Op 29 december vorig jaar demonstreerden in Rotterdam zo’n 1000 mensen naar aanleiding van de gewelddadige dood van drie jonge vrouwen in korte tijd. Het laatste slachtoffer was de slechts 16-jarige Humayra. Geweld tegen vrouwen is nog steeds schering en inslag; 30% van de vrouwen krijgt er mee te maken. Hoewel dit thema lange jaren onder de radar bleef, zien we de laatste jaren dat het één van de centrale thema’s is die wereldwijd leidt tot massale protesten. 8 maart, Internationale Vrouwendag, zullen er wederom wereldwijd grote protesten georganiseerd worden. O.a. in Spanje, waar vorig jaar reeds een massale staking plaats vond voor vrouwenrechten en in Ierland, waar na de oproep van Ruth Coppinger (lid van onze zusterpartij en het parlementslid dat een leidende rol speelde in de beweging die een einde maakte aan het abortusverbod) een aantal vakbonden oproepen voor werkonderbrekingen op 8 maart.
door Barbara Veger, Rotterdam
In Rotterdam demonstreerden zowel vrouwen als mannen tegen geweld tegen vrouwen, en velen waren van migrantenachtergrond. Dit is zeer belangrijk, omdat rechts het thema van vrouwenonderdrukking vaak gebruikt om racisme aan te wakkeren: de “westerse cultuur” zou voor vrouwenrechten opkomen, in tegenstelling tot met name de Islam. De werkelijkheid is echter dat vrouwenrechten niet voortvloeien uit de “progressiviteit” van het westerse model, maar afgedwongen zijn door de arbeidersbeweging. Internationale Vrouwendag herdenkt de eerste staking (voor een achturige werkdag, betere arbeidsomstandigheden en kiesrecht) van vrouwen die plaatsvond op 8 maart 1908 in New York, maar ook de massale stakingen van de vrouwen die het begin inluidden van de Russische revolutie in 1917.
Kapitalisme verantwoordelijk voor vrouwenonderdrukking
De staat neemt vrouwelijke slachtoffers van geweld vaak niet serieus; zo was de moordenaar van Humayra veroordeeld omdat hij haar mishandeld had, maar mocht hij het hoger beroep in vrijheid afwachten, zodat hij de kans kreeg haar te vermoorden. In Spanje en Ierland waren er vorig jaar massale protesten omdat daders van verkrachting werden vrijgesproken of er met zeer lichte straffen vanaf kwamen. In Spanje demonstreerden zelfs 100,000 studenten naar aanleiding daarvan. Er waren in de laatste jaren ook massale bewegingen in Latijns Amerika en eerder ook al in India en Turkije n.a.v. geweld tegen vrouwen en de straffeloosheid ervan.
In de media, de muziekindustrie, de schoonheidsindustrie en de seksindustrie, is het vrouwenlichaam een product geworden, dat als elk ander product slechts handelswaar is. Dit beïnvloedt de manier waarop naar vrouwen gekeken wordt en bevordert een cultuur, waarin verkrachting normaal is.
Me Too toonde ook de omvang van het probleem van ongewenste seksuele intimiteiten op het werk. Veel vrouwen werken op een tijdelijk contract of op uitzendbasis; dan is het moeilijk om te protesteren. Toch tonen bewegingen als de stakingen bij McDonald’s en Google tegen ongewenste seksuele intimiteiten aan, dat het mogelijk is terug te vechten en dat solidariteit tussen mannelijke en vrouwelijke arbeiders hierin niet alleen nodig, maar zeker ook mogelijk is. De vakbeweging heeft hier een enorme rol te spelen, zowel in de verdediging van slachtoffers van ongewenste seksuele intimiteiten op het werk als in de strijd tegen lage lonen en onzekere contracten die aan de basis liggen van de kwetsbaarheid van vrouwen.
Vrouwen krijgen ook te maken krijgen met geweld binnen de relatie. Er is echter een tekort aan plaatsen in Blijf-van-mijn-lijfhuizen, je moet vaak dagen of zelfs weken wachten. Een betaalbare woning is met de enorme woningnood al helemaal niet te vinden. 40% van de vrouwen heeft bovendien een te laag inkomen om zelfstandig van rond te komen.
Kinderopvang is voor veel werkenden te duur, zodat toch weer vaak vrouwen gedwongen zijn in deeltijd te werken. 75% van de Nederlandse vrouwen werkt in deeltijd, daarmee is Nederland koploper in Europa. De loonkloof tussen mannen en vrouwen is 16% en ontstaat met name als vrouwen kinderen krijgen en in deeltijd gaan werken.
De sluiting van verzorgingstehuizen en de bezuinigingen op de thuiszorg, betekenen dat er ook steeds meer zorg voor oudere familieleden op de schouders van vooral de vrouwen valt.
We kunnen en moeten vechten voor verbeteringen die vandaag haalbaar zijn. Maar de kapitalisten en hun politieke lakeien zullen steeds weer proberen onze verworvenheden terug te draaien omdat dat hun winsten opdrijft. De aanvallen op het recht op abortus in de VS zijn daar een voorbeeld van, evenals de afbouw van de sociale bescherming in de laatste decennia, die de financiële onafhankelijkheid van grote groepen vrouwen ondermijnd heeft. De weg vooruit ligt in de strijd voor banen, fatsoenlijke lonen en betaalbare woningen voor iedereen, gekoppeld aan diensten die de huishoudelijke en zorgtaken van vrouwen collectiviseren. Dat kan enkel het uitvloeisel zijn van de strijd van de arbeidersbeweging over wie kan beschikken over de enorme rijkdom die vandaag wordt geproduceerd. Enkel in het geval dat die rijkdom wordt aangewend in het belang van de overgrote meerderheid van de bevolking, in plaats van voor de winst van enkelen, is een volledige emancipatie van vrouwen mogelijk en een samenleving die vrouwen als volwaardig beschouwt.
