Klimaatactivisten en spoorpersoneel: één strijd
Vorig jaar ging de RMT (de grootste Britse transportvakbond) in staking voor betere werkcondities, hogere lonen en jobzekerheid. Klimaatactivisten van onder andere Just Stop Oil en Extinction Rebellion sloten consequent aan bij de piketten. Dit jaar deden Duitse klimaatactivisten hetzelfde. Transportbonden gingen in staking en ondersteunden de klimaatmars van 3 maart. Ze wonnen loonsverhogingen en ook het Deutschland ticket, een goedkoper maandabonnement (€49) waarmee je heel het land door kan.
Iets aangepast artikel door Koerian (Gent) uit maandblad De Linkse Socialist
Verkeer doodt
Klimaatactivisten en stakende spoorarbeiders: het is een logische combinatie. 25% van de uitstoot van broeikasgassen in Europa is afkomstig van transport, 72% hiervan komt van wegtransport. Bovendien veranderen wegen, auto’s en vrachtwagens onze levens drastisch. Ze veroorzaken fijn stof, verantwoordelijk voor onder andere kanker, longziekten, astma en hart- en vaataandoeningen. In 2022 vielen in België 540 verkeersdoden. Verkeer is de grootste vorm van geluidsoverlast en belast onze mentale gezondheid dagelijks en continu. Bovendien domineert verkeersinfrastructuur onze publieke ruimte en neemt ze plaats in die naar parken, pleinen en een meer menselijke omgeving zou kunnen gaan.
Openbaar vervoer wordt kapot bespaard
Om komaf te maken met de uitstoot van broeikasgassen en een aangenamere leefomgeving te creëren voor iedereen is meer, beter en goedkoper publiek transport nodig. Toch is in Nederland het OV duur en vooral markt. Om de vijf jaar mogen busbedrijven met elkaar concurreren om de busroutes. De provincies bepalen dan welke busmaatschappij de routes mag rijden. Bij de aanbesteding let men vaak wie het goedkoopste contract aanbiedt. Het resultaat is vaak dat de lonen laag blijven en dat routes die te weinig ”winst maken” geschrapt worden. Hoewel de Nederlandse Spoorwegen de meeste treinroutes rijdt, zijn echter ook routes die door privé treinmaatschappijen gereden worden. In Nederland zijn 12 treinmaatschappijen actief en elk jaar stijgen de prijzen voor een treinkaartje, alleen Groot Brittannië is duurder!
Auto = private winst
Voor de elite is het simpel: (vracht)wagens zijn winstgevend, bussen en treinen niet. Onder andere door de elektrificatie van het wagenpark kan de sector haar winsten verdubbelen. Net als andere regeringen zweert Vivaldi, Groen incluis, bij wat ze ‘de wetten van de markt’ noemt. Dat betekent afschaffen wat niet winstgevend is voor de aandeelhouders van de grote bedrijven. Denk aan onderwijs, zorg, openbaar vervoer. Maatregelen als Lage Emissie Zones mogen dan groen lijken, ze straffen mensen die al jaren met dezelfde auto rijden en geen geld hebben voor een nieuw voertuig. Zij die het wel kunnen betalen, worden door autoconcerns met open armen ontvangen. Onder het kapitalisme zullen heersende politici, wanneer puntje bij paaltje komt, altijd de winsten van grote bedrijven verdedigen.
Simpele oplossing
Ook de oplossing is simpel. Willen we dat mensen de auto thuis laten, willen we dat onze buurten minder lawaaierig worden met meer ruimte voor groen, willen we de uitstoot terugdringen: dan is er nood aan een realistisch alternatief voor de auto. Zo’n alternatief betekent in de eerste plaats massale investeringen in het openbaar vervoer. Meer bussen, trams en treinen, meer stations met personeel, een uitgebreid nachtnetwerk … In de tweede plaats betekent het inzetten op goedkope, publieke en efficiënte fiets- en autodeelsystemen om de gaten op te vullen. We zullen in Nederland een einde moeten maken aan de privé bedrijven die het OV uitbuiten voor winst maximalisatie. De NS moet weer een staatsbedrijf worden onder democratisch zelfbeheer van werknemers.
Solidariteit
Net daar vinden syndicalisten en ecologisten elkaar. Kwaliteitsvol treinverkeer betekent ook meer personeel en degelijk materieel, loketten in plaats van automaten en genoeg vakantie en compensatiedagen zodat spoorpersoneel uitgerust en vrij van stress haar taak kan uitoefenen. In Duitsland en Groot-Brittannië werden belangrijke voorbeelden gegeven van hoe een gezamenlijke strijd voor investeringen er kan uitzien. Om grote overwinningen te boeken zal de klimaatbeweging consequent elke syndicale actie in de sector moeten ondersteunen en vice versa.
Lees ook: Klimaat en winstbejag gaan niet samen, oplossingen zullen niet van grote bedrijven komen
