Schietpartij in Buffalo toont urgentie van strijd tegen extreemrechts

Door Eric Jenkins van Socialist Alternative – ISA in de VS.

Op video’s op sociale media is te zien hoe de politie Gendron staande arresteert, waarbij weinig geweld wordt gebruikt. Wat een contrast met de situatie toen politieagenten in Buffalo de schedel van een 77-jarige betoger braken tijdens de opstand van George Floyd (voor wie er nog aan twijfelde: de politie van Buffalo kwam ermee weg). Een overlevende van het bloedbad belde het noodnummer toen de schietpartij begon, maar werd uitgescholden en de telefonist hing gewoon op. Gendron pleitte sindsdien ‘onschuldig’ voor zijn aanklacht.

Massale schietpartijen en geweld gepleegd door reactionairen en racisten zijn steeds gewoner geworden. De overgrote meerderheid van de haatmisdrijven in de Verenigde Staten is gericht tegen zwarte mensen op grond van racisme. In de vijf jaar voor 2019 waren er meer dan 20.000 gemelde haatmisdrijven tegen zwarte mensen. Sindsdien is er sprake van een alarmerende stijging. In 2020 was ongeveer de helft van de haatmisdrijven gericht tegen zwarte mensen. Ondanks een gebrek aan rapportering en beperkte definities, zijn er officiële statistieken over haatmisdrijven. In 2019 waren er 1.972 gerapporteerde incidenten, in 2020 waren dat er al 2.871. Komt daar nog bij dat racistisch geweld door de politie ook dagelijkse kost is in de VS. Dit komt niet in de statistieken van haatmisdrijven, het wordt beschouwd als ‘handhaving van de openbare orde’.

De schietpartij in Tops valt ook samen met een toename van haatmisdrijven tegen Aziatisch-Amerikanen en LGTBQ-mensen. Deze aanvallen komen niet uit de lucht gevallen. Het kapitalisme heeft de dreiging van geweld nodig, zowel om de arbeidersklasse te verdelen als om de omstandigheden van extreme uitbuiting, waaraan arbeiders en zeker die met een niet-witte huidskleur worden blootgesteld, voort te zetten. Racistische moordenaars zoals Payton Gendron zijn een onvermijdelijk resultaat van dit zieke systeem.

De rol van extreemrechts

Payton Gendron’s 180 pagina’s tellende ‘manifest’ bevat een overvloed aan racistische internet memes, handleidingen om racistisch massaal geweld uit te voeren, en onsamenhangend gebazel over zijn “verveling” die hem ertoe bracht een blanke nationalistische massamoordenaar te worden.  Hij werd geïnspireerd door het bloedbad in Christchurch in Nieuw-Zeeland van 2014. Deze aanslagen zijn geen eenmalige uitbarstingen, maar worden gedreven door ideologisch gemotiveerde fascisten die aanslagen minutieus plannen om de bredere samenleving te beïnvloeden. Deze fascistische elementen hebben een lange lijst van doelwitten, zoals blijkt uit het bloedbad in El Paso, Texas en de Tree of Life synagoge in Pittsburgh.

Een belangrijk thema in deze rotzooi is de samenzwering van de geleidelijke “vervanging” van blanken door gekleurde mensen die zogenaamd “beter controleerbaar” zijn voor de doeleinden van de elites – de theorie van de “omvolking”.

Blanke nationalisten proberen de angst te vestigen dat de witte bevolking zou krimpen of “verdund” raakt door interraciale huwelijken. Dat doen ze om te rekruteren voor hun reactionaire organisaties. De overname van de Republikeinse partij door Trump heeft meer ruimte geschapen voor deze reactionaire samenzweringen om buiten kleine blanke-nationalistische groeperingen ingang te vinden bij miljoenen mensen.

Tucker Carlson, het beruchte FOX nieuwsanker die de meest racistische show in de geschiedenis van de Amerikaanse kabeltelevisie leidt, is een uitstekend voorbeeld van hoe blanke nationalistische samenzweringen worden omarmd door de Republikeinse partij. Carlson heeft herhaaldelijk gesproken over de “grote vervanging”. Hij deed dit met een electorale inslag, door te beweren dat de Democraten een demografische verandering willen waarbij niet-witte mensen een meerderheid vormen in de Verenigde Staten om meer verkiezingen te winnen. Dit is gekoppeld aan de zogenaamde gestolen verkiezingen van 2020. De “grote vervanging” is geen unieke samenzweringstheorie, maar een klein onderdeel van de reactionaire ideologie die door de Republikeinse partij zonder schaamte of aarzeling wordt gepredikt.

