Eerst kwam de melding: “Trump-aanhangers vallen het Capitool binnen.” Daarna: “Congresleden wordt verteld zich onder hun stoelen te verstoppen,” gevolgd door: “Er is geschoten in het parlement.”
De bestorming van het Capitool schokte honderden miljoenen mensen in de VS en over de hele wereld. De chaos die zich binnen een van de pijlers van de Amerikaanse macht afspeelde, is in veel opzichten een belichaming van de veelzijdige crises die het land overspoelen. Urenlang werd het Capitool bezet door een menigte, geleid door extreemrechtse en fascistische elementen, die vastbesloten waren de resultaten van de verkiezingen van november teniet te doen.
Artikel door Keely Mullen, Socialist Alternative – ISA in de Verenigde Staten van Amerika
Kort na de bestorming van het Capitool, werden de parlementsleden naar een “veilige locatie” overgebracht. Ondertussen trokken uiterst rechtse activisten de zittingszalen van het Huis en de Senaat binnen. Ze dwaalden door de zalen van het Congres, namen de post van Nancy Pelosi mee en beschadigden schilderijen. Een man liep zelfs de voordeur uit met een heel podium in zijn handen.
De complete onvoorbereidheid van de politie voor deze aanval op het Capitool stond in schril contrast met de wijze waarop de politie reageerde op de protestacties van Black Lives Matter afgelopen zomer. Toen werden duizenden agenten van de Nationale Garde gemobiliseerd om “het Capitool te beschermen” bij de acties van 1 juni. Er was brute repressie in stad na stad. Extreemrechts heeft deze operatie wekenlang openlijk voorbereid op sociale media, en zelfs dan was er geen reactie door de ordediensten!
In de weken en maanden voorafgaand aan “de opstand” deed Trump geen enkele poging om zijn ambities van een staatsgreep te verbergen. Tot op de avond van de bestorming herhaalde hij meermaals dat hij de verkiezingsuitslag niet zou erkennen of respecteren. Hij effende de weg voor de gebeurtenissen van woensdag gedurende heel zijn campagne in 2020. Trump had het over massale verkiezingsfraude en oplichterij. Het kwam er op neer dat alles wat geen overtuigende overwinning voor zijn campagne was eigenlijk een gestolen verkiezing vormde.
Na de verkiezing wilde Trump, naast het indienen van 60 rechtszaken, Republikeinse ambtenaren in belangrijke staten dwingen om de resultaten te vernietigen. Onlangs probeerde hij de staatssecretaris van Georgia, Brad Raffensperger, te intimideren om 11.000 stemmen te ‘vinden’. De oproep lekte uit. Trump sprak met samenzweringstheoretici over het uitroepen van de staat van beleg. Uiteindelijk probeerde hij vicepresident Mike Pence zover te krijgen dat hij de verkiezingsuitslag niet zou erkennen tijdens de parlementaire telling van de stemmen van de kiesmannen.
“Vernietig de Republikeinen!”
Voordat zijn aanhangers naar het Capitool marcheerden, hield Trump een “Save America” rally waar hij ontrouwe Republikeinen als Mike Pence en Mitch McConnell, die bezig waren met het certificeren van Joe Biden’s overwinning, aan de schandpaal nagelde. Trump riep zijn aanhangers op om naar het Capitool te trekken om de “zwakke Republikeinen” een lesje te leren.
Tijdens een pro-Trump meeting in DC om “het stelen te stoppen,” schreeuwde het extreemrechtse boegbeeld Nick Fuentes: “We beloven dat als de Republikeinse partij niet alles doet om Trump in functie te houden, we de partij zullen vernietigen.” Dit werd gevolgd door enthousiaste slogans van de aanwezigen: “Vernietig de Republikeinen.” Trump heeft zelf opgeroepen om de Republikeinse gouverneur van Georgia gevangen te zetten en verklaarde dat Republikeinen die zich tegen hem verzetten ‘RINO’s’ zijn: Republican In Name Only.
Socialist Alternative heeft consequent gewaarschuwd dat extreemrechts niet zou verdwijnen met de verkiezingsnederlaag van Trump of met de mislukte pogingen om de verkiezingen te stelen. Onder een regering geleid door Biden en de aanhoudende kapitalistische crisis kan extreemrechts mogelijk nog verder groeien.
De eigenlijke fascistische en quasi-fascistische groepen zijn nog steeds relatief klein, maar mogelijk zien we nu de vroege stadia van een splitsing in de Republikeinse Partij en de ontwikkeling van een nieuwe rechtse populistische partij rond de hevigste aanhangers van Trump.
De scheiding in de Republikeinse Partij werd in de debatten in het Congres scherp geïllustreerd. Toen de Senaat opnieuw bijeenkwam nadat de uiterst rechtse krachten eindelijk waren verwijderd uit het parlement, trokken de meeste Republikeinen die de ‘bezwaren’ tegen de resultaten gingen steunen, zich terug.
