COP26 draait op volle toeren. Het klimaatprotest de afgelopen maanden en jaren was zo groot dat wereldleiders zich verplicht voelen er rekening mee te houden. Sommigen, zoals de Belgische premier De Croo, gaan welwillend op de foto met klimaatactivisten. Bij gebrek aan afdoende antwoorden op de ernstige situatie, wordt geprobeerd om het protest af te zwakken en zelfs over te nemen. Straks zijn de politieke verantwoordelijken die een door grote bedrijven, waaronder gekende vervuilers, gesponsorde conferentie houden ook al ‘klimaatactivisten’…
Voor de economische machthebbers, en dus ook voor hun politieke vertegenwoordigers, gaat het niet om het milieu. Hun eerste bezorgdheid is het veilig stellen van de winsten in een context van klimaatverandering. Als ze daarmee nog een internationale concurrent, in het bijzonder China, de loef kunnen afsteken, is het helemaal goed. Dat is niet het uitgangspunt van de activisten of de zorg van de werkenden en hun gezinnen. Zij willen een degelijk leven op een leefbare planeet. Dat is een enorme uitdaging, waarvoor de politieke leiders vandaag niet geschikt zijn. Niet omdat ze een ‘slechte generatie’ zijn of zo, maar omdat ze de belangen van de bezitters van de productiemiddelen behartigen. Het kapitalisme zal de milieuproblemen niet oplossen, het ligt er aan ten grondslag.
De top werd op voorhand al goed samengevat door Greta Thunberg als ze het had over ‘bla, bla, bla’. De politici overtreffen zich op dat vlak. Zo verklaarde Boris Johnson bij aanvang van de top dat de “mensheid bij de rust 5-1 achter staat tegen de klimaatverandering, maar we kunnen nog terugkeren.” Met de ingediende plannen zijn we op weg naar een opwarming van 2,7 graden in plaats van de 1,5 graden die als maximum naar voren werd geschoven om de ergste gevolgen van de klimaatverandering te vermijden. Om in de voetbalanalogie van Johnson te blijven: een team dat stelselmatig met zware cijfers verliest, ontslaat de trainer en moet het spelverloop omgooien.
Wat met de beloften die gedaan worden tijdens COP26? Het is uiteraard positief dat er doelstellingen zijn om de uitstoot van methaan of de ontbossing aan banden te leggen. Eerder herhaalden de leiders van de G20 in Rome dat het doel moet zijn om onder een opwarming van 1,5 graden te blijven. Alleen werpt de vraag zich op hoe dit alles zal gerealiseerd worden. Het is niet mogelijk om dit te doen zonder te botsen met de belangen van de grote vervuilende bedrijven. Beloften zonder enig begin van idee hoe ze uit te voeren, zijn zeepbellen. Het maakt dat er voor de ‘hoop vanuit Glasgow’ onder meer verwezen werd naar beloften van de Braziliaanse milieuminister om de uitstoot te beperken (terwijl Brazilië natuurlijk vooraan staat inzake ontbossing) of naar de Indische premier Modi die belooft om tegen 2030 het aandeel van steenkool in de energieproductie tot 50% terug te brengen (maar ondertussen wel plannen heeft om een kleine honderd nieuwe mijnen te bouwen en tal van bestaande mijnen wil uitbreiden).
Elke crisis biedt opportuniteiten, dat weten ook de kapitalisten en hun politici. Een grote nadruk inzake milieumaatregelen ligt momenteel op elektrische wagens. Het investeringsplan van Joe Biden in de VS wil daar veel geld in pompen en ook bij ons wordt de nadruk hierop gelegd. Dat helpt de door overproductie sukkelende automobielindustrie. Naar de ecologische gevolgen van de ontginning van onder meer kobalt en lithium wordt minder gekeken, evenmin als naar de wijze waarop elektriciteit wordt opgewekt. Lees hier een uitgebreider artikel over elektrische auto’s.
Activisten mogen zich niet laten vangen door de politieke vertegenwoordigers van de grote vervuilers. We moeten onze eigen eisen en bekommernissen naar voren schuiven. Heel wat zaken moeten onmiddellijk anders en beter georganiseerd worden: meer en gratis openbaar vervoer, energie in publieke handen zodat een groene transitie mogelijk is en onze portemonnee niet geplunderd wordt, wetenschappelijk onderzoek in publieke handen en een planmatige aanpak van een groene transitie, met behoud van alle jobs aan minstens dezelfde voorwaarden. De chaos van de markt brengt ons op een kantelpunt, een democratisch geplande benadering van de sleutelsectoren van de economie is nodig als alternatief.
Socialistisch Alternatief in Nederland en de Linkse Socialistische Partij in België zullen dit als onderdeel van International Socialist Alternative verdedigen tijdens de protesten in Schotland de komende dagen, maar uiteraard ook daarna.
