Jacob Blake: ongewapend, zwart, vader, en onderaan verlamd vanaf de taille. Zeven schoten in zijn rug, van het pistool van een agent in Kenosha, Wisconsin. De videobeelden die door een getuige zijn gemaakt schokten.

Analyse door Teddy Shibabaw, Socialist Alternative (VS)

Net als in de nasleep van George Floyd’s dood door toedoen van de politie van Minneapolis, was de stad Kenosha dagenlang in opstand met gerechtvaardigde woede, opgehoopt door decennia van niet gehoorde vreedzame pleidooien van gewone mensen en holle beloften van gevestigde politici. Dit alles werd verergerd door een nieuwe grote economische depressie en een dodelijke pandemie die een bijzonder zware tol hebben geëist in de zwarte arbeidersgemeenschappen.

In de eerste dagen na de schietpartij waar Jacob Blake het slachtoffer van was, brak de al lang sudderende woede uit. Mensen trokken de straat op. Honderden mensen marcheerden in de dagen na de schietpartij vreedzaam door Kenosha – een stad met iets meer dan 100.000 inwoners. Een begrijpelijke woede domineerde deze betogingen en in sommige gevallen leidde het tot rellen met geplunderde winkels en afgebrande gebouwen. De oproerpolitie en de Nationale Garde werden ingezet. Op de allereerste avond van protest werd al traangas ingezet. De autoriteiten probeerden de betogers met vrachtwagens in te sluiten, maar die vrachtwagens werden in brand gestoken.

De rechtse milities kregen vrij spel van de politie en de Nationale Garde, die dankbaar gebruik maakten van deze milities in hun aanpak van de antiracistische betogers. Ze werden zelfs door de politie bedankt voor hun aanwezigheid. Dit soort steun maakte de weg vrij voor de 17-jarige ‘Blue Lives Matter’ fanaat Kyle Rittenhouse om twee betogers neer te schieten en te doden en een derde zwaar te verwonden. Alle rechtvaardigingsgronden van zijn rechtse verdedigers vallen uit elkaar als je bedenkt hoe lang het duurde vooraleer Rittenhouse in een gevangeniscel zat. Vergelijk dat met de 12-jarige Tamir Rice, een zwarte jongen die door de politie van Cleveland werd vermoord omdat hij enkele seconden na aankomst van enkele agenten een speelgoedpistool vast had.

In tegenstelling tot het verhaal van de eindeloze baldadige vernielingen, een verhaal dat Trump en de rechtse media steeds opdissen, is een groot deel van de verwoesting in de straten van Kenosha veroorzaakt door roekeloos gedrag van de ordediensten en door bruut geweld van rechtse burgerwachten. Er zijn elementen in de betogingen die inderdaad asociaal gedrag vertonen, wat helaas Trump in de kaart speelt. De beweging moet zich tegen deze tactieken verzetten en zich in plaats daarvan richten op het organiseren van brede lagen van de werkende bevolking in Kenosha.

Het verhaal van Trump en het makke antwoord van de Democraten

Trump en zijn regering misbruiken de gebeurtenissen om op cynische en bedrieglijke wijze de uiterst rechtse stemmen in de presidentsverkiezingen te mobiliseren. Alsof hij olie op het vuur wilde gieten, bracht Trump dinsdag een bezoek aan Kenosha om ‘de schade in kaart te brengen’ en om met de politie te spreken. Het zal niemand verbazen dat Trump niet de moeite nam om de familie van Blake te ontmoeten en in zijn toespraak Blake zelfs niet één keer bij naam genoemd heeft.

