De uitslag van de verkiezingen is duidelijk. Rechts regeert Nederland in de komende periode. De oppositie komt van uiterst rechts. Links staat op een dieptepunt.
Waarom won Mark Rutte de verkiezingen? De oorzaak is simpel: er is geen alternatief. Rutte is geen Poetin, maar hij heeft wel al zijn tegenstanders weten uit te schakelen. Binnen de VVD heeft de beoogde nieuwe leider Dijkhoff het bijltje er bij neergegooid en niemand in de VVD komt in de buurt van Rutte. Tegenstanders bij andere partijen sneuvelden: Asscher bij de PvdA, het CDA had een lijstrekkerswissel die niet goed uitpakte.
Artikel door Pieter Brans
Rutte kon zelfs volstaan met een TV-spot waarin hij alleen maar opriep om te stemmen. Stemmen, dat kon alleen maar op hem zijn. Alle neoliberale fouten uit een verder verleden, de Corona-blunders; Rutte parkeerde eenvoudigweg zijn hele kabinet in de vluchtstrook na de toeslagenaffaire en ging alleen verder. Geen programma, geen ideeën, geen aanpak van de uitvoeringscrisis bij de overheid (racisme), klimaatcrisis of de ingestorte economie. In de lege zee van de Nederlandse politiek was hij toch de enige vuurtoren. Het leverde hem 35 zetels op.
De winst van D66 is ook winst van rechts. D66 slaagde er in kiezers van Groen Links en wellicht ook PvdA weg te trekken met een progressief links imago, met een campagne rond thema’s als goed onderwijs voor iedereen, een sterker klimaatbeleid, en massale investeringen in betaalbare huisvesting. Ook zal het feit dat D66 zich sterk uitsprak tegen racisme en Kaag bijvoorbeeld Wilders er als enige flink van langs gaf in het laatste televisiedebat sommige linkse kiezers over de streep hebben getrokken. Maar onder dat linkse vernisje is D66 net zo neoliberaal als de VVD.
Het CDA is vanzelfsprekend even rechts als vroeger, had het ook nooit over inhoud (behalve dan dat de WW met één jaar zou moeten worden ingekort, en daar maak je je ook niet echt populair mee in tijden van stijgende werkloosheid), maar en de leiderschapswissel daar pakte niet goed uit. Toch zullen de rechtse partijen het niet heel moeilijk hebben om samen of met nog een partij erbij een coalitie in elkaar te timmeren. Doel: terugkeer naar de oude milieuvervuilende winsteconomie, z.s.m.
Helaas kan populistisch en extreemrechts zich voordoen als de oppositie tegen het establishment. FvD is herrezen uit de door de traditionele media uitgeroepen dood met 8 zetels. Handig van Baudet om de Corona-oppositie als enige op te pakken toen heimwee naar het Nederland van vroeger en het Boreale Europa wat versleten bleek. De Corona-oppositie heeft geen lange toekomst: over een half jaar is die waarschijnlijk vergeten. Aan Baudet zal het niet liggen; hij is creatief genoeg om iets nieuws te bedenken.
PVV heeft weliswaar zetels verloren, maar bij elkaar samen zijn PVV, Forum en JA 21 er toch een aantal zetels op vooruit gegaan en hebben ze meer zetels dan grote winnaar D66. Het is een gebrek aan een duidelijk links alternatief waardoor dergelijke partijen steun blijven behouden en zelfs nog groeien.
Voor de grote economische problemen die er aan zitten te komen, een golf van faillissementen, schulden, gebrek aan koopkracht, zullen zij in ieder geval geen oplossingen bieden. Maar zolang er geen socialistisch antwoord komt op de grote problemen waar werkende mensen en hun gezinnen mee geconfronteerd worden, zullen partijen als PVV en Forum er toch in blijven slagen met hun populistische “oplossingen” de onvrede van een deel van de arbeidersklasse naar steun voor henzelf, als zogenaamde rebellen tegen het establishment, om te buigen.
En dan links. Als je de PvdA, Groen Links en de SP tot links rekent, is daar niet veel van over gebleven. Wel kreeg de Partij voor de Dieren er een zetel bij en kwam BIJ1 gelukkig in de Tweede Kamer.