Het debat weerspiegelde hoe geschokt de gevestigde orde en de heersende klasse – waar de Senaat een nauwkeuriger uitdrukking van is – waren door de gebeurtenissen van woensdag. Er werd bijzondere nadruk gelegd op de schade die dit zou toebrengen aan de “positie van de VS in de wereld” (d.w.z. aan het vermogen van het imperialisme om zijn “democratische” geloofsbrieven te gebruiken om zijn belangen te beschermen). De stemmen over de bezwaren tegen kiesmannen in de Senaat waren in de verhouding van 96 tot 3 en 93 tegen 6. In het Huis van Afgevaardigden daarentegen weigerde de meerderheid van de Republikeinen (meer dan 120) de bezwaren in te trekken, zelfs tegenover vernietigende aanvallen, ook van een minderheid van de Republikeinse Congresleden.
Over het geheel genomen waren de gebeurtenissen van deze week een nederlaag voor Trump. Dit dwong hem om formeel toe te geven aan de enorme druk van de heersende klasse. Aanvankelijk was hij daartoe niet bereid. Mogelijk verandert hij de komende dagen opnieuw van koers. Ondertussen bereidt het politieke establishment, inclusief belangrijke elementen van de Republikeinse leiding, zich voor om Trump uit het Witte Huis te zetten als hij na 20 januari probeert te blijven.
De Republikeinse verdeeldheid was ook een belangrijke reden waarom de zetelende Senatoren in Georgia hun zetel verloren. Een deel van de basis van Trump weigerde voor Loeffler en Perdue te stemmen, deels vanwege de algemene overtuiging in die kringen dat de verkiezingen zouden vervalst worden. Lin Wood, de vroegere advocaat van Trump, sprak op een aantal bijeenkomsten van ‘MAGA’ die de Trump-aanhangers in Georgia ontmoedigden om voor Loeffler of Perdue te stemmen omdat ze onvoldoende loyaal waren. Hij zei: “Ze hebben je stem niet verdiend. Geef het niet aan hen.”
Na de storm…
Terwijl het stof zich begint te nestelen op de gebeurtenissen van deze week, vragen miljoenen zich af: wat zal er nog allemaal gebeuren?
Het politieke establishment van beide partijen spreekt over de noodzaak om de ziel van het Amerikaanse volk te heroveren. Het gaat om retoriek en een poging om terug te keren naar wat ‘normaal’ was. Biden heeft aangedrongen op “eenvoudig fatsoen.” Hij heeft ook een lange geschiedenis van samenwerking met reactionaire Republikeinen. Biden ziet mogelijk in McConnel’s draai weg van Trump een signaal om verder op die weg te gaan. Veel mensen zien door de holle platitudes en vragen zich af: “Oké, maar wat nu?”
Te midden van de angst voor de groei van extreemrechtse krachten, wordt links en de arbeidersbeweging met een dringende taak geconfronteerd. De geschiedenis leert ons dat de enige echte verdediging die we hebben tegen de dreiging van extreemrechts, een product van het verval van het kapitalisme, een eengemaakte, massale, multiraciale, beweging van de werkende klasse is. We zagen dit enkele jaren geleden nog in Boston, waar 40.000 mensen in de nasleep van het extreemrechts geweld in Charlottesville betoogden tegen een poging van extreemrechts om in Boston actie te voeren. Het massale karakter van het tegenprotest dwong extreemrechts gedurende een langere tijd in het defensief.
In plaats van deze gelegenheid aan te grijpen om op te roepen tot massale actie om de poging tot staatsgreep en het extreemrechts geweld te stoppen, kozen Alexandria Ocasio-Cortez en andere linkse leiders voor een verkeerde aanpak. In plaats van op te roepen voor massale betogingen of zelfs maar een algemene oproep aan links en de arbeidersbeweging, twitterde Ocasio-Cortez: “Impeach.” Dit werd gevolgd door een snelle poging van haar medewerkers om een impeachment-procedure op te starten. Ondertussen was Cori Bush, een nieuw verkozen lid van ‘The Squad’ (linkse parlementsleden), bezig met een resolutie tegen de parlementsleden die “deze binnenlandse terreuraanslag in de hand werkten.”
Deze tactiek zou prima zijn als bijkomend element in een veel grotere strategie van mobilisatie. Helaas is dat niet wat de linkse leiders doen. Ze gaan niet verder dan de gevestigde Democraten, zoals Chuck Schumer, die oproept om het 25e Amendement in te roepen om Trump uit zijn functie te zetten.
