Veel bedrijven lijden onder Covid-19. Vooral de horeca wordt zwaar geraakt doordat het kabinet die gesloten heeft. Kleine horeca bedrijven lijken het slachtoffer te worden, voor hun zijn geen miljarden aan staatssteun. Een sector die wel goed draait ondanks de Covid-19 crisis zijn de supermarkten. Begin dit jaar werden supermarkt arbeiders helden genoemd, omdat ze toch bleven werken. De winsten voor supermarkten zoals Albert Heijn stegen enorm. Hierdoor besloot de directie om de kapitalisten van AH te belonen met een verhoogd dividend van 250 miljoen extra. Voor de arbeiders van AH was er ook iets, een tegoedbon van 25 euro bij Bol.com (ook eigendom van Koninklijke Ahold Delhaize net als Albert Heijn). Vijfentwintig euro als dank voor het werken in tijden van een dodelijk virus.
Artikel door Jorein Versteege
Nu hebben enkele arbeiders van supermarkten zoals Albert Heijn, Jumbo en Lidl, zich verenigd en een brandbrief opgesteld. Ze eisen een deel van de winst die gemaakt is in 2020. Natuurlijk gaan de directeurs die hun niet zomaar gegeven. Erger, een magere loonverhoging is er alleen voor de jongste arbeiders die minimum jeugdloon krijgen, voor de rest is geen cent extra. In reactie op de oproep, hebben arbeiders van Aldi, Poiesz Supermarkten, Dirk van de Broek en Dekamarkt besloten om de brandbrief te ondertekenen. Ook deze supermarkt arbeiders zijn boos over de het feit dat ze niets terug zien van het geld dat verdiend is door hun werk.
Ondanks de veiligheidseisen lopen supermarkt arbeiders nog steeds een groter risico om Covid-19 op te lopen. In supermarkten houden mensen niet altijd afstand, het dragen van een mondkapje was tot kort ook niet verplicht. Het zijn vaak jonge mensen die werken in supermarkten. Hierdoor besparen bedrijven zoals AH op loonkosten. Wordt een jonge arbeider te oud (21+) dan wordt zijn/haar contract niet verlengd of ontslag dreigt bij een ‘’reorganisatie’’. Het is alleen al daarom dat wij pleiten voor de volledige afschaffing van het minimum jeugdloon. Iedereen die werkt dient een fatsoenlijk loon te krijgen.
Natuurlijk denken de directeurs en de kapitalisten die ze dienen hier heel anders over. Directies worden aangesteld om de winsten te verhogen voor de bezittende klasse. Volgens de FNV heeft nog zeker 48% van alle supermarkt leiders te weinig oog voor de veranderde werkomstandigheden op de werkvloer door de Covid-19 crisis. Uit een onderzoek van de FNV blijkt dat 62% van de ondervraagden bang is om het virus op te lopen. Dit omdat afstand houden in een supermarkt vaak lastig is. Volgens de supermarkten dient de overheid regels op te stellen en toe te zien dat ze uit gevoerd worden. Probleem is dat de Nederlandse overheid vaak eist dat kapitalisten doen aan zelfregulering, wat ze natuurlijk nooit allemaal gaan doen.
Dat grote bedrijven weinig geven om de gezondheid van hun arbeiders is niet nieuw. Het is de aard van het kapitalisme om alleen te denken aan de bezittende klasse. Grote bedrijven zoals de supermarkten denken in euro’s, geld verdienen is alles. Te vaak zien we daarbij dat arbeidsomstandigheden hiervoor geofferd worden, zoals nu tijdens de Covid-19 crisis. Natuurlijk zullen de kapitalisten niet geraakt worden door het virus. De bezitters zitten veilig thuis, terwijl supermarkt arbeiders elke dag te maken hebben met winkelend publiek. Als dit publiek niet afstand houdt, geen mondkapje draagt en hun handen niet desinfecteert, lopen deze arbeiders een groter risico om het virus op te lopen.
Zelfregulatie is een neoliberaal concept, het idee dat bedrijven zelf de regels zullen gaan naleven. Te vaak zien we echter het tegenovergestelde. Overheidsregels staan winsten in de weg en dus als de overheid niet kijkt, worden ze ook niet nageleefd. Het neoliberalisme beweert dat bedrijven zelf verantwoordelijkheid dragen, echter het kapitalisme geeft niets om mens, dier en natuur. Het maken van winsten is de hoogste prioriteit, ook binnen Nederland. Het is aan de werkende klasse om zichzelf op de werkvloer te organiseren en veilige werkomstandigheden af te dwingen. Vertrouwen op een (kapitalistische) overheid is hierbij niet voldoende.
Door de brandbrief van supermarkt arbeiders hebben PvdA, GroenLinks en SP Kamervragen gesteld. Echter we kunnen er niet op vertrouwen dat Mark Rutte nu opeens zegt: ‘’Supermarkt arbeiders hebben gelijk’’. Nee, hij zal niets doen omdat hij een neoliberaal kabinet leidt in dienst van grote bedrijven zoals Koninklijke Ahold Delhaize. Supermarkt arbeiders hoeven dus geen hulp van het kabinet te verwachten. Strijd is daarom noodzakelijk om de directeurs van supermarkten duidelijk te maken dat de werkende klasse een deel van de winst eist. Uiteindelijk zijn het deze arbeiders die ervoor gezorgd hebben dat er zoveel geld werd verdient in de supermarkt sector.
De Federatie Nederlandse Vakbonden (FNV) besloot daarom om niet in te gaan op zwakke aanbod van de supermarkt bazen. Ook het snijden in de zondag toeslag wijst de FNV van de hand. De supermarkt directeurs beweren dat ze door Covid-19 meer kosten maken, maar dat is een schijntje in vergelijk met het aantal geld dat dit jaar is verdient. Ook wordt beweert dat er grote concurrentie is door online supermarkten zoals Picnic die geen toeslagen geven voor werken in het weekeinde. Dat arbeiders moeten boeten door concurrentie is een excuus dat kapitalisten erg vaak gebruiken. 300.000 mensen werken in supermarkten over geheel Nederland. De FNV wil dat er nu acties opgezet worden aangezien de bazen niet ingaan op de eisen van de vakbond.