De PvdA heeft het enorme zetelverlies van 2017 niet weten te keren. De oorzaak is simpel: Samson won bij de verkiezingen van 2012 met linkse beloftes, maar de PvdA was met de VVD verantwoordelijk voor de toeslagenaffaire, het uitkleden van de sociale woningbouw, het slopen van de sociale werkvoorziening en het omvormen van de verzorgingsstaat tot de vervolgingsstaat. Eenvoudig sorry zeggen en een nieuw begin beloven, is niet genoeg gebleken.
De belofte van Groen Links om echt iets te doen met het klimaat is te veel verzand in steun aan het kabinetsbeleid zonder daaraan deel te nemen.
De SP zakte naar een bedroevende 9 zetels. De partijleiding bestond het om de jongerenorganisatie vlak voor de verkiezingen buiten de partij te plaatsen op grond van duistere vermoedens over complotten binnen de partij van “zolderkamercommunisten” en belangrijker: het verzet tegen het kabinetsbeleid links te laten liggen ten gunste van doelloze coalitiebereidheid. Helaas heeft partijleider Marijnissen van deze zoveelste nederlaag niets geleerd: de campagne was geweldig maar de kiezer heeft anders geoordeeld. Punt. Zo komt de SP niet verder.
Deze verkiezingsuitslag heeft de arbeidersbeweging in Nederland niets te bieden. Rechts heeft weliswaar de verkiezingen gewonnen (dat was ook niet heel moeilijk), maar het gezag van rechts is er niet groter op geworden.
In de eerste plaats waren er al die overheidsblunders van de afgelopen tien jaar, het internationale belastingparadijs aan de Rijn, de toeslagenaffaire, de stikstof- en CO2 walm blijft opstijgen, woekerhuren, koopwoningen alleen betaalbaar voor grote investeerders, een voortdurende bonusbonanza en topsalarissen, afbraak van de gezondheidszorg (sluiting ziekenhuizen en IC-bedden, weet u nog), het onderwijs, de rechtsbijstand (slachtoffers van de toeslagenaffaire waren weerloos tegenover de overheid), de aardbevingen en de schade in Groningen, de groei van obesitas en nog veel meer.
In de tweede plaats was er het gesukkel rond Corona: te laat genomen maatregelen in het begin, de mondkapjes en ander beschermingsmateriaal, de weigering de lonen in de gezondheidssector verder te verhogen, de trage vaccinatie, de teleurstelling rond het terugbetalen van steunbedragen en de ineenstorting van de breedtesport met veel extra coronakilo’s als één van de gevolgen.
En in de derde plaats is er de onwil om racisme en achterstelling van de vrouwelijke helft van de bevolking echt aan te pakken. Natuurlijk, er is meer erkenning van racisme, koloniaal verleden, discriminatie bij het geven van banen en dergelijke. Vrouwenemancipatie, daar is onder de hand iedereen voorstander van. Tegenstand tegen racisme: dat doet elke politicus en zakenman er nu gratis bij. Maar concrete maatregelen op deze terreinen? Bleek het racisme bij de overheid niet al veel eerder begonnen dan bij de toeslagenaffaire? En de veiligheid van vrouwen op straat, is die echt verbeterd? Het tot object maken van vrouwenlichamen? Om nog maar niet te spreken van hun salaris- en promotiekansen?
De korte samenvatting: een nieuw rechts kabinet gaat niets doen aan de bestaande problemen. Racisme, discriminatie en achterstelling van vrouwen: daar gaat niets aan gebeuren. Problemen in gezondheidszorg (marktwerking, onderbetaling, obesitas, een nieuwe pandemie) blijven liggen. Onderwijs blijft een kwestie van financieel behelpen.
Extreem rechts zal op zoek moeten naar nieuwe thema’s. Verzet tegen de Corona maatregelen en de Trumpiaanse strijd tegen het satanische pedofielennetwerk gaan waarschijnlijk naar de achtergrond. Het aanmoedigen van racisme en migrantenhaat zal in ieder geval niet behulpzaam zijn bij het aanpakken van de reële problemen.
Willen we vooruitgang en klimaatmaatregelen, zoals een minimumloon van 14 Euro, groene energie, banen voor iedereen, betaalbare huren, verstandig voedsel, een betaalbare gezondheidszorg, een gezond dieet, mogelijkheden om te sporten, voorzieningen voor ouderen dan is er maar één weg: die van organisatie en strijd. Goed georganiseerd en breed verzet kan verbeteringen afdwingen.
Wij wensen het nieuwe kabinet Rutte 4 een korte levensduur. Maar vrijwillig zal het niet vertrekken.
