Europees Parlement. Foto: Wikimedia Commons
Overal in Europa zijn politici en partijen begonnen met hun campagnes voor de verkiezingen in mei voor het Europees Parlement. De waarschijnlijke verdere opkomst van extreemrechtse en rechtse populistische partijen beangstigt velen, vooral jongeren. Deze partijen spelen in op een breed ongenoegen met het Europa van de bazen. Er is een alternatief vanuit de arbeidersbeweging nodig, voor een Europa van de werkenden en de jongeren!
door Barbara Veger, Rotterdam
Niet alleen in Nederland dreigt extreemrechts met Forum voor Democratie nog verder te groeien. Onderzoek van de European Council of Foreign Relations (ECFR) verwacht dat de verschillende extreemrechtse populistische partijen in het volgende Europees Parlement tussen een kwart en een derde van de zetels zullen bereiken.
De EU werd altijd verkocht met veel propaganda over de rol als vredesproject, een instrument voor sociale stabiliteit en democratie. Dat was het nooit! De EU heeft tot doel een economisch blok te vormen tegenover de VS, in eerste instantie Japan en later China en in mindere mate Rusland. Daarnaast wordt de EU bewust ingezet om de werkenden verslechteringen door de strot te duwen. Denk bijvoorbeeld aan privatiseringen van post, openbaar vervoer en zorg, die met de hefboom van de EU werden doorgevoerd. Ook kreeg een decennium geleden de Syriza-regering in Griekenland de duimschroeven aangedraaid: de Trojka (EU, IMF en Wereldbank) wilden slechts leningen verstrekken als Griekenland zou overgaan tot een draconisch bezuinigingspakket.
En democratie? Demonstranten die onafhankelijkheid eisen, zoals in Catalonië, worden door de Spaanse staat vervolgd. EU-lidstaten en de EU zelf namen deel aan militaire conflicten. De EU financiert dictatoriale en corrupte heersers in het noorden van Afrika. ‘Fort Europa’ veroorzaakt elke dag de dood van vluchtelingen aan haar grenzen.
Er is een breed ongenoegen ontstaan met de EU en haar instellingen, die op verschillende manieren tot uiting komt. Het Brexit-referendum had een sterk arbeidersklasse-element van sociale revolte tegen het bezuinigingsbeleid en het Europa van het kapitaal. Er is echter ook een angst onder bredere lagen dat toestroom van vluchtelingen de eigen levensstandaard zal ondermijnen. Bij gebrek aan een duidelijk links tegengeluid, voor een gezamenlijke strijd om het geld bij de rijken te halen om zowel migranten als de eigen inwoners een fatsoenlijk leven te kunnen geven, krijgt extreem- en populistisch rechts voet aan de grond.
Sinds 2007 hebben in heel Europa protesten plaatsgevonden: demonstraties, stakingen en zelfs algemene stakingen tegen het bezuinigingsbeleid. De afgelopen jaren is het aantal protesten tegen racisme en seksisme toegenomen. Meer recentelijk is er een nieuwe generatie jongeren actief geworden rond de kwestie van de opwarming van de aarde.
De EU en haar instellingen worden terecht niet gezien als een instrument om deze problemen op te lossen. Socialisten mogen degenen die boos zijn op het Europa van de bazen en haar bezuinigingsbeleid niet overlaten aan de opportunistische extreemrechtse partijen. En we mogen degenen die willen strijden tegen antidemocratische en racistische gevaren niet overlaten aan de liberale en kleinburgerlijke pro-EU-krachten. Wij verdedigen alle democratische rechten waarvoor de arbeidersklasse heeft gestreden, maar ons antwoord is niet de EU en haar ondemocratische structuren. Dat betekent dat we eisen dat er meer geld in gezondheid en onderwijs wordt geïnvesteerd. Wij eisen een verkorting van de werkweek en tegelijkertijd een verhoging van de lonen. Wij eisen dat de rijken meer bijdragen om deze middelen te gebruiken voor de behoeften van de arbeidersklasse en de jongeren. Maar daar houden we niet op: we vechten voor ‘de hele bakkerij’ (en niet alleen voor een groter deel van de taart). We eisen democratische rechten, niet beperkt tot verkiezingen om de paar jaar, maar met echte macht over de rijkdom in de samenleving door degenen die deze produceren. Wij eisen gelijke rechten voor alle mensen die in Europa wonen, een einde aan fort Europa en dat de rijkdom van de superrijken wordt gebruikt voor een fatsoenlijk leven voor alle inwoners en migranten.
Wij strijden voor een verenigd socialistisch Europa dat democratisch wordt bestuurd en op vrijwillige basis wordt opgebouwd. Dat betekent dat onze oplossing voor de problemen in Europa niet in de nationale staten ligt, maar in de macht van de arbeidersklasse om de economie en de samenleving te besturen en te controleren, op basis van behoeften en niet op basis van winst.
De arbeidersbeweging moet een alternatief opbouwen, zowel politiek als met de vakbeweging. We hebben kandidaten nodig zoals Rita Harrold van onze Ierse zusterorganisatie the Socialist Party, die vecht voor een anti-bezuinigingsprogramma, voor socialistisch feminisme en voor een breuk met het kapitalisme. Zulke kandidaten hebben we in Nederland niet. De SP heeft enige kritiek op het “Europa van de economische elite”. Maar als de SP geen nieuwe opdoffer wil krijgen, zoals bij de Provinciale Statenverkiezingen, dan moet de partij voor een strijdbaar socialistisch alternatief gaan. Dit betekent actief komen voor sociale eisen, bewegingen ondersteunen en helpen uitbouwen en een perspectief van een socialistische samenleving in Nederland en Europa verdedigen.
