Tien dagen na de start van de bloedige oorlog van het Russische imperialisme tegen Oekraïne zijn er al duizenden doden. Te midden van tegenstrijdige berichten en cijfers, die onvermijdelijk variëren in oorlogsscenario’s, schatte Reuters op 4 maart het dodental op 10.000.

Door Danny Byrne (International Socialist Alternative)

In dit cijfer zijn grote aantallen Russische soldaten begrepen, die in heel Oekraïne op gewapend verzet zijn gestuit. Zelfs de Russische autoriteiten erkennen momenteel dat meer dan 600 soldaten zijn omgekomen, onder wie een generaal.

Volgens de VN bedroeg het aantal vluchtelingen uit Oekraïne op 5 maart meer dan 1,2 miljoen, en dit aantal neemt snel toe.

Ondanks zijn beweringen van het tegendeel is deze oorlog tot dusver zeker niet volgens Poetins plan verlopen. Het duurde meer dan een week voordat het overweldigende Russische leger één grote Oekraïense stad (Kherson) onder controle had, en op het moment van schrijven hebben de Oekraïense strijdkrachten de hoofdstad Kiev nog steeds in handen.

Als antwoord neemt Poetin zijn toevlucht tot nog meer wreedheid. De Russische aanval is een fase ingegaan van willekeurige beschietingen en belegeringen van steden. In sommige steden zijn naar verluidt 80% van alle woongebouwen verwoest.

Poetin heeft zelfs gedreigd met een nucleair conflict en heeft het nucleaire alarmniveau van het Russische leger verhoogd. Hoewel dit hopelijk een geval is van driftig dreigen met wapengekletter, maakt het de situatie niet minder gevaarlijk.

Op vrijdagochtend (4 maart) werden mensen over de hele wereld wakker met groot alarm na de Russische beschieting van Europa’s grootste kerncentrale in Zaporizja. Voordat de centrale werd veroverd, waren de Russische troepen dagenlang tegengehouden door mensenmassa’s van gemobiliseerde arbeiders en buurtbewoners die hun weg versperden.

De reactie van de arbeidersklasse en jongeren over de hele wereld, die wordt gekenmerkt door enorme woede, solidariteit en angst, heeft zich alleen maar verdiept in reactie op deze verharding van de oorlogsvoering. Dit begint zich reeds te vertalen in een nieuwe massale internationale anti-oorlogsbeweging, in dit stadium vooral in Europa. Dit is het proces waar socialisten – die deel uitmaken van de beweging om deze oorlog te stoppen en de terugtrekking van de Russische troepen te eisen – op wijzen als bron van hoop en weg naar een echte oplossing, gebaseerd op het internationalisme van de arbeidersklasse.

Naast het afschuwelijke menselijke lijden in Oekraïne heeft dit conflict de wereld verder in een spiraal van inter-imperialistische conflicten en rivaliteit gestort. Naarmate de oorlog verscherpt, neemt ook het imperialistisch oorlogsopbod toe, en de reële dreiging van bredere en nog verwoestender gewapende conflicten in de toekomst.

De gruwel van de oorlog komt bovenop de pandemie, de existentiële klimaatcrisis en de andere vormen van ellende die het kapitalisme van 2020 de mensheid aandoet. Degenen die dit nu al begrijpen moeten hun inspanningen opvoeren om een socialistisch alternatief voor kapitalisme en imperialisme op te bouwen.

Een ‘voor en na’-moment in de wereldgeschiedenis

Deze oorlog heeft alle belangrijke reeds bestaande geopolitieke en economische tendensen in een stroomversnelling gebracht. Nu de Russische economie steeds meer is afgesneden van westerse netwerken en toeleveringsketens, is het idee van “ontkoppeling” een veel concretere realiteit geworden.

De inflatiedruk in de wereldeconomie wordt opgevoerd doordat de voorheen al ongunstige economische prognoses verder naar beneden worden bijgesteld. De stijgende olieprijzen volgen het patroon dat gewoonlijk aan wereldwijde recessies voorafgaat, nu centrale banken over de hele wereld zich voorbereiden op een renteverhoging.

