De Nederlandse Publieke Omroep heeft niet bepaald een goed imago opgelopen, nadat duidelijk werd dat er spraken is van machtsmisbruik, seksisme en een angstcultuur. Het wangedrag van top figuren binnen de publieke omroep toont hoe elitair men zich voelt. Dit versterkt de rechtse hetze dat de NPO een ”linkse elitaire” omroep zou zijn. Dit is natuurlijk niet correct, want we weten ook dat binnen rechtse omroepen genoeg ellende te vinden is, van macho gedrag tot racisme (POWNED). Het is duidelijk dat het zo niet verder kan. Daarom pleiten revolutionair socialisten ervoor dat de media onder democratische controle zou moeten staan van werkenden.
Artikel door Jorein Versteege
Wat is er aan de hand?
De Commissie-Van Rijn publiceerde een rapport over de misstanden bij de Nederlandse Publieke Omroep. Sinds 2008 bestaat de Stichting NPO met 450 werknemers. Deze verving de oude omroepen zoals Nederland 1,2,3 vanaf 2014. Van democratische controle is geen spraken, het is een centralistische organisatie waar leden/werknemers geen insprak over hebben. De NPO mag geen winst maken, maar dat zorgde er niet voor dat top figuren zich elitair, schoftig en seksistisch gedroegen, eigenlijk heel kapitalistisch.
Er schijnt spraken te zijn van een angstcultuur, van geschreeuw en het demoniseren van werkenden. Naast de angst, hadden werknemers ook te maken met seksisme waarbij vooral mannelijke leidinggevenden over de grens gingen en vrouwen lastig vielen. Er werden ongewenste naaktfoto’s verspreidt en er werden gesprekken gevoerd met een seksuele lading, wat als erg ongewenst ervaren werd door vrouwen.
Centraal binnen het rapport van de Commissie-Van Rijn is de angst. Werkenden durfde niets tegen het asociale gedrag van leidinggevenden te doen, uit angst om zijn/haar/hun baan kwijt te raken. Een angstcultuur is vaak aanwezig in commerciële bedrijven. Het kapitalisme is van natuur ondemocratisch en centraliseert alle macht in de handen van de bezitters (kapitalisten). Omdat de bezitters niet alles zelf kunnen doen, worden elitaire managers ingesteld die hun gehoorzamen. Als werkenden dan klagen over wantoestanden (klokkenluiders) is vaak spraken van pestrijen, waardoor ontslag volgt bij een ”onverwachte” reorganisatie. Binnen de NPO hadden velen te maken met roddelen, belachelijk maken, het schenden van vertrouwelijkheid, verbaal geweld, verbale intimidatie van vrouwelijke collega’s en discriminatie op basis van geslacht, leeftijd, etniciteit of huidskleur!
Asociaal gedrag komt aan het licht
Politiek rechts heeft de NPO altijd een ”links” bolwerk genoemd. Maar in werkelijkheid toont juist het asociale gedrag, dat de NPO net zo elitair denkt als in menige kapitalistische bedrijven. We hoeven alleen maar terug te denken aan het seksistische gedrag tijdens The Voice of Holland. Of wantoestanden nu gebeuren bij de publieke omroep of bij een commerciële omroep, dat doet er niet toe. Wel zullen rechtse propagandisten deze wantoestanden gebruiken om de NPO verder aan te vallen. Het gaat hun niet daarbij om het leed van vrouwen, mannen of slachtoffers van wangedrag. Rechts wil de publieke omroep verzwakken zodat de commerciële omroep versterkt wordt. Daarom beweert Wilders dat de NPO “links” zou zijn.
Twee jaar geleden begon het balletje te rollen toen Matthijs van Nieuwkerk van De Wereld Draait Door (BNNVARA), achter de schermen asociaal bleek en medewerkers terroriseerde. Er was spraken van wangedrag, intimidaties en vernederingen. Niemand bij BNNVARA greep in omdat Matthijs van Nieuwkerk een ster was en voor kijkcijfers zorgde. Dat verklaart ook waarom ook bij de NPO als geheel niemand optrad. Ook al zou de publieke omroep niet winstgevend moeten zijn, de mentaliteit van de kapitalistische media zit ook bij de NPO. Nadat het gedrag van Matthijs van Nieuwkerk openbaar werd, kwam een einde aan De Wereld Draait Door. Ook andere topstukken vielen van hun elitaire positie.
