24 Oktoberplein in Utrecht (Foto Wikimedia Commons)
De moordpartij in Utrecht van 18 maart is verschrikkelijk voor de slachtoffers en nabestaanden. Het heeft ook ernstige politieke gevolgen: rechts en extreem-rechts kapen vlak voor de verkiezingen de politieke agenda opnieuw rond kwesties als terrorisme en immigratie. De politieke geschiedenis van de afgelopen twintig jaar is er één van hoe rechts met hulp van nog meer rechts er in is geslaagd om de belangrijkste kwesties in de politiek, die van lonen, arbeidsomstandigheden, pensioen, woningnood en klimaat van de agenda weg te drukken door kwesties als immigratie, Islam en terrorisme naar voren te blijven schuiven. Iedereen die het daar niet over wilde hebben, was een “wegkijker” of erger, enfin, internet staat er bol van. Het is jammer dat we moeten constateren dat deze truc twee dagen voor de provinciale statenverkiezingen opnieuw is gelukt. Net nu het erop leek dat zaken als klimaat, werkzekerheid en pensioenen eindelijk weer op de agenda waren gekomen.
Door Pieter Brans (Amsterdam)
Kort na de moordpartij in Utrecht zorgden rechtse politici en de media er al weer voor de woorden “aanslag” en “terrorisme” weer hardnekkig rond te laten zingen. De één was daarin wat stelliger dan de andere en sommige hielden een beetje afstand, maar deze moordpartij, erg genoeg in zijn soort, werd op een bepaald moment zelfs geduid als een wraakneming voor de aanslag in Christchurch. De motieven van de aanslagpleger zijn nog onduidelijk, maar zelfs een briefje van de dader maakt van een blinde moordpartij door een gestoorde dader nog geen terroristische aanslag. De pensioenacties van de FNV werden er door aan de kant gedrukt, hoe succcesvol ze ook waren.
Alleen al het feit dat media ruim baan gaven aan “terrorisme”-deskundigen wekt al de indruk dat daar ook echt sprake van is. Geen van de actualiteitenrubrieken kwam op de gedachte om misdaadkenners uit te nodigen, wat meer voor de hand had gelegen.
Voor het stilleggen van de verkiezingscampagnes en het uitfaseren van de acties valt wel enig begrip op te brengen. Het is menselijk dat zo’n uitgebreide moordpartij een verbijstering oproept, die politiek redeneren even moeilijk maakt. Dat de FNV de politie-acties en de andere manifestaties beëindigde, daar past ook begrip voor. Maar het stilleggen van de verkiezingscampagne droeg er wel aan bij dat de gedachten in de richting van terrorisme gingen.
Alleen het FvD zette de campagne door. Baudet verklaarde dat de “schuld” voor de aanslag (lag die niet bij de pleger?) wel niet bij VVD en CDA in de schoenen geschoven kon worden, maar dat ze hun immigratiebeleid in de afgelopen jaren toch wel erg verkeerd was geweest. Waren ze in zijn ogen toch nog een beetje schuldig…en gaf de NPO hem toch nog even de kans zijn verkiezingspropaganda te spuien…
De politieke verandering van de afgelopen periode was juist dat in het buitenland en in Nederland de agenda aan het veranderen was. Voor het eerst sinds lange tijd kwamen kwesties als klimaat, de aanwezigheid van seksueel geweld en intimidatie, woningnood, lonen, werkzekerheid en pensioenen weer op de agenda. Zelfs de kwestie van belastingheffing op de inkomens en vermogens van de rijken kreeg dank zij het optreden van Bregman weer aandacht.
Wat de preciese gevolgen voor de Provinciale Statenverkiezingen zijn, moet we maar afwachten… effect kan het zeker hebben, zoals de moord op Fortuyn leidde tot de LPF verkiezingsoverwinning van de LPF kort daarna.
Maar de sociaal-economische chaos die het kapitalisme van onze maatschappij veroorzaakt op het gebied van klimaat, seksueel geweld, arbeidsvoorwaarden, huisvesting, onderwijs en gezondheid, zal niet verdwijnen. Jongeren, vakbonden, vrouwen, werknemers in zorg en onderwijs zullen deze kwesties terecht op de politieke agenda terugkrijgen.
