De verrassingsaanval door Hamas op 7 oktober en de bloedige wraakacties door het Israëlische regime, plaatsen de situatie in Israël-Palestina opnieuw op de voorgrond. Het overschaduwt zelfs de oorlog in Oekraïne. Langs Israëlische zijde vielen er minstens 1400 doden en 3500 gewonden. Onder de dodelijke slachtoffers 70 Arabische bedoeïenen en jonge festivalgangers. Langs Palestijnse zijde liep de dodentol na tien dagen op tot meer dan 4.000 doden, waaronder meer dan 1.000 kinderen. Bij een explosie in het ziekenhuis van Gaza-stad op 17 oktober alleen vielen 500 doden. Hieronder een artikel uit de novembereditie van De Linkse Socialist (die vrijdag op papier uitkomt) op basis van een inleiding door Eric Byl op het Nationaal Comité van de Linkse Socialistische Partij (ISA België).
Bommenregen over Gaza
Op 19 oktober stond de dodentol op minstens 4.000 in Gaza en 61 op de Westelijke Jordaanoever, naast 12.500 gewonden in Gaza. In amper zeven dagen werden volgens het Israëlisch leger 6000 bommen op Gaza gedropt. Een Amerikaanse militaire expert stelde in de Washington Post dat dit vergelijkbaar is met wat de VS op een heel jaar dropte op het ongeveer 2000 keer uitgestrektere Afghanistan, hoewel daar niet overal even intensief werd gebombardeerd. In de strijd tegen IS werden over heel Irak en Syrië maximum 5000 bommen per maand gedropt. Daarbij komt het afsluiten door Israël van het elektriciteitsnetwerk, de watervoorziening en de toevoer van brandstof en andere goederen.
Bij een grondinvasie zal het aantal doden en gewonden langs Palestijnse kant exponentieel oplopen. Het Israëlische regime gaf 1,1 miljoen inwoners van Gaza-stad het bevel om binnen de 24 uur te vluchten naar het zuiden van Gaza, dat eveneens gebombardeerd wordt. Hamas riep de bevolking op om niet te vertrekken. Zelfs de imperialistische bondgenoten van het Israëlische regime, zoals de EU, noemden het bevel onrealistisch.
Het Israëlische bevel doet onvermijdelijk denken aan de Nakba van 1948, toen de Palestijnen eveneens aangezet werden om het oorlogsgeweld te ontvluchten maar nadien nooit meer konden terugkeren. Een parlementslid van de rechtse regerende partij Likoed riep op tot een tweede Nakba, die de vorige “moet overschaduwen.” Een grondinvasie zou ook gelijkenissen hebben met de aanval op Beiroet in Libanon in 1982, met onder meer de slachtpartijen in het Palestijnse vluchtelingenkamp Shatila en de nabijgelegen wijk Sabra. Daarbij vielen tot 50.000 doden.
In amper zeven dagen werden volgens het Israëlisch leger 6000 bommen op Gaza gedropt. Een Amerikaanse militaire expert stelde in de Washington Post dat dit vergelijkbaar is met wat de VS op een heel jaar dropte op het ongeveer 2000 keer uitgestrektere Afghanistan, hoewel daar niet overal even intensief werd gebombardeerd.
Shockbeleid in Israël en complicaties hiervoor
De aanval door Hamas zorgde voor het grootste aantal slachtoffers in Israël sinds de creatie van de staat Israël. De illusie van een ijzeren muur waarachter een veilig en welvarend Israël wordt opgebouwd, is doorprikt. Plots heeft de bezetting ook aan Israëlische zijde een grote prijs. Het regime grijpt de schok aan voor een eigen versie van de shockdoctrine om haar macht te tonen en haar positie te herstellen. Defensieminister Yoav Galant zei: “We vechten tegen menselijke beesten” en “we zullen naargelang handelen.” Netanyahu zei: “We gaan Gaza tot puin herleiden.”
De aanval door Hamas kwam in een context van een legitimiteitscrisis van de Israëlische regering na 10 maanden van historisch verzet tegen de hervorming van het gerecht, een poging om justitie nog afhankelijker te maken van de regering. De escalatie vandaag doorkruist de massabeweging, versterkt reactionaire elementen in Israël en heeft de interne klassentegenstellingen niet verdiept maar verengd.