Elitaire salarissen bij de NPO
Geert Wilders heeft de NPO vaak aangevallen als een ”links” bolwerk. Dit omdat de extreemrechtse politicus het liefste een NPO had gezien die rechts-nationalistische programma’s maakt. Maar als we kijken naar de aard van de organisatie, dan lijkt de publieke omroep meer op een typische kapitalistische onderneming. De top betaald hun ”gouden iconen” enorm veel belastinggeld, zo kreeg Paul de Leeuw voor zijn programma; Mooi Weer de Leeuw, een jaarsalaris van 650.000 euro in 2008. Hij vond dat niemand daarover mocht klagen, want zijn programma was top. Dit toont het elitair karakter van de Leeuw, die zich graag neerzet als modaal, maar in werkelijkheid tot de rijken van Nederland behoort net als Matthijs van Nieuwkerk. Omdat de NPO geen staatsomroep is, hoeven ze zich niet te houden aan de Balkenende norm. Dit verklaart waarom de Leeuw en van Nieuwkerk miljonairs geworden zijn, door hun werk voor een publieke omroep.
Wat is nodig?
We moeten meteen een einde maken aan de NPO als stichting. We hebben een omroep nodig die democratisch is en hun top figuren niet meer betalen dan 2x modaal. Als die het daar niet mee eens zijn, mogen ze hun kansen zoeken bij de commerciële media. Wie bij een publieke omroep werkt mag het niet voor het geld doen. Dat is de kern van een openbare omroep. Echter dit moet gelden voor alles dat openbaar is. We zouden ook een democratisch openbaar vervoer moeten hebben, dat we ook niet bezitten. Net als de NPO, is het OV in Nederland verplicht om kapitalistisch te denken om te kunnen concurreren. De NS bijvoorbeeld is een kapitalistische onderneming, ook al is de Staat der Nederlanden enig aandeelhouder.
Uiteindelijk blijkt dat de misstanden bij de NPO eigenlijk horen bij een kapitalistische onderneming. We hoeven alleen maar naar de Trump Organisatie te kijken om te weten, dat daar binnen enorm veel wantoestanden zullen heersen. De Trump familie is enorm elitair en dictatoriaal, die als alleenheersers alles bepalen, wat ook mag van het kapitalistische systeem. Hoewel het niet past binnen de propaganda van ”inclusiviteit” en ”sociaal maatschappelijk” ondernemen, toont het rapport van de Commissie-Van Rijn dat ook stichtingen die een publieke rol vervullen, niet vies zijn van angstculturen, seksisme en asociaal gedrag dat getolereerd wordt door de top.
Daarom moeten klokkenluiders beschermd worden. Daarom moeten leidinggevenden die zich schuldig maken aan wangedrag de consequenties van hun gedrag ervaren. Matthijs van Nieuwkerk wou overstappen op de commerciële media. Het leek dat hij ging werken voor Radio Télévision Luxembourg (RTL), een media groep dat eigendom is van de mediaconglomeraat Bertelsmann. Bertelsmann is één van de negen mediakapitalisten die 90% van de westerse media bezitten. Daarom zijn publieke omroepen nodig. Om programma’s te maken die niet de lijn van het kapitalisme volgen. Helaas ontbreekt dat, omdat de NPO net als RTL, kapitalistisch denkt!
Revolutionair socialisten zijn dus tegen een staatsomroep of kapitalistische omroepen. De media moet democratisch zijn, open voor iedereen. Dit is alleen mogelijk in een samenleving waarbij de gemeenschap democratische controle heeft over de productiemiddelen zoals de media.
Onze visie is die van een democratische media, waarbij werkenden van alle ideologieën toegang hebben tot de media en ervan gebruik kunnen maken. Op dit moment bepalen negen mediaconglomeraten (waaronder Disney en Bertelsmann) wat 90% van de westerse mensheid op televisie mag zien!
