1 mei – Internationale Dag van de Arbeid – heeft dit jaar een bijzondere betekenis op een ogenblik dat de wereld in de greep is van het Coronavirus en geconfronteerd wordt met misschien wel de ergste economische crisis sinds honderd jaar.
Voordat het virus toesloeg, was er een golf van stakingen en protesten op alle continenten uit protest tegen de bezuinigingen, het autoritaire bewind en zelfs in de VS voor een fatsoenlijk loon. Nu, met Corona, is de ware aard van de moderne klassenmaatschappij voor iedereen zichtbaar.
De oorspronkelijke eisen van 1 Mei, de Internationale Dag van de Arbeid, die meer dan een eeuw geleden begon, met de 8-urige werkdag, internationale arbeiderssolidariteit en vrede als middelpunten, blijven vandaag nog steeds actueel. Het kapitalistische systeem is in toenemende mate niet in staat gebleken om de samenleving vooruit te helpen.
International Socialist Alternative (ISA – tot januari bekend onder de naam CWI) roept alle arbeiders en socialistische activisten op om op alle mogelijke manieren deel te nemen aan activiteiten van 1 mei dit jaar, uiteraard met respect voor de voorwaarden rond Covid-19. Gezien de situatie vandaag is het meer dan ooit nodig om een alternatief voor het kapitalisme te presenteren.
Hieronder vijf redenen waarom socialisme volgens ons de weg vooruit is.
Nummer één: Een socialistische samenleving zou zich voorbereiden op een corona-crisis
Het Covid-19-virus lijkt een natuurlijke mutatie te zijn. Het is duidelijk dat geen enkel systeem dergelijke mutaties kan voorkomen, hoewel er belangrijke aanwijzingen zijn dat door kapitalistische verstedelijking, ontbossing en klimaatverandering dergelijke nieuwe mutaties vaker pandemieën veroorzaken. De auteurs van het Intergouvernementeel Wetenschapsbeleidsplatform inzake biodiversiteit en ecosysteemdiensten (IPBES) van 2019 hebben dit inderdaad geconcludeerd: “Recente pandemieën zijn een direct gevolg van menselijke activiteiten, met name van onze mondiale financiële en economische systemen die economische groei tegen elke prijs belonen.”
Dit was niet de eerste waarschuwing dat een pandemie als deze kon gebeuren. Niet in de laatste plaats was er de SARS Covid-2 pandemie in 2003. Er werd veel onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van een vaccin voor dat Coronavirus, maar het werd stopgezet voordat er menselijke tests werden uitgevoerd omdat de betrokken wetenschappers “probeerden investeerders of subsidies te krijgen… maar we konden gewoon niet veel belangstelling wekken.” Als het vaccin had bestaan, dan was de tijd die nodig was om er een te ontwikkelen voor Covid-19 wellicht drastisch korter geweest.
Toen was er onder andere het Duitse Robert Koch Instituut, dat waarschuwde voor een pandemie, vergelijkbaar met wat we nu hebben. In een socialistische samenleving zou dat hebben geleid tot een goede “risico-planning”. Er zou sprake zijn geweest van massale investeringen in en ontwikkeling van het gezondheidszorg- en ziekenhuissysteem, in plaats van bezuinigingen en privatiseringen die de meeste landen met een schrijnend tekort aan bedden op de intensive care hebben opgezadeld. In plaats van wapenvoorraden zouden er voorraden zijn van beademingsmachines, beschermingsmiddelen, de materialen die nodig zijn om dringend tests uit te voeren en antivirale geneesmiddelen. In plaats van ‘just-in-time’ productie en uitbesteding aan andere landen, zouden de productiefaciliteiten in elk land en elke regio in stand worden gehouden. In plaats van uitzendwerk en een tekort aan verplegend en ander medisch personeel, zouden ze door de gemeenschap in dienst worden genomen tegen een fatsoenlijk loon, zodat ze tijd hebben voor opleidingen en om te leren over noodprocedures.