Extreemrechtse figuren zoals Carlson probeerden zich onmiddellijk te distantiëren van Gendron. Hoewel ze het eens zijn met de grote lijnen van Gendron’s politiek, proberen ze het geweld voor te stellen als het werk van een jonge blanke man met een ‘geestelijke ziekte’. Zo willen ze sympathie voor de schutter opwekken. Kleine racistische organisaties voelen zich aangemoedigd door de schietpartij en hopen meer mensen aan te trekken.

De Trumpisten die nu de Republikeinse Partij domineren, dekken hun ideologisch verwante gewelddadige racistische zonderlingen zoals Gendron of ondergrondse blanke nationalistische cellen zoals Atomwaffen. Zelf brengen ze amper opgekuiste versies van samenzweringstheorieën zoals de “grote vervanging” om hun basis op te zwepen om naar de stembus te gaan. Zoals we hebben aangegeven blijft de werkelijke steun voor georganiseerde fascistische groeperingen of wit nationalistisch terrorisme in de VS zeer klein, maar de normalisering van extreemrechtse ideeën door de Trumpisten is een zeer gevaarlijke ontwikkeling.

Hypocrisie van Biden en de Democraten

Tucker Carlson’s eerste introductie van de grote vervangingstheorie was tijdens zijn verslaggeving over Haïtiaanse immigranten die eind 2021 kampeerden aan de grens tussen de VS en Mexico. Wat uiterst ironisch is in Carlson’s gehuil over een “invasie” van de zuidelijke grens die georkestreerd zou zijn door de Democraten, is net hoe fel het Democratisch establishment zich tegen migranten keert.

Obama deporteerde meer migranten zonder papieren dan Trump. Carlson riep Biden op om Haïtiaanse vluchtelingen van de zuidelijke grens te verwijderen – en Biden deed dat effectief! De regering-Biden gebruikte Titel 42 om vluchtelingen hun recht te ontzeggen om zich in de VS te vestigen terwijl ze wachten op hun asielprocedure. Iemand moet zich afvragen waar Carlson in godsnaam over klaagt als de Democraten bijna alles doen wat hij wil op het gebied van migratie.

Biden reageerde op de massale schietpartij in Buffalo met een veroordeling van de witte suprematie: dat het een ideologie van haat is en een ‘vergif’, zei hij. Dat zijn mooie woorden, maar ze zijn volkomen betekenisloos als je kijkt naar de rol die de Democraten spelen bij het creëren van rassenonderdrukking in de Verenigde Staten. Net als hun falen bij het codificeren van Roe, deden de Democraten niets toen de Voting Rights Act van 1965 in essentie werd vernietigd door het Hooggerechtshof. Biden heeft opgeroepen om overgebleven stimuleringsgeld te besteden aan het werven van politieagenten! Nog maar een paar weken geleden haalde Biden herinneringen op over hoe “beleefd” politici van de oude pro-segregatiestroming waren en hoe hij met hen tenminste kon gaan lunchen.

Democraten en Republikeinen zijn gevestigde partijen met belangrijke verschillen. Deze verschillen worden echter door het kapitalisme gebruikt om werkende mensen ertoe te verleiden de kant van het vermeende ‘mindere kwaad’ te kiezen. Democraten verzetten zich verbaal tegen de rechtse ideologie, maar vechten keihard om ervoor te zorgen dat het feitelijke systeem van structureel racisme, dat is ingebouwd in de fundamenten van het Amerikaanse kapitalisme, intact blijft.

Op het hoogtepunt van de opstand na de dood van George Floyd gingen miljoenen mensen de straat op om te roepen dat de politie moest afgebouwd worden. De Democraten deden alsof ze de politie zouden “hervormen” zolang iedereen maar voor hen stemde. Nu hebben de Democraten “law and order” omarmd terwijl ze miljoenen dollars in politieafdelingen in het hele land pompen. Om nog maar te zwijgen van de totale omhelzing door het establishment van de Democraten van Eric Adams en Bruce Harell, die beiden gebruik maken van hun politieafdelingen om onderdrukking toe te passen op zwarte buurten en arbeiderswijken.