De versterking van de reactionaire elementen in Israël komt tot uiting in de vorming van een regering van nationale eenheid met Benny Gantz. Die regering van nationale eenheid beantwoordt aan de vrees van de heersende klasse en het VS-imperialisme voor een avonturistische politiek waarbij het Israëlische regime zichzelf overspeelt. Dat is ook de reden waarom Blinken ondanks uitdrukkelijke steun aan Israël niettemin waarschuwt ‘de regels’ na te leven. Er waren al massale solidariteitsbetogingen in onder meer Jordanië. Een grondoorlog zou in alle Arabische landen, Turkije en ook in Europa en elders tot massale mobilisaties leiden.
Bij het ter perse gaan stonden de grondtroepen klaar voor een invasie. Het is onduidelijk welk traject het Israëlische regime zal volgen. Directe controle over Gaza is net wat Israël in 2005 opgaf omdat het onhoudbaar werd. Een manoeuvre zoals in 2014, beperkter in doelstelling en omvang, is eveneens mogelijk. De regering wil geen concrete doelstelling vastleggen, maar dat kan leiden tot een verder verlies van vertrouwen.
Nu al worden ministers uitgescholden omdat ze de aanval van Hamas niet konden verhinderen, teveel troepen concentreerden op de Westelijke Jordaanoever om de kolonisten te beschermen en met hun juridische hervorming de alertheid van de staat ondermijnden. Dat velen in tijden van oorlog meegaan in nationale eenheid, betekent niet dat ze het beleid van de rechtse regering Netanyahu al vergeten zijn. Er zijn ook de voorbeelden van solidariteit van diegenen, vaak Bedoeïenen, die op gevaar van eigen leven jongeren weghaalden van het festival dat door Hamas werd aangevallen, of nog van de mensen die bloed geven voor de slachtoffers.
Dreiging van regionale uitbreiding
De dreiging van een regionale uitbreiding van de oorlog is reëel. Voorlopig blijft het nog bij schermutselingen met het Libanese Hezbollah, dat veel sterker en beter bewapend is dan Hamas en ook veel sterker is dan tijdens de Israëlisch-Libanese oorlog in 2006. De Westelijke Jordaanoever staat eveneens op ontploffen, zeker door de voortdurende pogroms door uiterst rechtse Israëlische groepen die al tientallen Palestijnen het leven hebben gekost. Israël bombardeerde ook de Syrische luchthavens van Damascus en Aleppo, om een versterking van Hezbollah door Iran tegen te gaan. Het is zelfs niet uitgesloten dat een escalatie kan culmineren in een Israëlische aanval op Iran zonder voorafgaande toestemming van de VS.
De voorbije decennia begon de steun aan Israël in het Westen af te brokkelen. In de Democratische partij in de VS begon sympathie voor de Palestijnen, zeker onder de jongere generaties, het te halen op de traditionele pro-Israël gezindheid. De brutale terroristische daad van Hamas heeft dit, voorlopig althans, gekeerd. Het is deel van de dynamiek van de Nieuwe Koude Oorlog. Heel het Westerse blok onder leiding van de VS grijpt dit aan om zich eenstemmig achter Israël te scharen. De VS stuurde vliegdekschepen om mogelijke inmenging van landen uit de regio af te schrikken en belooft extra wapenleveringen. Ook het VK stuurt oorlogsschepen. In Europa zijn overal Israëlische vlaggen te zien, Macron verbood betogingen ter ondersteuning van Palestina. Er werd zelfs overwogen om alle humanitaire hulp aan Gaza stop te zetten. Bij de NAVO werd de rode loper uitgerold voor de Israëlische defensieminister Galant. Met de integratie en coöptatie van Israël in het Westers blok probeert de VS haar prestigeverlies om militair tussen te komen in het Midden-Oosten te herstellen. Een directe confrontatie tussen de grootmachten, zoals die dreigde in de Yom Kippoer oorlog van 1973, is nu niet meteen aan de orde. Rusland haalt wel voordeel uit de oorlog omdat deze de aandacht van Oekraïne afleidt, maar zelfs retorische steun aan Hamas is voor Poetin te avontuurlijk. Dat kan evenwel veranderen als er een directe dreiging komt voor Assad.
Het Israëlische regime en het Westers imperialisme grijpen de historische gebeurtenissen ten volle aan. Maar de verschrikkelijke daad van Hamas doet niets af van de bezetting en de blokkade, noch van de onderliggende redenen die aan de basis liggen van deze gruwelijke gebeurtenissen.
