Les 1 van de klimaatdemonstratie van 28 januari: de staat is niet neutraal, maar een instrument van de heersende klasse.
Les 2: om effectief actie te kunnen voeren heeft de klimaatbeweging de arbeidersbeweging nodig.
In de burgerlijke pers zijn veel kritische geluiden te horen geweest. Hoe is het mogelijk dat boeren met tractoren, mestkarren en hooiwagens snelwegen blokkeren, naar de woonhuizen van ministers oprukken en bij provinciehuizen met zo’n ding de voordeur indrukken terwijl de politie prettig pratend selfies met de demonstranten maken? Bekeuringen van boeren worden na een ‘goed gesprek’ verscheurd. Tegenover klimaatdemonstranten gaat de politie er met gestrekt been in. In totaal 768 arrestaties, een ongehoord hoog aantal.
In Duitsland treedt de politie ook hard op bij klimaatdemonstraties, zoals bij de bezetting van het dorp Lützerath. Maar zelfs daar is de politie terughoudend bij het arresteren van journalisten. In Nederland heeft de politie daar nul moeite mee.
Voor de sector fossiele brandstoffen een subsidie van 17,5 miljard, voor klimaatdemonstranten de politiecel. Dat is zo ongeveer wel de balans in het ‘liberale’ Nederland. De samenvatting is: de overheid faalt overal en nergens, zeker op het gebied van klimaatbeleid, maar ook bij het bestrijden van armoede, de woningnood en noem maar op, maar als het gaat om het arresteren van klimaatdemonstranten, dan staat de overheid haar mannetje.
Vanuit het oogpunt van het staatsapparaat was het bovendien een domme zet om organisatoren bij voorbaat op te pakken en om daarbij ook een paar journalisten in de kraag te vatten. Het gevolg was dat zowel de bezetting van de A12 als de steundemonstratie op het Malieveld gelukkig veel extra deelnemers kreeg, een extra en verdiende opsteker voor de organisatoren. Te hopen valt dat dit een bredere basis legt voor de klimaatbeweging in de toekomst.
Maar wat te doen om het klimaatprotest in Nederland effectief te organiseren? Daar is samenwerking van milieubeweging en arbeidersbeweging voor nodig. Een stap vooruit was dat de FNV het klimaatprotest op de A12 ondersteunde. Een voorbeeld van wat er kan was de actie voor een betere CAO van de gemeenteambtenaren in Rotterdam, waar de aanwezigheid van een aantal grote vuilniswagens de nodige stevigheid verleende.
Uitbuiting zit het kapitalisme in het bloed. En dat gaat niet alleen over de uitbuiting van de lichamen en hoofden van de werkende mensen, maar ook over de uitbuiting van de natuur. Grondstoffen zijn in het kapitalistische systeem middelen die je gewoon uit de grond of uit de natuur oppakt. Roof van anderen is daarbij heel gewoon, zoals de oorspronkelijke bewoners van de Amazone gebied dagelijks ervaren.
Een eerste stap naar een milieuvriendelijke economie zou zijn om de energiebedrijven te onteigenen – maar ook de banken die nog steeds investeren in winstgevende klimaatvernietiging. Alleen zo is het überhaupt mogelijk om democratische controle over de energieproductie te krijgen. De miljarden aan activa van grote energiebedrijven en banken kunnen dan worden geïnvesteerd in de onmiddellijke omschakeling op hernieuwbare energiebronnen. Met de macht over de economie zou de samenleving ook kunnen besluiten om over te schakelen op andere klimaatvriendelijke productie, of om de productie van nutteloze goederen (zoals reclame) helemaal stop te zetten. Werknemers moeten inspraak hebben en recht hebben op doorbetaling van loon en vervangende werkgelegenheid als hun bedrijf moet sluiten vanwege de klimaatbescherming. Veel banen zouden kunnen worden omgezet. In plaats van auto’s kan een fabriek ook treinen of bussen bouwen om het openbaar vervoer per spoor massaal uit te breiden.
Werknemers hebben de sleutel tot een dergelijke transformatie van de samenleving in handen. Door simpelweg te besluiten te stoppen met werken, kunnen ze meer verlammen dan welke blokkadebeweging dan ook. De vakbeweging moet daarom een strategische partner van de klimaatbeweging zijn. De vakbondsleiders moeten de kapitalisten niet zozeer zien als ‘sociale partners’. Vakbonden zijn opgericht als strijdorganisaties en moeten dat opnieuw worden. Niet alleen voor een paar procent meer loon om de twee jaar, maar ook voor politieke doelen – zoals een samenleving waarin de behoeften van mensen en het milieu voorop staan, niet winst. Tegen het kapitaal, tegen het winstsysteem, tegen de prokapitalistische partijen: voor een socialistische en ecologische transformatie van de wereld.
Wij eisen:
- Bescherm het klimaat – Onmiddellijke ontmanteling van kolencentrales.
- Onmiddellijke sluiting van alle kerncentrales
- Miljarden euro’s overheidsinvesteringen in de omschakeling van de energievoorziening naar hernieuwbare energiebronnen.
- Nationalisatie onder arbeiderscontrole en omschakeling van de productie naar ecologisch veilige en duurzame producten.
- Volledige loondoorbetaling en nieuwe degelijke jobs voor alle werknemers in fabrieken en sectoren die gesloten moeten worden voor klimaatbescherming.
- Gezamenlijke strijd van arbeiders en klimaatactivisten
- Betaalbare mobiliteit voor iedereen – gratis openbaar vervoer, zitplaatsen voor iedereen, massale uitbreiding van het openbaar vervoer, gratis lokaal vervoer, snelheidsbeperking op snelwegen.
- Draag de energie- en auto-industrie, grote bedrijven en banken over aan de overheid.
- Democratische controle en beheer door arbeiderscomités en de werkende bevolking.
- Wereldwijd in actie tegen de vernietiging van klimaat en milieu.