De kapitalistische regeringen slaagden er niet in om plannen te maken en probeerden aanvankelijk het ontstaan en de ontwikkeling van de ziekte te verbergen. Niet alleen in China, maar ook in veel andere landen treuzelden regeringen en leiders bij het nemen van maatregelen, vaak met als argument dat de ziekte niet ernstig was of hun land niet zou aantasten. Ze deden dit om de kapitalistische winsten en vaak ook hun eigen prestige te beschermen. In een socialistische samenleving zou het potentieel van de informatietechnologie, in plaats van verspild te worden aan militaire of inlichtingendoeleinden of om het banksysteem te helpen, worden aangewend om een vroegtijdig waarschuwingssysteem op te zetten om nieuwe gevallen en clusters te signaleren terwijl ze zich ontwikkelen, zodat noodplannen kunnen worden opgestart.
Deze maatregelen zouden, als ze efficiënt worden gebruikt, niet alleen “de curve verlagen”, maar deze ook “verpletteren”.
Nummer twee: Het socialisme zou COVID-19 effectief hebben aangepakt
Ondertussen komen dergelijke ziekten wel voor. In een socialistische samenleving worden de belangen van de mensen, niet de winst, op de eerste plaats gezet. Nationale belangen zouden niet in tegenspraak zijn met de noodzaak van internationale samenwerking. Dankzij het systeem voor vroegtijdige waarschuwing zou alle noodzakelijke informatie tijdig, transparant en effectief worden verspreid, zodat de samenleving als geheel kan plannen en de bevolking goed medisch advies kan krijgen over noodzakelijke preventieve maatregelen.
Alles wijst erop dat de sleutel tot het terugdringen van het aantal dodelijke slachtoffers van een dergelijke pandemie ligt in het vroegtijdig en massaal testen van de bevolking om opsporing, ‘social distancing’ en het bestaan van voldoende bedden en personeel op de intensieve zorgen mogelijk te maken.
In een socialistische samenleving zouden de nodige middelen uitgetrokken worden voor een nationale openbare gezondheidsdienst, die zich in normale tijden ook kan bezighouden met preventie en het bevorderen van een gezond leven, en bij de dreiging van een pandemie snel massale tests zou uitvoeren in scholen, op het werk en op plaatsen waar veel mensen samenkomen.
De nationale gezondheidsdiensten zouden door de overheid worden gefinancierd en volledig worden geïntegreerd, zodat zij van “wieg tot graf” een kwalitatief hoogwaardige zorg kunnen bieden. Geen privé-ziekenhuizen of zorg meer voor de rijken die de beste middelen afromen, terwijl de door de staat gefinancierde ziekenhuizen de rest behandelen. Geen kosten meer voor tests en behandelingen. Geen last meer voor gezinnen, en vrouwen in het bijzonder, om onbetaald voor zieken te moeten zorgen.
Geen dokters meer die moeten beslissen wie ze behandelen en wie ze naar huis sturen om te sterven. Geen private ouderenzorg meer met een minimum aan personeel, waar de ouderen worden achtergelaten om te sterven – in plaats daarvan een door de gemeenschap gefinancierd kwaliteitsnetwerk van zorgcentra voor ouderen om deel te blijven uitmaken van de maatschappij en een waardig leven te leiden.
Medisch onderzoek zou niet langer afhankelijk zijn van kleine startende bedrijven die meestal gefinancierd worden met overheidssubsidies en -toelagen, waarbij eventuele ontdekkingen verborgen blijven door patenten en door Big Pharma in beslag worden genomen om hun winst te vergroten. Het onderzoek zou worden uitgevoerd in door de overheid gefinancierde agentschappen, waarbij alle informatie openlijk wordt gedeeld. Nieuwe medicijnen zouden worden geproduceerd door organisaties die in publieke handen zijn en democratisch worden beheerd. Geen prijsverhogingen meer door privébedrijven en speculanten, die exorbitante winsten maken door het tekort aan maskers en beademingsmachines.
Vandaag zien we dat alle mythes over de mens die te egoïstisch is voor een socialistische samenleving, verkeerd zijn. Vooral in arbeidersgemeenschappen zien we wijdverspreide gevoelens en daden van solidariteit. In een socialistische samenleving is de cultuur van samenwerking en solidariteit veel sterker, aangemoedigd door de betrokkenheid van iedereen bij het functioneren van de samenleving op alle niveaus. Nieuwe huisvestingsplannen met geïntegreerde recreatiegebieden zouden helpen een einde te maken aan de huidige afschuwelijke overbezetting in de steden, die zelfisolatie voor velen zo moeilijk maakt. Social distancing gebaseerd op vertrouwen en begrip voor de reden waarom die nodig is, in plaats van op de verplichte maatregelen die nu in veel landen worden gebruikt, zou veel effectiever zijn. De moderne technologie die wordt gebruikt voor het traceren, die misschien nodig is, zou worden gebruikt onder publieke controle om ervoor te zorgen dat het niet wordt misbruikt om andere vrijheden te beperken.