Verrassingsdoorbraak vanuit grootste openluchtgevangenis ter wereld
Met bulldozers, moto’s, paraglijders en motorboten hebben militanten van Hamas op 7 oktober de afsluiting van de grootste openluchtgevangenis ter wereld doorbroken en het best uitgeruste leger van de regio verast. Al eerder had Hamas het leiderschap van Palestijns verzet tegen de bezetting opgeëist ten koste van de corrupte en met het Israëlische regime collaborerende Palestijnse Autoriteit en Fatah. Bij de vorige gewapende conflicten dit jaar in Gaza en Jenin, in mei en juni, bleef Hamas nog op de achtergrond, maar nu nam het zelf het initiatief voor een aanval die aanvankelijk elementen had van een partizanenstrijd, maar snel degenereerde in een willekeurige slachtpartij op een schaal die nooit eerder voorkwam in de strijd voor Palestijnse bevrijding.
Hamas wou de illusie creëren dat het Israëlisch leger niet meer ongestraft zou wegkomen met haar misdaden, dat het misschien geen militaire overwinning kon behalen, maar Israël toch pijn kon doen. Ondanks de gruwel heeft het ongetwijfeld de illusie gevoed dat er deze keer meer symmetrie zou zijn in het aantal slachtoffers en niet alweer 10-15 Palestijnse levens zouden genomen worden voor elk slachtoffer in Israël.
Le Monde schreef dat Hamas na 24 uur al haar doelstellingen had bereikt: een einde maken aan het gevoel van onaantastbaarheid en veiligheid in Israël en het pauzeren van het herstel van de normalisatie van Israëls relaties met Arabische landen (Marokko, Verenigde Arabische Emiraten, Soedan) dat de VS en Israël wilden bekronen met Saoedi-Arabië. De normalisering van de relaties met Saoedi-Arabië moest een tegenzet worden tegen het door China gefaciliteerde herstel van relaties tussen Saoedi-Arabië en Iran. Le Monde besloot dat de benadering van Hamas erin bestond om na de verrassingsaanval de tegenreactie gewoon uit te zitten.
De aanval van Hamas kan niet los gezien worden van de bezetting, de blokkade en het recordaantal gedode Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever, al 212 voor 7 oktober, het hoogste aantal sinds 2005. Maar methodes staan evenmin los van inhoud. Hamas staat voor een autocratisch regime, vergelijkbaar met dat van Iran. Dat werd recent nog gecontesteerd door massaprotest tegen de reactionaire onderdrukking van vrouwen, LGBTQI+ personen en democratische rechten in het algemeen. Reactionaire ideeën verklaren terroristische methodes die willekeurige slachtoffers raken.
Wij zijn niet gekant tegen gewapende strijd, maar als hulpmiddel, niet ter vervanging van massastrijd en vooral niet in de plaats van politieke strijd. Dat kan enkel indien het gebeurt onder controle van democratische comités van massa-actie, naar het voorbeeld van deze in de eerste Intifada (1987-1993), met een programma gebaseerd op socialistische verandering en niet op het aanleunen bij reactionaire, autocratische kapitalistische regimes die hun eigen bevolking onderdrukken en uitbuiten.
De steun voor de aanslag van Hamas is helaas een reflectie van de zwakte van links, dat in plaats van een internationalistisch en onafhankelijk klassenstandpunt te verdedigen, ofwel kritiekloos meegaat in steun voor het Israëlische regime ofwel de terechte strijd voor zelfbeschikking in de handen laat van reactionaire krachten met reactionaire methodes. De steun voor de aanslag van Hamas is een uitdrukking van wanhoop, net zoals dit in 2002 het geval was met de zelfmoordaanslagen tijdens de tweede Intifada (2000-2005).
Tegen oorlog en (staats-)terreur: solidariteit
Het Israëlische regime mobiliseert op cynische wijze haar machtige militaire machine voor een bloedige collectieve afstraffing. Daarmee stelt het de volledige Palestijnse bevolking verantwoordelijk voor de aanval met willekeurige slachtoffers door Hamas.