Tegenover Trump staat de wel erg makke oppositie van de Democraten. Democratisch wethouder Anthony Kennedy sprak met de New York Times over wat hij aan de mensen ter plaatse had verteld: “Ik begrijp waarom mensen gekwetst zijn. Waarom ze gefrustreerd zijn, maar gerechtigheid kan geen straatgerechtigheid zijn. Het proces moet goed verlopen.” Hij gaf geen voorbeelden waar dat effectief heeft gewerkt. De reactie van andere lokale politici van de Democratische Partij klonk gelijksoortig, inclusief burgemeester John Antaramian. Kenosha District Attorney Michael Graveley zei: “We vragen de mensen om zo geduldig mogelijk te zijn. Wij steunen alle belangenbehartiging die vreedzaam is. Ik heb vandaag duizenden e-mails gehad van mensen die heel toepasselijk hun sterke gevoelens over deze zaak uiten.” De realiteit is echter dat te vaak de lengte van het proces wordt gebruikt om een uitspraak uit te stellen tot lang na de protesten en de druk die deze uitoefenen.

Gouverneur Tony Evers van Wisconsin kwam met een gelijkaardige poging tot lippendienst aan Black Lives Matter, maar aarzelde evenmin om heel snel de Nationale Garde op het protest af te sturen. Hij verdubbelde bovendien het aantal agenten dat ingezet werd. Zijn weigering om extra federale troepen te vragen, verdween snel toen de gouverneur de huid werd vol gescholden door Republikeinse toplui uit de staat. Evers zette de deur open voor de knokploeg van Trump, de Customs and Border Patrol, die patrouilleren in Kenosha en betogers oppakken en meesleuren in ongemarkeerde wagens.

Rechts geweld

Dagenlang kregen zwaarbewapende rechtse milities vrij spel van de politie. Ondertussen was er geweld, zelfs tegen activisten die alleen maar voedsel aan de betogers verstrekten. Sommigen werden ontvoerd.

Het moet duidelijk zijn dat extreemrechts geweld helaas een kenmerk is geworden van de periode van opstand en reactie die we doormaken. Geen wonder, gezien de eindeloze stroom van aanmoedigingen van de hoogste autoriteiten van het land waaronder van Trump, het Witte Huis en de hele Republikeinse Partij. Het meest in het oog springende voorbeeld hiervan is hoe het rijke echtpaar uit St. Louis, dat wapens op de betogers richtte, een officiële uitnodiging voor de Republikeinse Nationale Conventie kreeg en op dat evenement luid werd toegejuicht.

De weg vooruit

De beweging tegen racisme en alle vormen van onderdrukking moet natuurlijk de grootst mogelijke voorzorgsmaatregelen treffen, maar we kunnen ons niet door rechtse burgerwachten het zwijgen laten opleggen. Anders zullen alle toekomstige protesten gewoonweg veel minder veilig zijn, omdat er slechts één reactionaire gek nodig is om ze te stoppen. In plaats daarvan is het van vitaal belang dat we een serieuze georganiseerde collectieve zelfverdedigingsstrategie ontwikkelen om onze acties te beschermen. Dit betekent het dringend organiseren van democratisch georganiseerde massabijeenkomsten in de volkswijken, vooral in gekleurde gemeenschappen, die de kwestie van de zelfverdediging tegen de terreur van de burgerwachten opnemen.

Deze bijeenkomsten mogen echter niet beperkt zijn tot een discussie over zelfverdediging. De beweging heeft een weg vooruit nodig. Ze heeft structuren en een strategie nodig om bredere lagen van de arbeidersklasse in de strijd te brengen. Elke massabijeenkomst om de weg vooruit te bespreken moet de enthousiaste deelname hebben van de arbeidersbeweging en lokale organisaties. In Minneapolis was er een belangrijk keerpunt toen buschauffeurs weigerden om opgepakte betogers naar de gevangenis te vervoeren. Dit is een model voor hoe de arbeidersbeweging de strijd van Black Lives Matter kan opnemen en versterken.