Niet-essentieel werk zou worden stopgezet – punt uit. Alle werkenden, ook kleine zelfstandigen, zouden een volledig inkomen krijgen zodat er geen financiële druk is om weer aan het werk te gaan. Degenen die nog aan het werk zijn, zouden verzekerd zijn van beschermend materiaal.
Beslissingen om weer aan het werk te gaan zouden op democratische basis worden genomen door de samenleving en de betrokken werkenden, met medisch advies van deskundigen.
In een socialistische samenleving zouden de prioriteiten van de overheidsuitgaven anders zijn. In plaats van enorme middelen te verspillen aan bewapening en financiële speculatie, zou de prioriteit liggen bij gezondheid, onderwijs en kwaliteit van leven.
Nummer drie: Een socialistische economie zou de economische en gezondheidscrisis oplossen
De kapitalistische markt slaagt er niet in de meest elementaire benodigdheden voor de strijd tegen Covid-19 te leveren. Dit zit in het DNA van het kapitalisme en het werd versterkt door tientallen jaren van bezuinigingen en privatiseringen, waardoor het systeem volledig onvoorbereid was op de vraag die door de pandemie ontstond. Natiestaten vechten met elkaar om de schaarse voorraden. De bazen leveren ondermaatse producten die in veel gevallen onbruikbaar zijn. Door deze tekorten ontstaan nieuwe golven van groteske speculatie en winstbejag.
Bovendien hebben het virus en de maatregelen die genomen zijn om het te bestrijden een wereldwijde economische crisis veroorzaakt – de ergste sinds honderd jaar. Tientallen miljoenen mensen hebben hun baan verloren, honderden miljoenen hebben geleden onder loonsverlagingen en nu wordt voorspeld dat honderden miljoenen mensen zullen verhongeren. Er komt nog meer. Wat een veroordeling van een economisch systeem dat de wereld al eeuwenlang domineert!
Een socialistische economie zou een einde maken aan de voortdurende drang naar kortetermijnwinst en de keiharde concurrentie op de schaarse markten, doordat de gemeenschap eigenaar wordt van de belangrijkste economische sectoren – de banken, de grote industrie- en bouwbedrijven, de voedings- en de farmaceutische industrie, de informatiesector en de detailhandel. De top tien van multinationale ondernemingen heeft evenveel rijkdom als de 180 armste landen; zij wurgen momenteel de wereldeconomie.
Democratische planning zou betekenen dat bedrijfsstrategieën niet langer worden bepaald in het belang van de aandeelhouders. Internationale en nationale instanties, die door de werkenden zelf worden gecontroleerd, zouden de toewijzing van middelen voor elke sector plannen. De huidige marketingdiensten zouden worden geherprofileerd om in het kader van een openbare discussie te bepalen welke producten de bevolking daadwerkelijk nodig heeft. Onnodige of schadelijke productie, bijvoorbeeld van wapens, zou worden omgezet in nuttige producten. Aanvoerketens zouden worden herontworpen om ze duurzaam te maken, met een goede beloning en veilige voorwaarden voor degenen die erin werken.
Kleine bedrijven, waarvan er momenteel honderdduizenden bedreigd worden door faillissementen, zouden goedkope kredieten kunnen krijgen, mits ze hun personeel een fatsoenlijk loon betalen.
Prijzen en kwaliteitsniveaus zouden worden gereguleerd door democratisch gekozen comités van werkenden en consumenten. De prijzen zouden lager zijn, zodat de verspilling en de enorme winsten die de kapitalisten momenteel maken, niet langer hoeven te worden gedekt. De productiefaciliteiten zouden worden beheerd door gekozen werknemerscomités, die worden bijgestaan door technische deskundigen die niet langer tot taak hebben de winst te verhogen, maar de behoeften van de mensen te vervullen.
