Solidariteit met het Cubaanse volk tegen imperialisme en tegen kapitalisme

Het tekort aan medicijnen en de groeiende economische crisis, die nog verergerd is door de pandemie, hebben geleid tot een groeiende ontevredenheid onder de Cubaanse werkenden. Op 11 juli kwam het tot straatprotest. De heersende bureaucratie van de Communistische Partij (CP) beschreef de betogingen als contrarevolutionair en pro-imperialistisch. Anderzijds hebben het imperialisme en de rechtse media geprobeerd deze protestacties voor te stellen als ‘de strijd voor democratie in Cuba’ (waarmee zij natuurlijk ‘voor het kapitalisme’ bedoelen). Beide karakteriseringen staan ver van de werkelijkheid.

Standpunt van International Socialist Alternative (ISA)

De betogingen van afgelopen zondag, vooral in de regio San Antonio de los Baños, bij Havana, zijn de grootste protesten sinds de revolutie van 1959. Ze zijn enkel te vergelijken met de “Maleconazo” van 5 augustus 1994, toen duizenden Cubanen protesteerden in de context van de ‘speciale periode’ van economische crisis na de val van de Berlijnse Muur. Deze keer zijn de oorzaken van de crisis anders, verergerd door de misdadige Amerikaanse blokkade van het eiland, en met de gezondheidscrisis die leidt tot een daling van het toerisme, “de locomotief van de economie” aldus premier Manuel Marrero (Zie La locomotora de la economía de Cuba es el turismo | Expreso).

Wat gebeurt er in Cuba?

Honderden Cubanen gingen afgelopen zondag de straat op om te eisen dat de regering Diaz-Canel het probleem van de voedsel- en medicijnenvoorziening op het eiland oplost. Zoals hiervoor opgemerkt is het tekort aan medicijnen en levensmiddelen het gevolg van de blokkade van de VS tegen het eiland, waardoor er onvoldoende leveringen zijn. Daarbij komen nog de stroomonderbrekingen en de toenemende inflatie, die het gevolg is van de begin dit jaar in werking getreden economische liberaliseringen, die hebben geleid tot een prijsstijging van 300% in het geval van elektriciteit en tot 12% voor basisvoedsel.

Het is deze context van economische crisis en een toename van het aantal gevallen van Covid die duizenden Cubanen ertoe heeft gebracht de straat op te gaan. In tegenstelling tot wat het imperialisme van de VS en het Cubaanse regime beweren, geven de betogingen uiting aan hun ontevredenheid over de gevolgen van de economische liberaliseringen, die een bedreiging vormen voor de verworvenheden die tijdens de Cubaanse revolutie op het eiland zijn bereikt.

Het zogenaamde ‘Ordenamiento Monetario’ economisch beleid, dat de afschaffing inhield van één van de twee Cubaanse munteenheden, de Cubaanse converteerbare peso (CUC), heeft niet de verwachte resultaten gehad en heeft geleid tot grote prijsstijgingen. Dit ondanks het feit dat de pensioenen met 500% zijn verhoogd en de lonen met 525% van 400 Cubaanse peso’s tot 2.100 Cubaanse peso’s per maand zijn opgetrokken, om de gevolgen van de maatregelen te compenseren. De autoriteiten voorzagen zelf een algemene prijsstijging of inflatie van 160% bij het promoten van deze maatregelen, hetgeen bijvoorbeeld een verhoging van de prijs van dagelijks gerantsoeneerd brood van 5 cent tot 1 peso betekende. Naast deze maatregelen heeft de Centrale Bank van Cuba een wisselkoers van 24 Cubaanse pesos (CUP) per dollar vastgesteld. In reële termen heeft dit een devaluatie van de Cubaanse peso met 2.400% betekend, als men in aanmerking neemt dat de oude Cubaanse peso (CUP) voor staatsbedrijven werd gewaardeerd op één US-dollar.

De nieuwe koude oorlog en herinvoering van kapitalisme

De economische situatie, verergerd door de pandemie, is niet slechts een ongelukkig toeval. De planeconomie die als gevolg van de revolutie tot stand kwam, bracht de werkende klasse en de armen heel wat verworvenheden, onder meer op vlak van gezondheidszorg en welzijn. Tegelijk werd deze planeconomie slecht beheerd door de bureaucratische elite, die afhankelijk was van steun van de Sovjet-Unie. De economische situatie verslechterde dramatisch na de val van de Sovjet-Unie en het daaruit voortvloeiende verlies aan steun.