Extreemrechts is statistisch gezien weliswaar belangrijk genoeg om een gevaar voor onze beweging te vormen, maar het is veel kleiner dan onze kant. Zij kunnen in sommige gevallen zelfverzekerder en verwoestender zijn omdat de racistische kapitalistische staat wegkijkt of zelfs een knipoog geeft als extreemrechts het vuile werk opknapt. We zagen voorheen echter hoe het vertrouwen van extreemrechts in Charlottesville de kop werd ingedrukt toen de werkende klasse op hun geweld reageerde, onder meer met 40.000 betogers in Boston die de paar tientallen extreemrechtse betogers in die stad in 2017 weg joegen. Dit soort massabetogingen en uitingen van solidariteit zouden een voorbeeld moeten zijn voor onze beweging.

Lessen uit Minneapolis

Minneapolis biedt een waarschuwing voor de tactiek van het politieke establishment die gericht is op het demobiliseren van actie en protest. In de nasleep van de moord op George Floyd wees burgemeester Jacob Frey heel sterk op de rol van vermeende witte racistische burgerwachten die de opstand infiltreerden om de mobilisatie van de Nationale Garde uit te lokken. Er werd druk gezet om vooral niet te betogen. Er kwamen duizenden agenten van de Nationale Garde, maar er werd geen enkele witte racist opgepakt. Wat wel volgde, was het onderdrukken van niet-gewelddadig protest, het vervolgen van journalisten en het terroriseren van werkenden die hun buurt wilden beschermen.

Tijdens de opstand in Minneapolis waren het de gewone werkenden, vooral gekleurde mensen, die effectief waren in het stoppen van het geweld van de burgerwacht. Toen iemand bijvoorbeeld een brand probeerde te stichten in een Somalisch winkelcentrum, organiseerde de Somalische gemeenschap zich om hem te confronteren, terwijl de politie en de Nationale Garde de berichten negeerden. In een ander voorbeeld werden de betogers geconfronteerd met een vermoedelijke undercover politieagent die ruiten brak en brand stichtte bij een auto-onderdelenwinkel.

Terwijl het politieke establishment meer repressie tegen de betogers gebruikt, wordt tegelijk geprobeerd om onderzoeken op de lange baan te schuiven en te koppelen aan vage beloften van hervormingen. Zo hoopt men het protest af te zwakken. De beste manier om het establishment tegen te gaan, is door met de beweging massale, democratisch georganiseerde bijeenkomsten te ontwikkelen waar openlijk besproken wordt wat er gebeurt, om de volgende stappen te plannen en om de volledige macht van werkende en onderdrukte mensen te mobiliseren om gerechtigheid te winnen.

Terwijl het stadhuis van Minneapolis de Nationale Garde mobiliseerde, deed het ook een enorme belofte om de politie van Minneapolis “af te schaffen”. Dit haalde nationale krantenkoppen. Helaas dacht een deel van de beweging dat de overwinning binnen was en waren er illusies in deelname aan het doodlopende proces dat door het stadhuis werd opgezet. Dit vertraagde het momentum van de beweging.

Toen het socialistische gemeenteraadslid Kshama Sawant in Seattle wees op de gevaren van deze vage beloften van de gevestigde politici, werd ze aangevallen door verdedigers van de gemeenteraadsleden van Minneapolis. Toen Socialist Alternative verder ging met het blootleggen van de grenzen van de vage belofte van het stadhuis, werden we door sommigen zelfs een “ongezond cynisme” verweten.

Uiteindelijk was het de gemeenteraad van Minneapolis die de opstand op het hoogtepunt van de beweging cynisch tegemoet trad, om vervolgens te falen in het doorvoeren van veranderingen in de politie in Minneapolis.

Een paar weken na de historische belofte, slaagde de gemeenteraad van Minneapolis er slechts in om de gemeentelijke middelen voor de politie te verminderen met nog geen 1%! Er kwamen enkele alternatieve programma’s, maar er veranderde niets fundamenteel aan de werking van de politie. Toen de gemeenteraad voorstelde om de regels van de stad aan te passen zodat verdere hervormingen van de politie mogelijk werden, botste dit op verzet van de stadsbureaucratie. In plaats van beroep te doen op de beweging om verandering te bekomen, trok de gemeenteraad zich terug en kwamen er enkel vage beloften over nieuwe veranderingen volgend jaar.