Ongeacht hoe de oorlog zich nu ontwikkelt, is er reeds een historische golf van verdere militarisering van de wereld aan de gang. Duitsland, de belangrijkste mogendheid van Europa, heeft zijn militaire doctrine abrupt gewijzigd en zijn geplande uitgaven verdrievoudigd. De beurskoersen van ‘defensiebedrijven’ (eigenlijk: oorlogsbedrijven) zijn sterk gestegen nu de markten zich voorbereiden op een zeer winstgevende versnelling van de wapenwedloop, waarvoor de arbeidersklasse uiteindelijk betaalt.

Oorlog en de oorlogsindustrie zijn ook klimaatdoders. Terwijl cynische EU-politici ongenadig proberen hun afhankelijkheid van Russisch gas voor energie op te geven, sommigen met een “groene” retoriek, wijzen alle tekenen erop dat hun oplossing op de korte termijn bestaat uit het opvoeren van steenkool, vloeibaar gas en kernenergie.

Deze oorlog is ook een belangrijk keerpunt in de Nieuwe Koude Oorlog, in wezen tussen het imperialisme van de VS en China, de centrale as voor de mondiale geopolitiek van vandaag. Voorlopig althans heeft het westerse imperialisme zijn positie versterkt. In tegenstelling tot Poetins hoop op een grotere verdeeldheid tussen de EU en de VS over hoe te reageren, heeft de invasie van Rusland geleid tot het ‘sluiten van de rangen’ onder de westerse kapitalistische mogendheden. Hun sancties – die vele onschuldige arbeiders meer zullen treffen dan oligarchen – gaan kwalitatief verder dan voorheen. De oorlog veroorzaakt verschuivingen in de publieke opinie, wat aangegrepen wordt voor een mogelijke verdere uitbreiding van de NAVO in Europa, onder meer in Finland en Zweden.

Terwijl het Chinese imperialisme aanvankelijk van de situatie wilde profiteren om de plaats van Rusland in zijn Koude Oorlogskoers te verstevigen, probeert het zich nu gedeeltelijk te distantiëren van Poetins oorlog, die het als een buitensporige bedreiging voor de stabiliteit beschouwt. Het bewind van Xi Jinping vreest ook economische gevolgen van de secundaire impact van de sancties tegen Rusland op zijn eigen economie.

Geen vertrouwen in de NAVO! Socialisten verzetten zich tegen Westerse militaire interventie

In ware ‘shock doctrine’-stijl gebruikt het Westerse imperialisme deze historische gebeurtenis om belangrijke politieke ‘overwinningen’ te behalen, zoals hierboven beschreven, voor de agenda van de NAVO voor een bredere en versterkte militaire afstemming achter het VS imperialisme.

Deze oorlog heeft het Westerse imperialisme niet alleen in staat gesteld om politieke successen te boeken, maar ook om – met enig succes – te trachten de geloofwaardigheid van zijn Koude-Oorlogsverhaal bij de massa van de bevolking te vergroten.

Zij trachten hun naakte belangen bij het najagen van winst, macht en prestige, in concurrentie met rivaliserende roversbendes, te verhullen als een nobele kruistocht voor democratie en humanisme tegen het autoritarisme en de wreedheid van ‘de andere kant’. Dit volgt op decennia van breed gedragen wantrouwen tegen het westerse imperialisme onder miljoenen mensen uit de arbeidersklasse, met name na de in diskrediet geraakte interventies in Irak en Afghanistan en ‘oorlog tegen het terrorisme’.

Terwijl de ogen van de wereld nu terecht zijn gericht op de misdadige agressie van Poetin, hebben de werkende mensen over de hele wereld gezien hoe het Westerse imperialisme eerder bereid was om even bloedig en brutaal te zijn bij het verdedigen van zijn ambities.

