In de gevestigde media wordt het EU-referendum afgedaan als een conflict tussen twee vleugels van de conservatieve Tories. Het gaat om een strijd tussen Cameron en Johnson, wordt gezegd. Veel werkenden zijn bezorgd voor de gevolgen van een uitstap uit de EU, maar socialisten menen dat moet gebroken worden met deze kapitalistische instelling. Sinds het ontstaan van de voorlopers van de EU was het doel duidelijk: de belangen van de Europese kapitalistische klassen verdedigen ten koste van die van de werkende bevolking. Hieronder zes redenen om voor een Brexit te stemmen.
Artikel door Kevin Henry
1/ De EU is een neoliberale besparingsmachine
De ‘trojka’ van de Europese Commissie, Europese Centrale Bank en Internationaal Monetair Fonds voert een klassenoorlog tegen de werkende bevolking van Europa. Er wordt met harde hand opgekomen voor een besparingsagenda, ook al heeft die vreselijke humanitaire gevolgen. Na tien jaar van besparingen kwam Syriza in Griekenland aan de macht met een mandaat om de besparingen te stoppen. Dit werd op arrogante wijze afgedaan door Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie. Juncker stelde: “Er kan geen democratische keuze tegen de Europese verdragen zijn.”
In een referendum op 5 juli 2015 stemde 61% ‘oxi’, tegen nieuwe besparingsmaatregelen. Dit gebeurde ondanks de chantage door de trojka. Wat volgde, werd door Varoufakis omschreven als ‘terrorisme’ en door een Eurocraat als “intensieve mentale waterboarding.” De EU reageerde met het dreigement van een directe bankencrisis door de toegang tot cash geld af te sluiten.
De Griekse regering capituleerde en er werden nog voor miljarden besparingsmaatregelen opgelegd. Syriza is nu verantwoordelijk voor een besparingsbeleid. De voornaamste reden hiervoor is het ontbreken van een programma dat bereid was om te breken met het kader van de EU en het kapitalisme op zich.
2/ De EU is ondemocratisch
De Griekse gebeurtenissen gave naan hoe het besparingsbeleid geïnstitutionaliseerd werd in de EU en dit doorheen verschillende verdragen en akkoorden. Er worden beperkingen opgelegd voor begrotingstekorten, publieke uitgaven en nationale begrotingen worden van nabij opgevolgd. Het zogenaamde Fiscaal Stabiliteitsverdrag stelt dat de overheidstekorten niet meer dan 3% van het BBP mogen bedragen en dat de overheidsschuld tot 60% van het BBP moet teruggedrongen worden. Dit verhindert niet alleen socialistische maatregelen maar zelfs neo-Keynesiaanse of sociaaldemocratische voorstellen worden hierdoor illegaal.
Een dergelijk neoliberaal keurslijf heeft gevolgen voor gelijk welke linkse regering die verkozen raakt in Europa. Ook indien Corbyn in Groot-Brittannië de verkiezingen wint en enkele van de populaire voorstellen waarmee hij als partijvoorzitter verkozen werd wil doorvoeren, zal dit meteen botsen op de EU. Zo stelde Corbyn voor om de spoorwegen en energiebedrijven te nationaliseren. Europese regels verbieden dit. Het idee van een ‘quantitative easing voor het volk’ zoals voorgesteld door John McDonnell is niet mogelijk onder de Europese regels. We denken dan ook dat Corbyn een fout maakt door zich uit te spreken voor lidmaatschap van de EU.
3/ Fort Europa: bloed aan de Europese handen
De EU mag dan wel een Nobelprijs gewonnen hebben en opscheppen over het vrij verkeer van personen, maar de wijze waarop Syrische vluchtelingen behandeld worden maakt duidelijk dat dit bijzonder cynisch is. Meer dan de helft van de Syrische bevolking heeft zijn huis moeten verlaten. Tienduizenden kwamen om het leven bij pogingen om naar Europa te trekken, in de hoop zo de barbarij van de oorlog en dictatuur achter te laten. Ondanks een golf van solidariteit met vluchtelingen onder de gewone bevolking, vestigt de EU nu een grensagentschap om de racistische migratiepolitiek te versterken.