Samen met het afkoppelen van elektriciteit, water en brandstof naar Gaza en het blokkeren van humanitaire hulp en goederen in een situatie van voortdurende bombardementen met ziekenhuizen zonder geneesmiddelen en met uitvallende generatoren, beroert dit niet alleen de internationale publieke opinie maar zal het naarmate de situatie vordert ook in Israël zelf afschuw opwekken. Door de grensovergang in Rafah dicht te houden, gijzelt het Israëlische regime met Egyptische medeplichtigheid heel de bevolking van Gaza. Voor beide machthebbers is het lot van de gijzelaars niet meer dan collateral damage, ook dat zal steeds meer afschuw opwekken.
Het Israëlische regime mobiliseert op cynische wijze haar machtige militaire machine voor een bloedige collectieve afstraffing. Daarmee stelt het de volledige Palestijnse bevolking verantwoordelijk voor de aanval met willekeurige slachtoffers door Hamas.
Onder Palestijnen domineert steun voor Hamas geïnspireerd door terecht verzet tegen de Israëlische bezetter en onder Israëli heerst de roep om wraak voor de verschrikkelijke willekeurige slachtpartij. Die kloof in het bewustzijn vereist een gevoelige benadering die rekening houdt met de geleden schade en trauma’s, een perspectief biedt op veiligheid en welvaart voor alle gemeenschappen en die het recht op zelfbeschikking erkent en invult op een manier die voor beide gemeenschappen aanvaardbaar en aantrekkelijk is.
Iedere kans om de cyclus van haat en geweld te doorbreken moeten we aangrijpen. Zo zijn onze leden actief betrokken bij het verzet op Israëlische campussen tegen pogingen van extreemrechts om al wie sympathie voor de Palestijnen uitdrukt van de campus te verwijderen. Zoals steeds in een oorlogssituatie neemt de levensduurte pijlsnel toe, net zoals de winsten van een aantal grote bedrijven, uiteraard in de wapenindustrie en alles wat met defensie te maken heeft, maar ook in de distributie en andere sectoren. Dit kan het inzicht versterken in wie baat heeft bij de oorlog en wie het gelag betaalt in beide gemeenschappen.
Oorlog is de voortzetting van politiek met andere middelen. Het stelt alle tegenstellingen op scherp. Zelfs het realiseren van directe, ook democratische eisen, vereist massale mobilisatie, in heel de regio maar ook internationaal omwille van de betrokkenheid van alle imperialistische grootmachten. We zijn categorisch: een duurzame oplossing zonder diepgaande socialistische verandering is onmogelijk. Ons programma is geen wenslijst, het vertrekt van de directe noden en koppelt dit aan actie gericht op massamobilisatie. Het formuleert eisen die objectief noodzakelijk zijn, maar die door geen enkel kapitalistisch regime uit vrije wil ingewilligd zullen worden, het toont in de praktijk de nood aan van socialistische verandering, niet ergens in een verre toekomst, maar als objectieve en directe noodzaak.
Een socialistisch antwoord
Stop de bombardementen op Gaza! Verzet tegen het grondoffensief en tegen regionale uitbreiding van het bloedbad! Tegen terrorisme, of het nu van de staat komt of niet. Solidariteit met alle getroffen gemeenschappen.
Stop de blokkade, de belegering, de kolonies en de bezetting. Voor een internationale mobilisatie en strijd over de gemeenschappen heen voor een wapenstilstand. Voor een snelle en allesomvattende ruil van gevangen en gijzelaars als deel van een onmiddellijk wapenbestand!
Tegen de inmenging van de grote imperialistische blokken die het bloedbad aangrijpen om hun posities te versterken. Geen enkel vertrouwen in de Israëlische regering van ‘nationale eenheid’ van rechts en Gantz die een zware verantwoordelijkheid dragen in de escalatie die tot de oorlog geleid heeft.
Handen af van onze democratische rechten. Oorlog doet de klassenverschillen niet verdwijnen maar verscherpt ze. De protestbeweging van stakingen en betogingen in Israël moet, uiteraard met extra veiligheidsmaatregelen, heropgebouwd worden in een consistente strijd voor democratie, gelijkheid, welvaart en persoonlijke veiligheid voor beide gemeenschappen. Het Westers imperialistisch blok heeft zich eenzijdig achter Israël geschaard en in heel wat landen worden pro-Palestijnse betogingen en standpunten verboden en vervolgd. Dat zal nog toenemen door de terroristische aanslagen in Arras in Frankrijk en in Brussel. Handen af van ons recht op protest!
