Volgens een peiling van IFOP vindt 64% van de Fransen dat de algemene staking van 5 december gerechtvaardigd is. De pensioenhervorming van president Macron valt in slechte aarde. De lijst van sectoren waar er tot stakingen opgeroepen wordt, is erg lang (spoor, openbaar vervoer in Parijs, luchtcontrole, personen- en goederentransport, energiebedrijf EDF, studenten, onderwijs, post, zorg, media, politie, …). Op drie maanden van de lokale verkiezingen kan deze actiedag verregaande gevolgen hebben, zeker in een context waarin de traditionele partijen in puin liggen.
Door Simon (Bergen)
Het is een jaar geleden dat de beweging van de gele hesjes begon. Een beweging van ongekende duur die de omvang van de woede illustreerde die tot in het diepst van de samenleving leeft. Een beweging die ook de eerste stappen zette in de wedergeboorte van een breed gedragen klassenbewustzijn. De protestbeweging tegen de pensioenhervorming is een direct gevolg hiervan.
Zoals Adrien Quatennens, parlementslid voor France Insoumise, uitlegt, is de situatie in Frankrijk er een van “sociale woede die verder gaat dan de kwestie van de pensioenen.” De samenleving kraakt overal en de autoriteiten doen niet veel meer om de gaten te dichten. Zo werd deze week in Le Monde gewezen op de explosie van het aantal dakloze moeders, terwijl we nog geschokt waren door de student die zichzelf in november in brand stak nadat hij zijn studiebeurs verloren was. Dergelijke wanhoopsdaden spreken boekdelen over het Frankrijk van Macron, het Frankrijk van het onrecht.
Veel sectoren hebben het al langer moeilijk en probeerden te reageren. Denk maar aan de acties in de zorgsector. Er was ook de internationale dag tegen geweld op vrouwen, waarbij op 23 november massaal betoogd werd in Frankrijk. Vrouwen worden ook nu het meest direct getroffen door de aanvallen van de pensioenhervorming.
Wat houdt de pensioenhervorming precies in?
Voorlopig is het de bedoeling om de periode waarin moet bijgedragen worden om recht te hebben op een volledig pensioen te verlengen. Het pensioenbedrag wordt verminderd door de invoering van een puntenpensioen. De regering pleit voor de afschaffing van speciale regimes, wat voorgesteld wordt als een beleid gericht op meer ‘gelijkheid’ waarbij iedereen op gelijke voet staat. Die gelijkheid betekent uiteraard niet dat iedereen van de meest gunstige regimes kan genieten, maar wel dat wie er nog wat beter aan toe was moet inleveren. Leerkrachten, spoorpersoneel, … worden voorgesteld als profiteurs die van privileges genieten. Gelijkheid betekent voor Macron dat iedereen even weinig krijgt…
Echte gelijkheid zou betekenen dat er een opwaartse eenmaking is waarbij de beste voorwaarden de norm worden voor iedereen. Dat is niet mogelijk zonder het geld te zoeken waar het zit: bij de aandeelhouders van de grote bedrijven, de beursgenoteerde bedrijven van de CAC40. In 2018 waren die beursgenoteerde bedrijven goed voor een winst van maar liefst 100 miljard euro!
De productiviteit van werkenden is de afgelopen decennia aanzienlijk toegenomen: we produceren meer met minder collega’s. Het klopt niet dat de pensioenen onbetaalbaar zijn: er was nog nooit zoveel rijkdom als nu. We moeten ons organiseren tegen deze aanval op de vruchten van onze arbeid. De massastrijd gaat niet alleen over de pensioenen, maar om een samenleving van ongelijkheid waarbij de hefbomen van de economie in handen zijn van een kleine minderheid van de bevolking. Om daar verandering in te brengen, moeten de belangrijkste sectoren van de economie (banken en financiën, energie, metaal, communicatie, …) in publieke handen komen onder democratisch beheer en controle van de arbeiders en de gemeenschap. Enkel op die basis kunnen we gezamenlijk plannen wat sociaal en ecologisch noodzakelijk is voor de werkende klasse.
Bouwen aan eenheid tegenover de overkant
De stakingsoproep voor 5 december is een kans om de woede in de samenleving te verenigen in een algemene strijd. Een meerderheid van vakbonden roept op tot actie tegen pensioenhervorming, terwijl sommige vakbonden, zoals die van het Parijse openbaar vervoer (RATP) en het spoor (SNCF), deze dag als startpunt nemen voor een hernieuwbare staking.
Als de arbeiders hun plaats in het productieproces als strijdinstrument gebruiken, kunnen zij een sleutelrol spelen in de strijd voor echte systeemverandering. De actiedag van 5 december moet worden beschouwd als een stap in de richting een echte algemene staking die de hele economie van het land blokkeert. Zo’n staking zou niet alleen de kapitalisten treffen waar het hen het meest pijn doet, in hun portefeuille, maar het zou ook duidelijk maken dat het de werkenden zijn die de rijkdom produceren en dat er zonder hen niets gebeurt.
Op basis van dit vertrouwen en het enthousiasme dat door de huidige internationale context van de massale strijd is ontstaan, is het mogelijk om de beweging tegen het kapitalisme zelf te richten, het omver te werpen en de fundamenten te leggen voor een economie gericht op het welzijn van allen, een democratisch socialistische economie, waar de sleutelsectoren democratisch gecontroleerd en beheerd worden door de werkenden en hun gezinnen.