Verschillende lidstaten hebben geen problemen met inbreuken op mensenrechten, ze worden daarin vaak gesteund door Europese commissarissen. Zo merkte de Griekse minister van Migratie Mouzalas op dat hij op een Europese bijeenkomst te horen kreeg dat hij de migranten maar terug in de zee moest duwen, met de Belgische staatssecretaris Francken die eraan toevoegde dat het hem niet kon schelen of ze verdronken. De EU sloot een vuil akkoord met het steeds meer dictatoriale regime van Turkije. NAVO-schepen houden vluchtelingen nu tegen op de Middellandse Zee, vluchtelingen worden vanuit Griekenland naar Turkije teruggestuurd. Ondertussen voert Turkije een oorlog tegen de Koerdische bevolking en worden dissidente stemmen het zwijgen opgelegd. Het land krijgt Europese miljarden en de kandidatuur voor EU-lidmaatschap wordt overwogen.
4/ De EU promoot militarisme
De vluchtelingencrisis komt voort uit de chaos van de westerse militaire interventie in het Midden-Oosten. David Cameron verklaarde recent dat de EU tot doel heeft om vrede te brengen, maar de realiteit ziet er anders uit. Miljoenen mensen kwamen om het leven in imperialistische oorlogen gevoerd door Europese machten. De EU versterkt de wapenindustrie en eist van de lidstaten dat grote bedragen van de publieke middelen naar defensie gaan, terwijl ondertussen wordt bespaard op de gewone bevolking.
Momenteel pleit de EU voor meer militaire samenwerking. Er werden Europese strijdkrachten opgezet in een poging om nationale troepen te integreren en de EU zelf een onafhankelijke militaire macht te geven. Het gaat om zogenaamde snelle interventieteams die ingezet worden in tal van militaire avonturen.
5/ TTIP: een verdrag voor de bazen
Alsof het allemaal nog niet erg genoeg is, voert de EU geheime onderhandelingen met de VS voor het Transatlantisch vrijhandelsverdrag TTIP. Dit verdrag heeft onder meer tot doel om meer privatiseringen te bekomen en de regulering van bedrijfsactiviteiten te beperken. Het akkoord kan volgens actiegroepen tot een miljoen jobs verloren doen gaan. Openbare diensten, waaronder de gezondheidszorg, zullen onder vuur liggen. TTIP moet de Europese gezondheidszorg, onderwijs en waterdiensten openstellen voor Amerikaanse bedrijven.
Het akkoord moet multinationals ook toelaten om regeringen te vervolgen als ze bedreigd worden door reguleringen. Dit stelsel, het ‘Investor-State Dispute Settlement’ (ISDS), werd met andere vrijhandelsakkoorden al ingevoerd. Het werd onder meer gebruikt door het Amerikaanse bedrijf Lone Pine dat Canada vervolgt wegens het verbod op fracking in Québec. Het Franse bedrijf Veolia vervolgt de Egyptische regering wegens het verlies aan winsten door het optrekken van het minimumloon.
6/ Conservatieve regering ten val brengen
Een stem tegen de EU zal de rechtse regering in Londen verzwakken. Zoals een parlementslid van de Tories het zelf stelde: “Naarmate het debat over het EU referendum intenser wordt, nemen ook de mogelijkheden voor een splitsing van de Conservatieve Partij toe.” Ondanks de PR-campagnes was dit altijd een zwakke regering die slechts gesteund wordt door 24% van het electoraat en een meerderheid van amper 12 zetels heeft. Volgens de Financial Times moest Cameron al 20 grote bochten maken sinds de parlementsverkiezingen van vorig jaar. Zo moest hij terugkomen op de maatregelen rond de contracten voor jonge dokters, belastingvoordelen en de privatisering van scholen. Als hij een referendum over een belangrijke kwestie als de EU verliest, kan dit de nagel aan de doodskist van Cameron zijn en meteen leiden tot een crisis in de Conservatieve Partij.
