Op vrijdag 28 september 2018 werd het P.C. Hoofthuis inAmsterdam bezet door een groep studenten. De mars die op dezelfde dag langs het P.C. Hoofthuis ging, de ‘Mars voor Onderwijs’, stopte bij het bezette gebouw om vervolgens solidariteit te tonen met de bezetters. Studenten die buiten waren vormden daarop volgend een blokkade van de ingangen van het P.C. Hoofthuis. Het was een spontane actie die door enkele voortrekkers, waaronder een lid van het CWI, werd opgezet.
door Robbert en Tjalling
Het was het hoogtepunt van de actieweek die WO in Actie, een samenwerking van docenten die strijden tegen de bezuinigingen en voor herinvestering in het onderwijs, had ingeluid. WO in Actie had die week open lezingen georganiseerd over de bezuinigingen en de werkdruk binnen het hoger onderwijs. Veel studentenbewegingen haakten hierop in met hun eigen acties, zoals het ‘schreeuwen voor onderwijs’ in bibliotheken, blokkeren van ingangen, en het werven van studenten voor de studentenbewegingen. Tijdens de laatste vergadering van WO in Actie zijn de eerste voorzichtige stappen gezet richting het organiseren van een staking. Studenten en docenten zullen vervolgstappen moeten zetten om de tegenbeweging levend te houden, en om meer mensen aan de staking te binden.
De eisen van de vele studentenbewegingen gaan dikwijls verder. De meeste studentenbewegingen willen de herinvesteringsgraad van 1980 terug (zoals Socialistisch Alternatief ook onderschrijft), en verregaande democratisering van de universiteit door onder andere herroepbare decanen en meer transparantie en zeggenschap over het universiteitsbeleid. Ook zou volgens vele studenten de universiteit meer aansprakelijk moeten zijn voor het tekort aan studentenhuisvesting, wat gepaard gaat met een enorme aantrekking van internationale studenten om zoveel mogelijk subsidie te ontvangen. Bovendien willen studenten de basisbeurs terug, om zo van het huidige schuldenstelsel en de toekomstige torenhoge rentes af te zijn. Echter zijn vrijwel alle studentenbewegingen solidair met WO in Actie, en wij roepen op om dat vooral te blijven: verenigd staan we sterker!
De actie in Amsterdam verliep uiteindelijk rustig, buiten althans: de overgebleven bezetters zijn uiteindelijk hardhandig verwijderd. Studenten die de blokkade van de ingangen buiten levend hielden, hadden voortdurend contact met de autoriteiten, maar zonder principes te verloochenen: wij als studenten waren niet bereid om onder dwang van politiegeweld naar een andere locatie te worden verplaatst om de zoveelste doelloze discussie te voeren, zoals de zogenaamd linkse burgemeester Halsema ons verzocht. Er bleek überhaupt niemand aanwezig te zijn bij de desbetreffende locatie. Ons punt was, dat onze zeggenschap en macht als studenten binnen de universiteit erkend moest worden, niet dat we bij de gratie van het College van Bestuur ons “zegje” mochten doen.
Hoewel het goed was om de solidariteit tussen studenten op te bouwen, en de macht van studenten effectief tegenover die van het College van Bestuur te plaatsen, werd ook gelijk duidelijk hoe belangrijk een goed inzicht in de machtsstructuren bleek te zijn. Het College van Bestuur had zelf de politie gebeld, wilde daarmee haar spierballen laten zien, en studenten afschrikken om een daadwerkelijke tegenbeweging tegen de neoliberalisering van de universiteit te steunen.
De politie is in deze een instrument om privébezit, en al haar ondersteunende instituten, te beschermen. Politieagenten zelf kunnen persoonlijk andere motieven hebben om hun baan uit te oefenen, maar zijn desalniettemin gevangen in deze machtsstructuur, en worden zo voor het karretje van het grootkapitaal gespannen. Dit is een machtsstructuur waar de bestuurlijke elite van de Universiteit van Amsterdam dankbaar gebruik van heeft gemaakt, gezien ze maar wat graag het immense private kapitaal van de universiteit beschermen.
Veel studenten deelden dit inzicht: zij riepen op tot vreedzaam protest en wilden geenszins onnodig slaags raken met de gevestigde handhavende orde. De protesten buiten zijn, op een nogal haastig ingezette politie te paard na, uiteindelijk ordelijk verlopen. Maar dit is natuurlijk geen eindstation.
De studentenbeweging heeft nog een lange weg te gaan voordat niet langer kapitaal, maar mensen bepalen wat er in de universiteit gebeurt. Dit zal beslist geen makkelijke opgave zijn, en buiten actievoeren veel denkwerk vereisen over de alternatieven die we tegenover de huidige universiteit stellen. Ook zijn eisen tot herinvestering, democratisering, betere studentenhuisvesting en werkdrukverlaging door meer medewerkers aan te stellen geen zaligmakende oplossingen. We zullen net zozeer na moeten denken over hoe we deze eisen in de toekomst veilig moeten zullen stellen, en over de soort samenleving die hiervoor noodzakelijk is.
Kennis is geen verdienmodel! Voor gratis, sociaal en emanciperend onderwijs!
Voor solidariteit tussen studenten, docenten, en universiteitspersoneel!