De dreiging van de opkomst van extreemrechts 

De Democraten zullen niets doen om deze situatie te verhelpen. Biden heeft al uitgesloten dat er een maatregel komt voor enige vorm van wapenhervorming. Payton Gendron was al bekend bij de lokale politie in zijn omgeving toen hij dreigde met een schietpartij op zijn middelbare school. Het falen van Biden en de Democraten om zelfs maar een poging te doen om te voorkomen dat racistische terroristen zoals Gendron wapens krijgen, laat zien dat we geen enkel vertrouwen kunnen stellen in de Democratische partij om toekomstige racistische massamoorden te voorkomen.

Terwijl de inflatie de werkende mensen op alle gebieden van het leven teistert, is er een grote opening voor rechts en extreemrechts bij gebrek aan een voldoende ernstig links alternatief. Dat is logisch: Extreemrechtse reactionairen kunnen wijzen op het falen van de Democraten om het leven van de werkende mensen te verbeteren, vermengd met schandalige leugens om hun autoriteit in de arbeiderswijken op te bouwen. Dit is al aan het gebeuren. De Democraten zullen niet eens een massabeweging opbouwen om Roe te codificeren en de aanval op het recht op abortus af te slaan, laat staan om extreemrechts te bestrijden. Als er geen massabeweging komt die onafhankelijk is van de Democraten en zich concentreert op de volledige arbeidersklasse, dan is het risico van demoralisatie en desorganisatie groot.

Los van de opstelling van de Democraten en van de dreigementen die door de Republikeinen worden omarmd, zullen de werkende mensen en jongeren de strijd aangaan. In Buffalo was er een wake waar slogans als ‘Black Lives Matter’ en ‘Wiens straten? Onze straten’ werden geroepen. Sprekers legden verbanden met het ontbreken van economische steun voor de zwarte arbeidersklasse waardoor ze blootgesteld worden aan raciaal geweld.

De gemeenschap rond Tops wordt beschouwd als een ‘voedselwoestijn’, met die winkel als de enige plek voor essentiële voedingsmiddelen voor de overwegend zwarte gemeenschap. Buffalo is één van de meest gesegregeerde steden in het land. Gendron wist dat en koos de supermarkt daarom. Hij wilde een boodschap geven: zelfs in de arme zwarte buurten die door het Amerikaanse kapitalisme zijn gecreëerd, zijn zwarte werkende mensen niet veilig voor geweld. Ondertussen heeft de politie van Buffalo 5,4 miljoen dollar extra middelen gekregen. De Trump-gezinde politiechef John Garcia steunde de law-and-order Democraat Byron Brown. De hypocrisie is voor iedereen zichtbaar. De vraag is hoe we nu een beweging kunnen opbouwen die sterk genoeg is om rechts te stoppen en sociale vooruitgang voor de volledige werkende klasse af te dwingen.

Rechts en extreemrechts kunnen scoren op basis van het falen van links. Een sterke organisatie en leiding van de arbeidersbeweging zou extreemrechts in het defensief duwen. Het zou leiden tot massale betogingen en acties. Deze klassenstrijd zou de onderlinge banden tussen de Democraten en Republikeinen aan het licht brengen, beide partijen zich verenigd in hun verdediging van het kapitalisme. Dit bleek al tijdens de opstand na de moord op George Floyd, toen zowel Democratische als Republikeinse gouverneurs samenkwamen met toenmalig president Trump om een nationale onderdrukking van het protest te organiseren.

Kapitalisme kweekt witte supremacistische en reactionaire ideologieën. Om dit te stoppen, moeten we het kapitalisme verpletteren en een geheeld nieuw systeem creëren op basis van solidariteit en arbeidersdemocratie, socialisme dus. Dit betekent niet dat werkende mensen nu vooral moeten wachten op een betere toekomst. De strijd voor het socialisme wordt nu gevoerd door op te komen voor een sterke arbeidersbeweging die overgaat tot strijdbewegingen. Daartoe is er nood aan een programma dat het hart van de werkende klasse aanspreekt, in het bijzonder de zwarte werkenden en jongeren, die vooraan zullen staan in de strijd tegen kapitalisme en voor socialisme.