Jeremy Corbyn en Labour missen een gouden kans om de regering ten val te brengen door actief campagne te voeren voor een Brexit en voor een socialistisch alternatief. Corbyn deed dit tijdens het referendum van 1975. Maar ook al doet Corbyn dit vandaag niet meer, het referendum blijft een kans voor werkenden om zich uit te spreken tegen deze gehate regering en te pleiten voor een linkse regering die breekt met het besparingsbeleid.
Ja maar… Enkele kritische vragen aan voorstanders van een Brexit
Zal UKIP en de extreme rechterzijde niet winnen bij een Brexit?
Wellicht zullen veel werkenden en jongeren voor ‘Remain’ stemmen omwille van een begrijpelijke vrees dat een stem voor een Brexit vooral UKIP en racisme zal versterken.
Daarbij moet opgemerkt worden dat UKIP groot werd en racistische standpunten naar voor bracht toen Groot-Brittannië in de EU zat. Het behoud van het status quo zal niet werken als methode om UKIP en racisme te bestrijden. Het racistische beleid van de EU – waarbij duizenden vluchtelingen gedeporteerd worden – draagt bij tot een versterking van extreemrechts in Europa. UKIP wordt niet groot door een Brexit maar door het besparingsbeleid dat leidt tot een groeiende afkeer van het volledige politieke establishment. Steeds meer mensen willen van dit establishment af.
Maar UKIP vormt geen alternatief, het is een zoveelste partij van de grote bedrijven met politici die voor besparingen op jobs en diensten stemmen. Peilingen geven aan dat kiezers van UKIP meer dan gemiddeld voorstander zijn van de nationalisatie van de spoorwegen en andere nutsbedrijven. Om de steun voor UKIP te ondermijnen, moeten we bouwen aan een alternatief dat in staat is om deze eisen effectief af te dwingen en dat tegelijk ingaat tegen de racistische mythes over migranten, enkel zo kunnen we de vrees onder werkenden beantwoorden. Het vereist de opbouw van een sterke, gezamenlijke beweging tegen besparingen los van afkomst om tot echte verandering in het leven van gewone mensen te komen. Waarom zou zo’n beweging ervoor kiezen om vertrouwen te stellen in een instelling die fundamenteel tegen deze doelstellingen gekant is?
Kunnen we de EU niet hervormen?
In de EU zijn er amper mogelijkheden van democratische controle. De centrale beslissingen worden genomen door de Europese Raad met de regeringsleiders van de 28 lidstaten en een steeds machtiger niet-gekozen Europese Commissie. De verantwoordelijken in die instellingen kijken neer op democratie. Commissaris van Handel Cecilia Malmström reageerde op de activisten tegen TTIP als volgt: “Mijn mandaat komt niet van de Europese bevolking.”
Het verkozen Europees Parlement heeft bijzonder weinig te zeggen en kan geen wetgevende initiatieven nemen. De meeste verkozenen zijn de spreekbuizen van het leger van 20.000 lobbyisten van de grote bedrijven.
De enige hervormingen die we van de EU zien, zijn rechtse tegenhervormingen. Cameron kreeg meer reactionaire achterpoortjes voor Groot-Brittannië, onder meer met betrekking tot sociale zekerheidsrechten voor migranten. Het model van Europa waar de EU voor staat, bestaat uit meer ‘concurrentie’ en een Europa met minder regulering, dit betekent meer uitbuiting en minder rechten voor werkenden. Het is over deze EU dat we ‘ja’ of ‘neen’ moeten stemmen.
Zijn socialisten dan geen internationalisten?
Natuurlijk. Maar er is niets oprecht internationalistisch aan deze EU. Wat was er internationalistisch aan de Europese rol in Griekenland? Waar is het internationalisme als de vluchtelingen in de Middellandse Zee verdrinken? De solidariteit en het internationalisme waar zoveel nood aan is, wordt beperkt door de EU.
Socialisten staan voor een ander soort Europa: een socialistisch Europa van en voor de miljoenen gewone mensen, niet de miljardairs. Een dergelijk Europa zal niet vanuit het Europa van het kapitaal ontstaan, maar door bewegingen van werkenden en jongeren uit te bouwen om doorheen het continent samen in verzet te gaan tegen het besparingsbeleid, of dit nu vanuit Europa of vanuit de nationale regeringen wordt gevoerd.