De sancties van de VS werden toen een veel dominantere factor. Als gevolg daarvan heeft het CP-regime, dat niet bereid is zijn macht over te dragen aan een echte arbeidersdemocratie, gekozen voor de weg van “economische hervormingen” en een beleid van economische “openstelling” dat al meer dan een decennium wordt gepropageerd en ten onrechte “marktsocialisme” wordt genoemd. Het is in realiteit een beleid geïnspireerd op het kapitalistisch herstel in China. Dit is geen secundaire kwestie, maar staat absoluut centraal in het proces dat zich op het eiland voltrekt. Het verklaart de versnelde verslechtering van de economische en sociale omstandigheden van de massa’s. Dit beleid is erop gericht om kapitalistische investeringen te bevorderen en aan te trekken.

De invloed van China op de gebeurtenissen in Cuba en Latijns-Amerika is niet gering. Sterker nog, delen van links in het continent kijken met belangstelling en bewondering naar het “Chinese model” als een verondersteld alternatief. International Socialist Alternative heeft eerder al uitgelegd dat China geen alternatief voor het kapitalisme is, maar integendeel een brutale vorm van kapitalisme met harde onderdrukking van de vakbonden en extreme uitbuiting van de werkende klasse. Dit vormde de basis voor de hoge economische groeicijfers, gemiddeld 8% in het laatste decennium. In de context van een economische wereldcrisis zal China deze groei niet kunnen handhaven zonder meer en meer tegenstellingen en complicaties.

De economische liberalisering van Cuba, naar het ‘Chinese model’, zal geen positieve verandering brengen in de economische situatie van Cuba, maar zal tevens nieuwe en grotere economische, politieke en sociale tegenstellingen creëren die onvermijdelijk tot nieuwe protestbewegingen zullen leiden. In tegenstelling tot wat sommigen denken, handelt China niet om Cuba of Latijns-Amerika te helpen of te bevoordelen door bijvoorbeeld de productieve ‘diversificatie’ van de regio te bevorderen, maar integendeel in het belang van het Chinese kapitaal. Dit zal de ketens van afhankelijkheid versterken die gebaseerd zijn op een model dat gericht is op de productie van grondstoffen en toerisme zonder alternatieven voor productieve ontwikkeling. Dit zal Cuba en Latijns-Amerika alleen maar veroordelen tot nieuwe ontberingen als gevolg van onderontwikkeling.

Vrijheid voor Frank García Hernández en andere politieke gevangenen

De betogingen van 11 juli zijn in deze zin dus niet “tegen het socialisme”, zoals de imperialistische media ze graag voorstellen, laat staan “contrarevolutionair”, zoals Diaz-Canel ze omschreef. Het protest geeft integendeel uiting aan een oprecht ongenoegen over een economische en gezondheidscrisis die nog verergerd is door de kapitalistische contrahervormingen van de afgelopen jaren. Die hebben op het Caribische eiland een ‘perfecte storm’ veroorzaakt. Het protest werd brutaal onderdrukt door de politie. Communistische militanten en andere linkse activisten werden gevangen genomen, zoals Frank García Hernández, die op de middag van 11 juli werd gearresteerd en op maandagmiddag 12 juli onder huisarrest werd vrijgelaten.

Wij eisen de vrijlating van Frank García Hernández en andere politieke gevangenen op het eiland. Wij steunen de strijd van de Cubaanse arbeiders en het Cubaanse volk voor hun legitieme eisen en wij roepen op tot de versterking van de strijd tegen het imperialisme en het kapitalisme door de opbouw van een socialistisch en links alternatief dat zowel strijdt tegen imperialistische manoeuvres tegen Cuba als tegen de herinvoering van het kapitalisme op het eiland.

Een socialistisch alternatief voor Cuba en Latijns-Amerika

Het is belangrijk op te merken dat het socialisme in Cuba nooit is verwezenlijkt. Dit ondanks de pogingen van het imperialisme om de vermeende “mislukking van het socialisme” aan te tonen, in een context van duidelijke politieke onrust in de wereld, en de pogingen van het Cubaanse regime om zijn verworvenheden als socialistisch en communistisch voor te stellen. In Cuba heeft de revolutie van 1959 het kapitalisme op het eiland omvergeworpen en een staat gevestigd die gebaseerd is op de historische verworvenheden van het onderdrukte volk op het eiland. Dit heeft terecht miljoenen mensen in Latijns-Amerika en de rest van de wereld geïnspireerd. De verworvenheden waren erg belangrijk, maar bleven beperkt en zijn vandaag steeds meer bedreigd. De huidige crisis vergroot de dreiging die het gevolg is van jaren van isolement.

Dit inzicht is van cruciaal belang voor de noodzakelijke strijd voor de verdediging van de verworvenheden van de Cubaanse werkende klasse tegenover het imperialistische offensief, en tegen het verraad van het Cubaanse regime en zijn pro-kapitalistische hervormingen. Jarenlang is het isolement van de Cubaanse revolutie het grote probleem geweest van de situatie op het eiland ten opzichte van de economische blokkade. De huidige situatie is niet begonnen met de tegenhervormingen naar het Chinese model van ‘marktsocialisme’, maar deze hebben de situatie wel verergerd.