Het is in deze context dat socialisten de discussie moeten zien die gaande is over de mogelijkheid van verdere westerse militaire steun aan Oekraïne. Aangemoedigd door een koor van kapitalistische media zijn veel mensen in de wereld, niet in de laatste plaats in de regio zelf, die de oorlog met afschuw gadeslaan en begrijpelijkerwijs wanhopig op zoek naar een “pragmatisch” antwoord. Dit creëert momenteel steun voor militaire hulp.

Dit werd aangegrepen voor discussies over een snelle toelating van Oekraïne tot de NAVO, meer wapentransporten, een ‘no fly zone’ en andere opties. De afgelopen dagen heeft de Oekraïense regering van Zelenski de druk opgevoerd voor een ‘no fly zone’. Op zaterdag 5 maart verklaarde hij, in reactie op de afwijzing van het voorstel door de NAVO: “Alle mensen die vanaf deze dag sterven, zullen ook sterven vanwege jullie [NAVO], vanwege jullie zwakte, vanwege jullie gebrek aan eenheid.”

Hoewel het VS-imperialisme momenteel niet warm loopt voor een directe interventie en zich hoofdzakelijk beperkt tot een economische oorlog tegen Rusland, beginnen enkele westerse politici en militairen luider op de oorlogstrommels te slaan. Tobias Ellwood, Tory-parlementslid en voorzitter van de Britse defensiecommissie in het parlement, is één van de gevestigde Britse politici die voorstander is van een vliegverbod. De vrees dat een verdere militaire betrokkenheid tot een derde wereldoorlog kan leiden, doet hij af als ‘defaitistisch’. Ellwood stelt dat er nood is aan “meer vertrouwen in het beheer van deze scenario’s met hoge inzet in de koude oorlog.”

De voormalige opperbevelhebber van de NAVO in Europa, de gepensioneerde Amerikaanse generaal Philip Breedlove, is ook een voorstander van een interventie, hoewel hij openlijk toegeeft dat dit een “oorlogshandeling” tegen Rusland zou zijn.

Socialisten zijn tegen elke vorm van westerse militaire interventie, niet omdat ze niet overtuigd zijn van de noodzaak om Poetin te bestrijden en de invasie te verslaan, maar omdat ze er vast van overtuigd zijn dat de NAVO en het VS-imperialisme valse vrienden zijn van het Oekraïense volk.

De NAVO is geen ‘verdedigingsverbond’, maar een oorlogsverbond dat in 1949 door het VS-imperialisme werd opgericht met als doel “de Amerikanen binnen (in Europa), de Russen (buiten) en de Duitsers klein (te) houden,” zoals de eerste secretaris-generaal van de NAVO, de Britse generaal Lord Lionel Hastings Ismay, het cynisch uitlegde.

Een NAVO-interventie zou geen enkel democratisch of humanitair doel hebben. Bovendien wijzen we op de recente ervaring van het Koerdische volk in Syrië, waarvan de leiders Amerikaanse bommen verwelkomden in hun conflict met ISIS, om vervolgens onaangekondigd in de steek te worden gelaten, en aan hun eigen lot werden overgelaten toen het Turkse leger van Erdogan binnenviel en hun ‘verdediging’ niet langer strookte met de kortetermijndoelstellingen van het Amerikaanse imperialisme.

Socialisten moeten de arbeidersklasse herinneren aan het grotere plaatje en aan haar eigen geschiedenis. Vertrouwen stellen in ‘onze eigen’ nationale heersende elite, of welke andere fractie van kapitalisme en imperialisme dan ook, is nog nooit in het voordeel geweest van de arbeidersklasse of van onderdrukte mensen.

Bouw aan onafhankelijke arbeidersverdediging en verzet tegen de invasie

In Oekraïne is er duidelijk een belangrijke basis voor vastberaden massaverzet tegen de invasie, die de opmars van Poetin al ernstig heeft bemoeilijkt. Socialisten steunen massaal verzet tegen de bezetting en het recht op gewapende zelfverdediging.

