trump kunnen een opgang kennen onder een Biden-presidentschap in crisis.
Om extreemrechts efficiënt te kunnen bekampen, hebben we een beweging nodig en uiteindelijk ook een nieuwe partij die strijdt in het belang van de werkende klasse. In de huidige constellatie van het tweepartijensysteem schuift het politieke systeem telkens op naar rechts. Dit is een van de redenen waarom Socialist Alternative de logica van het “minste kwaad” verwerpt.
Bij deze verkiezingen kan een proteststem voor de groene kandidaat Howie Hawkins, ondanks alle zwaktes van de Groene partij, een stap vormen in de richting van een linkse partij voor de werkende klasse. We mogen ons echter niet beperken tot een electorale tactiek. Nog belangrijker zal zijn om van onderuit te bouwen aan een strijdbare arbeidersbeweging, om de strijd te voeren tegen racisme, seksisme en homofobie, de strijd tegen dreigende uithuiszettingen, protesten tegen klimaatverandering … Uiteindelijk hebben we nood aan een regelrechte rebellie tegen alle onrechtvaardigheden van het kapitalisme. Deze strijd zal de basis leggen voor het soort partij dat we nodig hebben.
Kan Trump de verkiezingen stelen? Hoe moet links reageren?
Op 12 september spoorde Donald Trump in een tweet zijn kiezers aan om tweemaal te stemmen (per post en persoonlijk). Hij probeert ook het stemmen via de post te ondermijnen door leugens te verspreiden over het verloren gaan van stemmen, door verder te besparen op de post en te dreigen met rechtszaken tegen het tellen van stemmen per post vóór de verkiezingsdag. Er wordt verwacht dat wie per post stemt, overwegend voor de Democraten zal kiezen. Er is ook de gebruikelijke campagne om het aantal geregistreerde kiezers te beperken, het aantal stembureaus in bepaalde wijken waar eerder Democratisch wordt gestemd te verminderen …
Daarbij komt ook de pandemie. Zelfs zonder de besparingen van Trump bij US Postal was er niet voldoende infrastructuur om aan de grotere vraag van stemmen per post te voldoen. Er kan wel eens chaos met stembrieven ontstaan. Men verwacht ook dat veel bijzitters van stembureaus niet zullen opdagen waardoor stembureaus sluiten. Al deze inperkingen van democratische rechten zullen vooral de zwaksten, armsten en de mensen van kleur treffen.
In een peiling van NBC/WSJ beweerde 26% van de Biden-kiezers dat ze persoonlijk zouden gaan stemmen op verkiezingsdag, terwijl 66% van de Trump-aanhangers zei op die manier te zullen stemmen. Dit betekent dat de resultaten op de verkiezingsavond buitengewoon misleidend kunnen zijn. Trump kan een veel sterkere uitslag hebben op verkiezingsavond, dan wanneer alle stemmen zijn geteld.
Trump heeft meermaals geïnsinueerd dat hij niet van plan is uit het Witte Huis te vertrekken, ook niet als hij de verkiezingen verliest. Hij zaait al wekenlang twijfel over de legitimiteit van de verkiezingen. Er wordt al druk gespeculeerd dat Trump in staat is om op verkiezingsavond, wanneer hij aan de leiding staat, zichzelf ten onrechte uit te roepen tot winnaar, zelfs wanneer slechts een klein deel van de stemmen geteld is. Sommige progressieve groepen bereiden zich voor op dit scenario met plannen voor massaprotesten en burgerlijke ongehoorzaamheid. Dat is een goede stap.
Als een ‘diefstal’ van de verkiezingen dreigt, kan dit gestopt worden als miljoenen werkenden massaal het werk onderbreken, gesteund door goed georganiseerde massabetogingen in elke stad. Dergelijke acties worden best onafhankelijk van de leiders van de Democratische Partij georganiseerd. In 2000 toonde de Democratische leiding dat ze liever verliest, dan een massabeweging op te bouwen om het stemresultaat te verdedigen. Bush junior kon op die manier de verkiezingen van 2000 stelen.
De vakbonden zouden voorop moeten staan bij het beschermen van dit soort manifestaties tegen mogelijk geweld door rechtse burgerwachten/milities. Geconfronteerd met een economische crisis, massale werkloosheid, een wereldwijde pandemie, racistische politiemoorden en ongekende bosbranden, zou een massabeweging veel meer moeten eisen dan alleen dat Trump het Witte Huis verlaat.
Miljoenen mensen die het werk neerleggen, staken en betogen, zou de klasse van miljardairs laten zien dat mensen een gestolen verkiezing niet accepteren. Het zou de kracht van de georganiseerde werkende klasse versterken. Het zou een lanceerplatform kunnen zijn voor een nieuwe fase van de strijd tegen discriminatie, alle vormen van ongelijkheid en kapitalisme.