AOC en ‘The Squad’ zouden moeten oproepen tot massale betogingen en een duurzame organisatie tegen extreemrechts. Ze zouden erop moeten wijzen dat de neoliberale agenda van beide partijen de voedingsbodem voor extreemrechts vergroot. Ze zouden nadruk moeten leggen op verregaande hervormingen en de strijd ervoor organiseren. Denk aan eisen zoals 2000 dollar stimulusvergoedingen, gezondheidszorg voor iedereen, een Green New Deal en een effectieve belasting op de superrijken.
Een verdere groei van extreemrechts is gevaarlijk voor de werkenden, onderdrukte groepen en de gehele linkerzijde. Er is nood aan daadkrachtig en moedig leiderschap ter linkerzijde om daar op te antwoorden.
Wat nu, Democraten?
Ondertussen raakte bekend dat de twee Senaatszetels uit Georgia waarvoor deze week gestemd werd, naar de Democraten gaan. Hierdoor krijgen de Democraten de controle over beide parlementaire kamers naast het Witte Huis.
Veel Amerikanen die moeite hebben om de huur en andere rekeningen te betalen, zullen blij zijn dat Mitch McConnell weg is. Die hield de stimulusvergoeding van 2.000 dollar voor elke Amerikaan tegen, terwijl zelfs Trump die maatregel steunde.
Er zal een enorme opluchting zijn dat zowel Trump als Mitch McConnel weg zijn. Zij vormden onmiddellijke obstakels bij het oplossen van deze crisis. Dit geldt nu des te meer in de context van de gebeurtenissen van deze week. De Democraten zullen waarschijnlijk gedwongen worden om 2.000 dollar stimulusvergoeding toe te kennen en om de staten aanzienlijke steun te geven. Biden zal mogelijk bereid zijn om beslissende stappen te nemen om de infrastructuur van het vaccin op te voeren, zoals het gebruik van de Defense Production Act om de productie van vaccinatiemateriaal te stimuleren.
Terwijl dit Biden en de Democraten een tijdelijke steun kan bezorgen, is hun overwinning in Georgia op andere manieren slecht nieuws voor het establishment. Het betekent zij geen excuus en geen Republikeinse boeman hebben als ze weigeren maatregelen te nemen zoals gezondheidszorg voor iedereen, een Green New Deal of een belasting op de rijken en big business.
De komende twee jaar zullen waarschijnlijk voor miljoenen mensen duidelijk maken dat de Democraten niet te vertrouwen zijn als het gaat om de belangen van de werkende mensen. Dit zal de noodzaak van politieke onafhankelijkheid van de arbeidersklasse ten opzichte van de Democraten op tafel leggen.
Het establishment zal zich resoluut verzetten tegen wijdverspreide progressieve maatregelen zoals Medicare for All, die haaks staan op de belangen van hun donoren. Zonder een Republikein om de schuld te geven, zullen zij worden gedwongen om hun vijandigheid tegenover een progressieve politiek te verklaren. Hoe ‘The Squad’ en Bernie Sanders daar de komende jaren mee omgaan, zal verregaande gevolgen hebben voor de linkerzijde.
Extreemrechts terugdringen door links op te bouwen
Het voelde alsof een hele eeuw werd gecondenseerd in het nieuws van deze week. Het is heel goed mogelijk dat we de komende weken meer extreemrechtse betogingen zullen zien die een machtsoverdracht proberen te voorkomen. In een aantal staten wordt al opgeroepen tot betogingen. Mogelijk zal de bereidheid tot betogen onder extreemrechts wat afzwakken na de toegevingen van Trump, maar het ziet er voorlopig naar uit dat de geplande betogingen zullen doorgaan.
We hebben er geen vertrouwen in dat het Democratisch establishment of de staat deze dreiging kan of zal neutraliseren. Het is cruciaal dat de linkerzijde en de arbeidersbeweging het voortouw nemen bij het organiseren van massabetogingen om uiterst rechts af te blokken en de arbeidersklasse te verenigen rond een programma van echte verandering. Waar ze ook proberen om ruimte voor zichzelf te creëren, moeten we hen van antwoord dienen met een massale vertoning van de eenheid van de arbeidersklasse. Arbeiders en linkse leiders hebben een enorme rol te spelen in het populariseren van deze boodschap, maar we moeten ook snel de basis leggen voor een onafhankelijke partij die de belangen van de werkende mensen en de onderdrukten vertegenwoordigt.
We moeten breken met de nietszeggende politiek van ‘fatsoen’ die door het establishment naar voren wordt geschoven. We moeten ons nu organiseren om extreemrechts te verslaan en de broodnodige hervormingen voor de werkende bevolking af te dwingen, als onderdeel van de strijd voor een andere samenleving die breekt met het kapitalistisch systeem en de ongelijkheid, racisme, seksisme en groeiende steun voor extreemrechts die eigen zijn aan dat systeem.