Arbeiderseenheid tegen ‘verdeel en heers’. Neen aan de heksenjacht tegen wie zich tegen oorlog en nationale onderdrukking verzet op de werkvloer of op campussen. De arbeidersbeweging mag de oplopende frustraties niet overlaten aan elk individu afzonderlijk tot die wandelende tijdbommen worden, maar moet zelf de dialoog aangaan en collectieve oplossingen aanreiken. Daartoe zijn discussies, protestmeetings met alle gemeenschappen en solidariteitsbetogingen belangrijk als onderdeel van onze strijd voor fundamentele verandering.
Voor protestbetogingen en stakingen – zoals de staking voor waardigheid van mei ’21 – in de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem als onderdeel van een massastrijd, democratisch georganiseerd door verkozen comités voor nationale en sociale bevrijding. Steun aan veiligheidsmaatregelen en het organiseren van zelfverdediging tijdens betogingen tegen de oorlog, de bezetting en de kolonies. Voor democratisch verkozen verdedigingscomités in wijken en gemeenten.
Voor massale internationale mobilisatie tegen oorlog. Voor een internationale arbeidersboycot van goederen en wapens die door de Israëlische staat gebruikt worden voor de onderdrukking van de Palestijnen, zoals geëist wordt door Palestijnse vakbonden.
Voor een massaal plan van publieke investeringen in herstel en welvaart. Het is hartverscheurend om zien hoe in tijden van oorlog schijnbaar onuitputtelijke middelen gevonden en geconcentreerd kunnen worden op het punt van de aanval. De heropbouw van beide gemeenschappen, zowel materieel als inzake medische en mentale begeleiding, zal minstens een even grote concentratie en inzet van middelen vereisen. De kapitalisten en hun regeringen zullen dat niet toestaan. Het is onmogelijk zonder onteigening van de gigantische oorlogswinsten en de banksector en hun publieke overname onder democratische controle en beheer. Als die middelen onder democratisch toezicht en in publieke eigendom zouden ingezet worden om een gelijk bestaansrecht voor iedereen te garanderen en te kunnen leven in waardigheid binnen het raamwerk van een socialistische omvorming in de regio, dan zou een duurzame oplossing mogelijk zijn.
Voor massale strijdpartijen van de werkenden, de armen en de jongeren. De huidige situatie is het resultaat van het kapitalisme en imperialisme ten koste van een bijzonder hoge tol voor de arbeiders en armen. Wij zijn voor het opzetten van massale strijdpartijen in beide gemeenschappen die met elkaar samenwerken om protest en strijd te organiseren van de werkenden, de armen en de jongeren van alle gemeenschappen in een internationalistische en socialistische strijd.
Voor een onafhankelijk socialistisch Palestina met haar hoofdstad in Oost-Jeruzalem en een socialistische omvorming in Israël met garantie op gelijke rechten voor alle naties en minderheden. Voor een rechtvaardige oplossing voor de Palestijnse vluchtelingen via een overeenkomst die het historisch onrecht erkent en de mogelijkheid biedt voor wie dat wenst om terug te keren, gekoppeld aan de garantie op welvaart en gelijkheid voor iedereen. Het idee van ‘twee staten’ is utopisch onder het kapitalisme, het zou neerkomen op het creëren van een neokoloniale marionettenstaat voor de Palestijnen. Dit zou de fundamentele problemen van de Palestijnse massa’s niet oplossen. Een bi-nationale staat is eveneens utopisch in een kapitalistische context, een grote meerderheid van beide nationaliteiten wil de onafhankelijkheid niet opgeven in het kader van één staat en dit zou geen einde maken aan de angsten en verdenkingen. Om tot eengemaakte strijd voor socialistische verandering te komen, is het noodzakelijk om het recht op zelfbeschikking van alle bevolkingsgroepen te erkennen. Strijd kan verworvenheden afdwingen, maar socialistische verandering is nodig om de levensstandaard van zowel Palestijnen als Israëlische werkenden tot boven de best mogelijke voorwaarden onder het kapitalisme op te trekken. Enkel op deze basis kunnen volledige gelijke rechten op alle domeinen bekomen worden. Een rechtvaardige oplossing vereist een strijd die welvaart en gelijkheid in de regio garandeert en die opkomt voor directe dialoog en wederzijdse instemming, met inbegrip van de erkenning van de historische onrechtvaardigheden en een recht op terugkeer. Onder deze omstandigheden zou de wederzijdse afkeer en het nationale schisma afnemen en kan de basis gelegd worden voor een gezamenlijke socialistische staat.