Bernie mist historische kans
Begin 2020 leek het er even op alsof Bernie Sanders alle obstakels om de Democratische primaries te winnen, kon overkomen. Uiteindelijk wist het establishment de campagne zo te manipuleren dat een voor hen veilige kandidaat, Joe Biden, het haalde. Helaas heeft Bernie zich daarbij neergelegd!
Zoals in 2014 had Bernie een machtige beweging achter zich waarmee hij een onafhankelijke campagne (los van Democraten en Republikeinen) had kunnen voeren in november, die zowel Trump als Biden had kunnen verslaan. Had hij die keuze al gemaakt in 2014 dan was Trump misschien nooit verkozen geraakt.
Zelfs mocht Trump zo’n verkiezing tussen drie kandidaten (Sanders, Biden, Trump) winnen, dan zou de linkerzijde op z’n minst over een sterke onafhankelijke kracht beschikken om de strijd tegen de rechterzijde aan te gaan. Zo’n campagne zou de basis hebben gelegd voor een nieuwe massapartij voor de werkende klasse en een enorme boost aan zelfvertrouwen hebben gegeven aan elke beweging voor sociale rechtvaardigheid.
Door de capitulatie van Sanders is er een gevoel van teleurstelling en defaitisme bij een laag activisten. Gelukkig kwam de historische BLM-beweging op het toneel waardoor dit gevoel snel plaats heeft geruimd. Maar de kwestie van een eigen politieke vertegenwoordiging blijft onopgelost.
Seattle: Kshama Sawant moet haar zetel opnieuw verdedigen
Door de capitulatie van Bernie Sanders zit de socialistische linkerzijde terug in het defensief. Het geeft een misplaatst zelfvertrouwen aan rechts-conservatieve groepen en aan het establishment om terug te slaan. In Seattle werd een vraag tot afzetting van socialistisch gemeenteraadslid Kshama Sawant als legitiem beoordeeld door de rechtbank. De indieners van dit verzoek moeten nu 10.000 handtekeningen verzamelen van kiezers in het district van Kshama Sawant die bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen hebben gestemd. Als ze daarin slagen, komt er een tussentijdse verkiezing voor de zetel van Sawant.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van november 2019 voerde het hele politieke en economische establishment een ongeziene campagne om haar zetel te ontnemen. Dat mislukte. Door het momentum van Sawant’s overwinning kreeg de beweging die een stedelijk belasting op grote bedrijven eiste, de Amazon-taks, een enorme duw in de rug. Nog geen zes maanden later voelde de meerderheid van gemeenteraadsleden zich gedwongen om in te stemmen met zo’n belasting op grote bedrijven. Nu probeert het establishment wraak te nemen.
Lees hieronder een eerste reactie van Sawant op de beslissing van de rechtbank:
“Beste vrienden en mede-activisten,
“Er is een nieuwe generatie opgestaan die strijdt tegen het diepgewortelde racisme in de Amerikaanse samenleving en tegen de epidemie van politiegeweld.
“Beide grote politieke partijen zijn verantwoordelijk, niet alleen de racisten in het Witte Huis. Ook de Democratische burgemeesters en gemeenteraden in het hele land hebben het brutaal hard optreden gesteund en georganiseerd.
“Het verbaast ons niet dat rechtbanken de kant van de racistische politie en het racistische systeem kiezen. De heersende klasse is gedwongen in de verdediging te gaan. In Seattle heeft een deel van het Democratische establishment, aangevoerd door burgemeester Durkan, de strijd aangebonden met Black Lives Matter. Ditzelfde establishment heeft besloten om opnieuw te proberen om het socialistische gemeenteraadslid af te zetten.
“Het is geen toeval dat het officiële verzoek om mij af te zetten bijna identiek is aan een verklaring van burgemeester Durkan waarin ze de gemeenteraad opriep om mij af te zetten. Drie van de beschuldigingen zijn in feite directe aanvallen tegen de Black Lives Matter-beweging.
“Het establishment weet dat het zelfvertrouwen van de werkende klasse is gebaseerd op successen uit het verleden. We wonnen vorig jaar een Amazon-taks, we strijden voor betere bescherming van huurders. We wonnen als eerste grote stad een $15 minimumloon.
“We zullen in beroep gaan tegen deze uitspraak van de rechter. En we gaan ook een massale grassroots-campagne starten tegen deze poging om mij af te zetten.
“Vergis je niet: onze tegenstanders willen niet zomaar een nieuwe verkiezing voor deze gemeenteraadszetel. Ze willen wraak voor alles wat we hebben verwezenlijkt in de afgelopen zes jaar en voor het feit dat we vorig jaar, ondanks hun ongeziene campagne in de verkiezingen, de verkiezingen in het district hebben gewonnen.”