Om echter het volledige potentieel van het volksverzet in het land te ontketenen, moet de zelfverdediging worden georganiseerd op een werkelijk massale, democratische basis, onafhankelijk van de politieke controle en het gecentraliseerde commando van de regering in Kiev. Comités voor zelfverdediging moeten worden verbonden met de organisaties van de arbeidersklasse – structuren zoals de vakbonden die nog maar enkele maanden geleden door de regering-Zelenski werden aangevallen.

Volkszelfverdediging en volksverzet moeten ook worden georganiseerd langs multi-etnische lijnen, als afspiegeling van de nationale en culturele verscheidenheid van de bevolking en onder de vlag van het recht op zelfbeschikking voor alle nationale volkeren, met inbegrip van de minderheden in Oekraïne zelf.

Comités van de arbeidersklasse en de volksverdediging moeten ook aansluiting zoeken bij het vreedzame verzet van de arbeidersklasse tegen de oorlog op internationaal niveau, vooral in Rusland en Wit-Rusland. Dat verzet versterken is een bijzonder cruciale strategische taak bij het opbouwen van een massabeweging die zo snel mogelijk een eind aan de oorlog kan maken.

Het Russische regime in de beklaagdenbank. Steun de protesten, vecht voor een nieuwe Russische Revolutie

Het regime van Poetin heeft in deze crisis nooit uit kracht gehandeld, alleen maar uit zwakte. In een wanhopige poging om drie decennia van versneld Russisch imperialistisch verval sinds het herstel van het kapitalisme te doorbreken, wordt zijn regime ook gemotiveerd door angst voor omverwerping. Dit volgt op de recente periode waarin autoritaire regimes in de regio door opstanden werden uitgedaagd, en op de herhaalde golven van crisis en anti-regime protesten in eigen land.

Vanaf het begin van de invasie is de massale oppositie in Rusland voelbaar geweest, met duizenden heldhaftige arbeiders en jongeren die bereid waren onmiddellijke arrestatie te riskeren door spontaan te protesteren. Terwijl de oorlog zich voortsleept en de lijkzakken van de Russische soldaten zich opstapelen, terwijl de Russische economie in een crisis wordt gestort door de gevolgen van de sancties en de Russische arbeiders te horen krijgen dat ze nog meer ellende moeten slikken in naam van Poetins misdadige ‘speciale operatie’, kunnen de ingrediënten voor een brede volksopstand tegen het regime rijper worden. Poetin en zijn trawanten beseffen dat.

Dat is de reden waarom het regime nog hardere maatregelen van censuur en repressie oplegt. Er is in allerijl nieuwe wetgeving opgesteld om draconische gevangenisstraffen op te leggen aan al wie zich verzet tegen de oorlog of die de ‘misdaad’ begaat om de waarheid erover te vertellen. Er zijn zelfs geruchten dat het regime van plan is de staat van beleg in te voeren, wat in zekere zin neerkomt als een oorlogsverklaring aan de eigen bevolking. De toegang tot een groot deel van het internet, waaronder Facebook, Twitter en YouTube, is geblokkeerd.

Of en hoe lang deze repressie de enorme tegenstellingen die zich in het diepst van de Russische samenleving aftekenen, kan tegenhouden, valt nog te bezien.

Voor alle socialisten en anti-oorlogsactivisten in de hele wereld is het een cruciale taak om de strijd van de Russische arbeiders en jongeren met alle mogelijke middelen te steunen en solidariteit te betuigen. Een nieuwe Russische revolutie, om het Poetin-regime omver te werpen en het niet te vervangen door een pro-NAVO marionettenregime maar door een arbeidersregering met socialistisch beleid, zou de situatie in de wereld veranderen, een snel einde van de oorlog mogelijk maken en een nieuwe wereldwijde golf van revolutionaire bewegingen, in zowel het Oosten als het Westen, tegen oorlogszuchtige regeringen en heersende klassen mogelijk maken.