Als de economie op deze manier democratisch zou worden gepland, zouden de geldverslindende bazen de werkenden niet meer dwingen om onder onveilige omstandigheden te blijven werken, of dat nu in de industriële harten van Italië is of in de dystopische opslagplaatsen van Amazon. De economie zou niet meer afhankelijk zijn van de onderbetaalde arbeid van de arbeidersklasse, in het bijzonder vrouwen.
Bij de eerste indicatie van een epidemie zouden onmiddellijk middelen worden gemobiliseerd en noodzakelijke materialen worden geproduceerd, niet langer beperkt door octrooien, handelsgeheimen en hoge prijzen en scherpe concurrentie tussen private eigenaren.
In plaats van te worden genegeerd en gestraft voor het feit dat men zich uitspreekt, zouden zorgwerkers en wetenschappelijk personeel de kern vormen van het beheer van een openbare en democratisch geleide en gecontroleerde wereldwijde gezondheidssector.
Op grotere schaal zou een democratische planeconomie niet al op de rand van een wereldwijde crisis hebben gestaan. Het zou geen enorme speculatieve luchtbellen hebben opgebouwd door quantitative easing – het zou de productiecapaciteit hebben gepland om overproductie en overcapaciteit te voorkomen, en het zou de ontwikkeling van de handelsoorlog hebben vermeden. Het zou op een duurzame manier werken, zodat het klimaat en het milieu niet langer worden beschadigd. Het zou een samenleving zijn die gebaseerd is op het voorzien in menselijke behoeften, in plaats van op private winst, en die voor eens en altijd een einde maakt aan de uitbuiting van mensen door een kleine elite, de onderdrukking van de rechten van vrouwen en verdeeldheid van de samenleving op basis van geslacht, ras of nationale lijnen.
Nummer vier: Het socialisme zou echte internationale samenwerking mogelijk maken
Een wereldwijde pandemie vereist een gecoördineerde wereldwijde reactie. Nog voor het coronavirus was de “globalisering” al op de terugtocht en werd deze vervangen door een nieuw tijdperk van wereldwijde tegenstellingen. De grenzen worden gesloten en de natiestaten maken ruzie over de kritieke voorraden. Het spel van met de vinger wijzen is al begonnen, met het Amerikaanse imperialisme en zijn bondgenoten die het “Chinese virus” aan de kaak stellen. De Europese Unie wordt geconfronteerd met een nieuwe golf van druk richting fragmentatie, aangezien het idee van “solidariteit” tussen de nationale regeringen een fantasie bleek te zijn. Trump heeft aangekondigd dat de VS de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) niet langer zal financieren, waardoor deze dreigt in te storten.
Hoewel het kapitalisme een mondiaal economisch systeem is, kan het nooit een van zijn fundamentele tegenstrijdigheden volledig overwinnen: namelijk dat zijn fundamentele economische en politieke vorm van organisatie de natiestaat is. Regeringen verdedigen de belangen van hun kapitalistische elites en willen de werkenden en armen de rekening laten betalen.
Het wereldwijde kapitalisme is er niet in geslaagd de Coronacrisis en de economische ineenstorting op te lossen. Het voedt de klimaatcrisis door de onverbiddelijke hebzucht van de banken, olie- en gasbedrijven. Bijna 800 miljoen mensen hebben geen toegang tot schoon water en bijna 2 miljard hebben geen adequate sanitaire voorzieningen. Er zijn nu twee keer zoveel actieve gewapende conflicten in de wereld als vijftig jaar geleden, op het hoogtepunt van de Koude Oorlog, aangezien imperialistische mogendheden en lokale elites vechten om grondstoffen. De nationale kwestie, waarbij etnische groepen worden onderdrukt en van hun rechten worden beroofd, blijft in alle continenten van de wereld de kop opsteken.
Onder het internationale socialisme zou de democratische publieke eigendom van de rijkdom de basis voor nationale tegenstellingen wegnemen, die uiteindelijk altijd een weerspiegeling zijn van de tegenstellingen tussen rivaliserende groepen kapitalisten. Dit zou niet alleen een einde maken aan de plaag van oorlog, reactionair nationalisme en vreemdelingenhaat, maar het zou ook onnoemelijke economische mogelijkheden openen.
