De Nederlandse Spoorwegen mogen hun prijzen in 2025 en 2026 verhogen van de kapitalistische overheid. Vooral in de spitsuren wil de NS de prijzen voor treinkaartjes verhogen om zo de werkende klasse extra zwaar te belasten. Van rechtse regeringen is dit te verwachten. Die leggen de lasten altijd bij werkenden. Het Nederlandse openbaarvervoer is goed georganiseerd, alleen voor velen veel te duur. Een treinkaartje tweede klas van Apeldoorn naar Amsterdam is nu al 20 euro enkele reis. Een gezin van vier personen zou dan 160 euro moeten neerleggen. Geen wonder dat velen voor de auto kiezen.
Artikel door Jorein Versteege
De NS is geen staatsbedrijf. De overheid is dan wel enig aandeelhouder, maar het bedrijf moet winst maken en dus werken de Nederlandse Spoorwegen als ieder andere kapitalistische onderneming. Toch is de NS geen winstgevend model, want de staat subsidieert de treinkaartjes. Als we de volle commerciële prijs zouden moeten betalen, dan krijgen we Britse toestanden. Want de Britse spoorwegen zijn volledig geprivatiseerd en erg duur door de vele treinbedrijven, die winst willen maken. De Britse reiziger betaalt voor de hebzucht van zeker 28 spoorbedrijven in het Verenigd Koninkrijk.
In Nederland is het gelukkig nog niet zover. Echter ook hier zijn neoliberale stappen gezet om het spoor te commercialiseren. ProRail werd losgekoppeld van de NS in 2005, tien jaar eerder (1995) had het neoliberale kabinet van Wim Kok (PvdA) besloten dat exploitatie van vervoerdiensten op het spoor op commerciële basis moest gebeuren. Sindsdien heeft de NS verschillende trajecten afgestaan aan commerciële spoorbedrijven. Veel werkenden zijn hier terecht steeds oneens mee geweest. Echter elk kabinet heeft de wensen van het kapitalisme boven dat van werkenden gesteld.
Nu men in 2025 en 2026 de prijzen (weer) gaat verhogen wordt het reizen met de trein in de spituren extra duur. De NS lijkt te zeggen tegen werkenden; ’’ga niet met de trein reizen’’, probleem is dat werkenden geen keus hebben en vaak voor 8:30 uur op hun werk moeten zijn. Vele zitten daar tot 17:00 uur. Werkenden hebben geen keus, toch bepaald de overheid nu dat de werkende klasse belast moet worden in de spits, omdat de NS winstgevend hoort te zijn. Wreder is ook het feit dat de NS directie haar leden extreem hoge salarissen betaald.
De top van de NS krijgen samen ruim 2.000.000 euro bruto per jaar (de modale NS arbeider krijgt 30.000 euro bruto per jaar). De NS directeur kan een salaris van 500.000 euro bruto krijgen, plus veel onkostenvergoedingen. Omdat de Nederlandse Spoorwegen geen publieke instelling zijn, vallen ze niet onder de zogenaamde Balkenende norm. Samengevat: De staat subsidieert de treinkaartjes, de staat eist hogere lasten voor werkenden, laat de directie zichzelf verrijken ten kosten van NS arbeiders en iedereen die gebruik moet maken van de spoorwegen.
Het is terecht dat vele hier erg boos om zijn. De oplossing is simpel en duidelijk:
- De volledig nationalisatie van alle spoorbedrijven en Pro-Rail
- De genationaliseerde NS gaat op alle trajecten rijden
- Directie en managers worden democratisch gekozen door raden van werkenden en de gemeenschap.
- Directie leden mogen niet meer verdienen dan een modale NS arbeider.
- Voor gratis en toegankelijk openbaar vervoer, weg met de marktwerking!