Er is hoop. Bouw een internationale beweging van de werkende klasse tegen oorlog en imperialisme

De belangrijkste taak van de arbeidersklasse en de jongeren die zich tegen de oorlog verzetten is het opbouwen van massabewegingen tegen de oorlog in onze landen. Daarbij moeten organisaties van de arbeidersklasse en sociale bewegingen bewust de druk vermijden om een houding van ‘nationale eenheid’ aan te nemen met Westerse regeringen en hun holle en hypocriete anti-oorlogsretoriek.

Onze beweging moet zich baseren op de organisatie en massamobilisatie van de mensen van de arbeidersklasse op internationaal niveau. Massale straatprotesten – die zich al beginnen te ontwikkelen, met honderdduizenden die de afgelopen dagen de straten van Duitse steden zijn opgegaan en tienduizenden in heel Europa – zijn een cruciale eerste stap. Met een programma vanuit de werkende klasse en het uitoefenen van onze macht als arbeiders zullen we het meest efficiënt zijn in het opvoeren van werkelijke druk om oorlog en militarisme te stoppen.

We hebben al kleine voorbeelden gezien van arbeidersacties tegen de oorlog, waarop in de komende periode kan worden voortgebouwd. Op 3 maart dwongen dokwerkers in Kent, Groot-Brittannië, de omleiding af van een Russische gastanker van een oligarch, die op het punt stond aan te meren. Vervolgens hebben vakbondswerkers op het Schotse eiland Orkney toegezegd hetzelfde te zullen doen met Russische olietankers die daar volgende week zouden aanmeren.

Dergelijke voorbeelden van gerichte acties van de arbeidersklasse tegen de oorlog, die onafhankelijk moet zijn van regeringen en hun imperialistische agenda’s, moeten internationaal worden verspreid en veralgemeend, op weg naar gecoördineerde arbeidersactie, in combinatie met een escalerende beweging van straatprotesten over de hele wereld, van Moskou tot Mexico.

De groeiende anti-oorlogsbeweging, die voortbouwt op bewegingen en golven van protest en opstanden de afgelopen jaren, kan het noodzakelijke tegengif vormen voor de wanhoop en angst die deze imperialistische slachting onder miljoenen mensen veroorzaakt. Nu het aftakelende kapitalistische systeem zijn voornemen kenbaar maakt om de mensheid de komende tijd nog meer bloedige oorlogen op te leggen, samen met ontelbare andere uitingen van ellende, kan de internationale arbeidersklasse zich ontpoppen tot een machtige sociale kracht.

Over nationale en etnische verdeeldheid heen en met een programma dat de mensen en de planeet centraal stelt, kan de arbeidersklasse een strijd leiden om een einde te maken aan oorlog en imperialisme, en een nieuw tijdperk van arbeiderseenheid en socialisme inluiden. ISA strijdt over de hele wereld om steun op te bouwen voor een dergelijke strijd, als integraal onderdeel van de arbeidersklasse en sociale bewegingen. Sluit bij ons aan!

Wij zeggen

  • Stop oorlog in Oekraïne! Voor het recht van de Oekraïners om over hun eigen toekomst te beslissen, inclusief het recht op zelfbeschikking voor minderheden!
  • Trek de Russische troepen nu terug!
  • Nee tegen het imperialisme en militarisme van de VS/NAVO
  • Nee tegen het racistische vluchtelingenbeleid van de EU! Open veilige en legale routes voor alle vluchtelingen. Toegang tot fatsoenlijke huisvesting, gezondheidszorg en werk of uitkeringen voor iedereen!
  • Geen illusies in de diplomatie van de oorlogszuchtigen. Bouw een massale anti-oorlogs- en anti-imperialistische beweging die arbeiders en jongeren over de grenzen heen met elkaar verbindt.
  • Voor een internationalistisch socialistisch alternatief voor kapitalistische conflicten die leiden tot oorlog en vernietiging.