Nederland heeft geen lange koninklijke geschiedenis. Pas in 1815 werd het land een parlementaire monarchie, terwijl het twee eeuwen een confederale republiek was onder de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Wel was die republiek een verhulde monarchie, omdat de stadhouders altijd uit het Huis van Oranje-Nassau kwamen. Ook was de republiek een oligarchie van rijke mannen, werkenden hadden geen stemrecht en moesten gehoorzamen. De Bataafse Revolutie beloofde een einde te maken aan de macht van de adel en de elitaire stadhouders. Toch kon dat niet voorkomen dat de Franse imperialisten uiteindelijk de eerste officiële Nederlandse monarchie stichtte, met Louis Bonaparte als absolute monarch.
Artikel door Jorein Versteege
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Nederland was van 1579 tot 1795 een confederale republiek. Deze ontstond nadat de Spanjaarden het noorden van hun Spaanse Nederlanden verloren hadden aan Willem van Oranje en zijn aanhang. De confederale republiek was geen democratie, meer een oligarchie van rijke mannen rond het Huis van Oranje-Nassau. Die werden de stadhouders van de republiek en behielden zo enorm veel macht. In 1785 kwam het tot conflicten tussen de Patriotten en de Oranjes. Deze Patriotten waren in de ban van de Franse revolutie en diens strijd tegen de absolute monarchie. Na tien jaar lukte het de Patriotten om de Oranjes omver te werpen in de Bataafse Revolutie.
De Bataafse Republiek
Een grote meerderheid van de Nederlandse werkende klasse steunde de Bataafse Revolutie. Die beloofde hun politieke vrijheden die ze nooit gekend hadden onder de stadhouders van Oranje. Toch was er veel verzet vanuit de conservatieve hoek, die alles in het werk stelde om hun macht te behouden. Omdat de Patriotten niet de revolutionaire wil hadden om de macht van de adel te breken kon de reactie groeien. Er waren ook veel meningsverschillen over de aard van de Bataafse Republiek. Sommigen wouden een unitaire staat, anderen weer een federale staat naar Amerikaans voorbeeld. Door politieke ruzies kwam het nooit tot concrete politiek en verloren velen het vertrouwen in de Bataafse Revolutie.
In 1798 greep een radicaal deel van de Patriotten de macht en noemde zich het Uitvoerend Bewind. Probleem was dat ze geen basis hadden in de arbeidersklasse, hun staatsgreep was gedaan zonder participatie van werkenden. Ondertussen greep in Frankrijk; Napoleon Bonaparte de macht. Hij wist op te klimmen tot absolute heerser van de Franse Republiek. Bonaparte zorgde ervoor dat zijn Nederlandse vazallen alle principes van de Bataafse Revolutie zouden vernietigen, net zoals Joseph Stalin dat zou doen in Rusland met de idealen van de Oktober Revolutie (1917). Zo werd in 1806 het Koninkrijk Holland opgericht als absolute monarchie. Door hun verdeeldheid en afhankelijkheid van de Fransen konden de Patriotten geen weerstand bieden.
Het Koninkrijk Holland
Nadat Napoleon Bonaparte de Franse Republiek had omgevormd tot het eerste Franse Keizerrijk, plaatste hij Louis Bonaparte op de troon van het Koninkrijk Holland. Hij dacht dat Louis een Franse koers zou varen, maar dat deed hij niet. Louis Bonaparte noemde zich Koning Lodewijk en begon zich als een Nederlandse vorst te zien. Dit beviel de Franse keizer niet, vooral omdat Louis veel te onafhankelijk was. In 1810 nam Frankrijk bezit van Nederland. Met de nederlaag van Napoleon bij Waterloo kwam een einde aan het Franse Keizerrijk. De Britten, Russen en Pruissen besloten dat bevrijd Nederland geen republiek moest worden, maar een monarchie onder leiding van het Huis van Oranje-Nassau.
Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
In 1815 werd Willem de Eerste, Koning der Verenigde Nederlanden. Dat waren toen nog de landen Nederland, België en Luxemburg. Maar Willem had geen liefde voor het parlementaire systeem. Hij was het liefst een autocratische heerser met een parlementaire façade. Zijn anti-katholicisme viel niet goed bij de zuidelijke Nederlanden. Die kwamen in 1830 in opstand tegen de discriminerende politiek van Willem de Eerste. Die stuurde het leger op de Belgen af, maar verloor na tien maanden het zuiden. België splitste zich af van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en werd een eigen monarchie, dit omdat de rebellen zich lieten leiden door de Belgische adel en die plaatsen een Frans sprekende familie aan de top van het Koninkrijk België, het Huis Saksen-Coburg en Gotha.
Koninkrijk der Nederlanden
In 1848 kregen de liberalen hun zin en werd de politieke macht van het Huis van Oranje-Nassau beperkt. Willem de Derde was de laatste mannelijke koning tot de komst van Willem Alexander in 2013. Tussen 1890 en 2013 kende Nederland drie vrouwelijke koninginnen. Wilhelmina had weinig met de democratie, die moest vooral haar visie dienen. Dat Wilhelmina zo populair werd lag aan haar rol tijdens de oorlog. Ze hoopte dat haar populariteit zou leiden tot meer macht voor de troon, maar daar zat de politiek niet op de wachten. Teleurgesteld in de naoorlogse realiteit en de onafhankelijkheid van Indonesië, trad Wilhelmina in 1948 af. Haar dochter Juliana poogde de monarchie een burgerlijk gezicht te geven.
Prins Bernhard zur Lippe-Biesterfeld liet merken daar niets voor te voelen. Hij had niets met de democratie en was een voorstander van rechtse dictaturen en het westerse imperialisme. Daarnaast was de man van Juliana corrupt en liet zich omkopen door het Amerikaanse bedrijf Lockheed. Het was de sociaaldemocratie onder Joop den Uyl die de monarchie redde en daarmee verraad pleegde aan de republikeinse idealen van het socialisme! In 1980 werd Beatrix; Koningin der Nederlanden. Ze gaf het koninklijke huis een zakelijk karakter, Beatrix werd het visitekaartje voor het Nederlandse bedrijfsleven. In 2013 kwam weer een man op de troon. Willem Alexander speelt zijn rol goed en combineert het zakelijke van zijn moeder met dat van een vriendelijke burgervader.
Waarom wij de monarchie afwijzen
Het Koninklijk Huis van Oranje-Nassau speelt geen ceremoniële rol. Ze hebben ondanks de grondwettelijke beperkingen van 1848, nog invloed op de politiek. Zo moet elke wetgeving getekend worden door de monarch. Die kan in theorie een wet weigeren te tekenen. Hoewel dit eigenlijk nooit voorkomt, is de positie van de monarch dus niet slechts ceremonieel. Alleen al op dat feit wijzen we de monarchie fundamenteel af. Ook is het onacceptabel dat Willem Alexander elk jaar 1,1 miljoen euro krijgt als uitkering, terwijl velen op bijstandsniveau niet kunnen rondkomen. Nee, wij zijn tegenstanders van het Huis van Oranje-Nassau, alleen gaan we verder dan de Patriotten.
Wij willen het kapitalisme afschaffen en daarmee het hele Koninkrijk der Nederlanden. In diens plaats moet een socialistische raden democratie komen, de Nederlandse Socialistische Raden Republiek, onder controle van werkenden, door werkenden, voor werkenden. Dan pas zal de Bataafse Revolutie voltooid zijn!