Elk jaar sterven 850.000 mensen, waarvan een derde jonger is dan vijf jaar, door vervuild water en ontoereikende sanitaire voorzieningen. Het zou 100 miljard dollar per jaar kosten om voor schoon water en sanitaire voorzieningen te zorgen – slechts een twintigste van het bedrag dat elk jaar aan wapens wordt besteed! Volgens Morgan Stanley moet de wereld tegen 2050 50 biljoen dollar uitgeven om de klimaatverandering een halt toe te roepen. Dat is minder dan wat wereldwijd in die periode aan wapens zal uitgegeven worden of ongeveer hetzelfde als wat vanaf 2008 tot het einde van deze crisis zal worden uitgeven aan reddingsoperaties voor de banken en het grootkapitaal. De wereld moet duidelijk zijn prioriteiten veranderen over hoe de beschikbare rijkdom wordt ingezet. Wij, de arbeidersklasse, de armen en de onderdrukten, moeten de heersende elite stoppen om de planeet en haar economie te vernietigen in het belang van hun winst. We moeten veranderen hoe de rijkdom, die we hebben gecreëerd, wordt gebruikt.
Maar je kunt niet controleren wat je niet bezit. Dus moeten we de sleutelsectoren van de economie overnemen.
ISA staat voor een vrijwillige socialistische confederatie van alle regio’s, naties en nationaliteiten, met het recht op zelfbeschikking voor iedereen. Op die manier zou een internationaal democratisch economisch plan kunnen worden uitgewerkt dat de arbeid en de grondstoffen samenbrengt en dat de wereldwijde economische concurrentie en de enorme onnodige verspilling onder het kapitalisme uitschakelt.
Nummer vijf: De strijd voor het socialisme heeft je nodig
De realiteit van de wereldwijde pandemie en lockdowns heeft een grote invloed op de vooruitzichten van miljoenen mensen en onthult de echte klassenverhoudingen in de samenleving. De fundamentele marxistische stelling dat de hele economie en samenleving afhankelijk is van de arbeid van de werkende klasse wordt steeds duidelijker. Effectenmakelaars, zakenlieden, bankiers en rechtse politici die altijd arrogant hebben beweerd dat zij de belangrijkste mensen in de samenleving zijn, hebben in deze crisis nog meer dan voorheen bewezen dat zij incompetent zijn en niet nodig. De mensen die echt belangrijk zijn, zijn het zorgpersoneel, de chauffeurs, het winkelpersoneel en vele anderen. In een socialistische samenleving zouden juist deze mensen, de arbeidersklasse en hun bondgenoten, de samenleving besturen.
De mensen trekken nu al politieke conclusies. Er zal een overweldigende steun zijn, niet alleen voor degenen die vechten om levens te redden tijdens deze crisis, maar ook voor een goede financiering van de gezondheidszorg. Naarmate de economische crisis verder om zich heen grijpt, zullen er vragen komen over de banken en het grootkapitaal, en zal de steun voor nationalisatie toenemen. De massale werkloosheid terwijl de rijken tegelijk steeds rijker worden, zal mensen ertoe aanzetten zich af te vragen waarom het werk niet kan worden verdeeld. De woede zal groeien naarmate de kapitalistische regeringen meer geld geven aan de rijken en de banken.
Maar de strijd om de economie fundamenteel te veranderen en een nieuwe samenleving te creëren, moet worden georganiseerd. We hebben strijdbare vakbonden nodig. We hebben mobilisaties nodig om de aanvallen van de bazen op de werkplekken, universiteiten en scholen en woonwijken tegen te gaan. We moeten vechten voor alles wat nodig is om ons leven te verbeteren. De kapitalisten zullen niet zomaar opgeven. Ze zijn ongelooflijk georganiseerd als het gaat om de verdediging van hun belangen. We moeten ons dus nog beter organiseren, in strijdbare vakbonden en massale arbeiderspartijen die gewapend zijn met een socialistisch programma en een socialistische strategie, verbonden met dergelijke organisaties in andere landen, zodat we voor eens en altijd een einde kunnen maken aan de verschrikkingen van het kapitalisme.
De conclusie die we dus moeten trekken op 1 mei, de Internationale Dag van de Arbeid, nu de wereld in een van de ergste crises in zijn geschiedenis terechtkomt, is dat we onze campagnes moeten opvoeren. International Socialist Alternative is vastbesloten om dit te doen. Als je het met ons eens bent, sluit je zich dan nu bij ons aan!