De belangrijkste les van Minneapolis is dat spontane rebellie niet genoeg is om blijvende verandering te bekomen. Zonder een goed georganiseerde beweging met echte wortels in de arbeidersklasse en onderdrukte gemeenschappen, is het erg moeilijk om de vele instrumenten te weerstaan die beschikbaar zijn voor het politieke establishment: de combinatie van staatsgeweld, verkeerde informatie en misleidende verklaringen die bedoeld zijn om de beweging te demobiliseren of in veiliger kanalen te brengen, kortom weg te halen van fundamentele verandering.

De grootste overwinning tot nu toe van de opstand na de dood van George Floyd is de brede steun voor Black Lives Matter. Een peiling van de Monmouth University op dat ogenblik was erg duidelijk: 54% van de Amerikanen dacht dat het afbranden van het politiebureau van Minneapolis gerechtvaardigd was na de executie van Floyd op klaarlichte dag. Het probleem is dat de georganiseerde uitdrukking van deze mening veel kleiner is dan de steun ervoor. Dit kan veranderen als de arbeidersbeweging, socialisten en andere organisaties hun collectieve spierballen bundelen in een sterke beweging.

Atleten staken

Het was een korte staking, maar het was een uitstekende inspiratiebron toen de atleten van de Pro Athletes het werk neerlegden om gerechtigheid te eisen. Er werd aan de staking deelgenomen door de Milwaukee Bucks and Brewers, Seattle Mariners, Cincinnati Reds en teams in de WNBA en Major League Baseball. Miami Heat speler Andre Iguodala vatte het goed samen: “Je moet bereid zijn om geld op te offeren zodat iedereen zou beseffen dat er een groot probleem is.” Helaas heeft de spelersvakbond zich vastgeklampt aan de intense druk van ex-president Obama en Michael Jordan, de eigenaar van de Charlotte Hornets in de NBA. Wat als deze staking was uitgebreid naar andere sectoren?

Een brede en nationale actiedag in Wisconsin rond de volgende eisen zou een goede volgende stap zijn:

  • Rechtvaardigheid voor Jacob Blake! Onmiddellijk arrestatie en aanklacht tegen de verantwoordelijke agenten!
  • Organiseer collectieve zelfverdediging en breid de beweging uit. We hebben dringend behoefte aan democratische massabijeenkomsten in de volkswijken, vooral in gekleurde gemeenschappen, die de kwestie van de zelfverdediging tegen de terreur van de extreemrechtse burgerwachten opnemen.
  • Minder middelen voor de politie! Bespaar de helft van de politiebegroting en investeer dat geld in onze gemeenschappen!
  • Minder gevangenissen! Stop met het uitgeven van geld aan het uitbreiden van de massale opsluiting. Investeer liever in huisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en openbare diensten!
  • Gemeenschapscontrole op de politie! Lanceer een gekozen commissie onder leiding van de gemeenschap om alle politieafdelingen te zuiveren en een gekozen burgerraad met echte bevoegdheden te creëren, met inbegrip van controle over de aanwerving, het ontslag, de budgetten, de handhavingsprioriteiten en de bevoegdheid om te dagvaarden. Verspreid dit model nationaal.
  • Uitzettingen zijn politiegeweld! Schors huisuitzettingen en huurbetalingen op voor de duur van de pandemie.
  • Geen vertrouwen in Evers en de twee gevestigde partijen! We hebben een nieuwe partij nodig door en voor de werkende mensen, geworteld in de volksbeweging en de sociale bewegingen van de multiraciale en multiculturele arbeidersklasse.
  • Het hele systeem is schuldig! Zoals Malcolm X zei, ‘Je kunt geen kapitalisme hebben zonder racisme’. Om blijvende verandering te bekomen, moet de strijd tegen het politieracisme en het politieke establishment worden uitgebreid tot een strijd tegen het kapitalistische systeem zelf!