Bovendien komt dit op een moment dat het imperialisme een platform nodig heeft om een tegenoffensief te lanceren, niet alleen op Cuba maar tegen de linkse verschuiving in heel Latijns-Amerika. Er bestaat een reëel risico dat deze betogingen door het imperialisme en de Cubaanse rechtervleugel zullen worden geïnstrumentaliseerd.

Het is daarom van belang dat de betogers uit de werkende klasse een politiek programma ontwikkelen waarin een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen eisen die in het belang zijn van de arbeidersklasse en de armen en de parasitaire pogingen van het imperialisme om de ontevredenheid te gebruiken om zijn eigen doelen te bevorderen. Als eerste stap moeten de eisen onder meer betrekking hebben op het aanpakken van inflatie en voedseltekorten door de prijzen en het distributiesysteem onder controle te stellen van gekozen comités van de arbeidersklasse, het versterken van het gezondheidszorgsysteem met vaccinaties voor iedereen en het opzetten van een campagne van internationale solidariteit van de arbeidersklasse gericht op het doorbreken van de Amerikaanse sancties. De protesten moeten worden georganiseerd door democratisch gekozen comités die zijn samengesteld uit de arbeiders en de armen.

Natuurlijk heeft de regering-Díaz-Canel in antwoord op de protesten haar aanhangers opgeroepen om de revolutie te verdedigen en de revolutie moet effectief verdedigd worden. De arbeidersklasse in actie moet de verworvenheden van de revolutie verdedigen, de heersende elite heeft daarentegen vooral oog voor de eigen macht en privileges en natuurlijk haar nieuwe economische beleid gebaseerd op liberaliseringen en privatiseringen, wat niet in het belang van de massa’s is.

Om de verworvenheden van de revolutie te verdedigen, moet er niet alleen een eind worden gemaakt aan privatisering en liberalisering, maar moet op elk niveau arbeidersdemocratie worden ingevoerd, en moet de revolutie zich uitbreiden naar andere landen om een eind te maken aan de kapitalistische uitbuiting en de imperialistische blokkades. Dit vereist dat er een einde komt aan de heerschappij van de bureaucratie die het regime beheerst.

De verdediging van de Cubaanse revolutie en haar verworvenheden kan alleen de taak zijn van de massa’s, in Cuba en in de wereld. De massa’s moeten zich democratisch organiseren in vergaderingen op de werkvloer, in de wijken, op de scholen, enz. Het is daar dat de te volgen weg besproken moet worden, niet alleen om de verworvenheden van de revolutie te verdedigen, maar concreet hoe deze uit te breiden en de economische en politieke situatie in het land te verbeteren. Dit zou een proces van werkelijke democratisering van de werkende klasse vereisen, wat de propaganda van de kapitalistische ‘democratieën’ meteen van antwoord zou dienen.

Het alternatief voor de Cubaanse arbeiders is de verdieping van het revolutionaire proces op het eiland en de uitbreiding ervan naar andere delen van het continent en de wereld. Dit is alleen mogelijk door de opbouw van een politiek alternatief voor de arbeiders, een democratisch en strijdbaar alternatief dat vecht tegen de blokkade en het imperialistische offensief en tegen de capitulatie van de bureaucratie en de kapitalistische restauratie die zij leidt. Een internationalistisch alternatief dat de taak op zich neemt de revolutie te verdedigen tegen het imperialisme en de kapitalistische restauratie, niet alleen op het eiland maar in de hele wereld. Dat is wat wij met International Socialist Alternative willen opbouwen, om de anti-imperialistische strijd op het continent en de strijd voor een socialistische federatie in Latijns-Amerika te bevorderen.

Wij zeggen:

• Nee tegen het beleid van Miguel Díaz-Canel ten gunste van de markt en de herinvoering van het kapitalisme. Voor controle van de arbeiders over productie, prijzen en distributie.
• Weg met de imperialistische interventie. Weg met de blokkade.
• Voor de onmiddellijke vrijlating van gevangen arbeiders en socialistische en communistische activisten.
• Verdedig de historische verworvenheden van de Cubaanse revolutie en ga voorwaarts in een werkelijk socialistische richting!
• Radicale democratie van onderaf, ter vervanging van de heerschappij van de partij bureaucratie: voor een echte arbeidersdemocratie
• Verenig de anti-imperialistische strijd en de strijd voor een alternatieve socialistische democratie – voor een socialistische federatie van Latijns-Amerika.