Het kabinet Rutte 3 is gevallen. De toeslagenaffaire gaat niet alleen over het falen van het kabinet. Het parlement heeft begin deze eeuw dit soort achtervolgingswetgeving voor uitkeringsgerechtigden in gang gezet, goedgekeurd en in 2012 nog aangescherpt. Twee parlementsleden hebben gelukkig een belangrijke rol gespeeld bij het naar boven halen, maar zij deden dat vaak tegen kritiek van het parlement in. Het naar boven halen van dit schandaal werd bovendien niet als partij-activiteit gezien.
Artikel door Socialistisch Alternatief – ISA Nederland
Rechters hebben de achtervolging van bijna altijd onschuldige slachtoffers in talloze vonnissen goedgekeurd, tot aan de Raad van State toe. Ambtenaren hebben zich bovenmate ingezet voor de grondige en tijdige uitvoering van dit “Pak Ze” beleid. Inclusief racistische elementen zoals “Grijp de dubbele paspoorten” en de mensen uit een “Antillianen-nest”. Etnisch profileren, niemand heeft het er meer over, maar het is wel gebeurd en het was onderdeel van deze aanpak. Meer dan tien jaar van racisme, discriminatie en een systematische, genadeloze oorlog tegen werkende mensen legt deze affaire bloot en tenslotte: toen Rutte voor Unilever en Shell de verlaging van de dividendbelasting moest regelen, was dat in een vloek en een zucht gebeurd. Nu wachten veel getroffenen op zijn minst tot het voorjaar op de toegezegde schadevergoeding.
Het aftreden van het kabinet is helaas hypocriet. Wij kijken niet naar de individuen, die zijn hierin niet belangrijk. De achtervolgingswaanzin naar uitkeringsgerechtigden is uitgevonden door de politiek en is uitgebouwd tot één van de motoren van het binnenlandse beleid. Uitgevonden door vooral de VVD en de PVV die altijd heeft aangestuurd op een keiharde aanpak van uitkeringsgerechtigden, te beginnen met allochtone uitkeringsgerechtigden. In het eerste kabinet Rutte kreeg de PVV daarin van de VVD zijn zin. Niet verbazend voor mensen die hier al jaren mee te maken hebben, de bijstand werkt op precies dezelfde manier. Boodschappentas van Moeders? Uitkering terugstorten. Wat geklungeld met computerreparaties? Meer dan 200.000 Euro terugbetalen. In het Nederland van nu moet dan de helpende boodschappentas achter de bosjes worden uitgereikt.
Het is een bittere werkelijkheid die de toeslagenaffaire ons laat zien. Maar dit is de realiteit voor tienduizenden slachtoffers, voor tienduizenden bijstandsgerechtigden en anderen die tussen de molenstenen van de “activerende en motiverende” overheid zijn geraakt. Helaas is het een werkelijkheid die politici, rechters, de Tweede Kamer en de meeste media niet onder ogen wilden zien. Sterker nog, het is ze de afgelopen tien jaar gelukt zich daar blind en immuun voor te maken.
Terugkijken is één ding maar een belangrijker vraag is: komt er een andere koers? Gaat Mark Rutte in de eerste maanden van Rutte IV samen met de Tweede Kamer de oude wetgeving intrekken, de belastingwetgeving aanpassen, de bijstandswet wijzigen, de migratie-bepalingen eerlijker maken? Slaapboetes voor daklozen afschaffen? Gaat Rutte IV de ambtenaren in het gelid krijgen voor dienstbaarheid aan ’s Rijks onderdanen?
Premier Rutte is lijkt op een autobestuurder die al bij meerdere ongevallen door de politie van achter het stuur is weggehaald. Hij is handig genoeg om de schuld voor de schade altijd te leggen bij de bijrijders die niet op tijd hebben gewaarschuwd, hij had achter het stuur alleen maar de eindverantwoordelijkheid, of bij de garage had het APK-rapport verkeerd ingevuld, de remmen verkeerd afgesteld, of bij de opticien die de verkeerde bril heeft geleverd. Bijrijders sneuvelden, ook achterpassagiers kregen de schuld en mochten niet meer mee, maar de man achter het stuur wist de aandacht altijd af te leiden. Ook nu weer weet Rutte zich met een opgewekt “it wasn’t me” te redden.
In de peilingen staat de VVD op 35 zetels, twee zetels winst ten opzichte van een tijdje terug. Volgens andere peilingen gunnen kiezers Rutte krediet vanwege de coronacrisis. Onder Rutte III was er het onnodige gedoe rond de mondkapjes, het gebrek aan beschermingsmiddelen en de Corona in de verzorgingshuizen, het te snel loslaten van de maatreglen in de zomer en de vertraging met het vaccineren. Ook waren de kabinetten van Rutte verantwoordelijk voor de daling van het aantal IC bedden van 2800 in 2010 tot 1350 nu en voor de vermindering van verpleegkundigen met duizendtallen. En nu stuntelt de regeringscoalitie zich naar de uitgang van de Corona crisis.
Onherroepelijk volgt na Corona de uitgestelde economische crisis en een golf aan faillissementen. Er zal dan een nieuwe coalitie zijn, of de oude. Alle narigheid van de afgelopen jaren hebben Rutte en de VVD makkelijk kunnen ontwijken. De torpedo van de toeslagenaffaire niet. Maar er is geen enkele serieus plan om zaken anders aan te pakken.
Rutte, de VVD, het gezag van de hele burgerlijke staat, de Tweede Kamer, de rechterlijke macht, de ambtenarij hebben een zware klap gekregen. Maar dat is niet het belangrijkste.
Belangrijker zijn de talloze mensen die in de toeslagenaffaire, in de bijstand, in te kleine huurflatjes, in de rijen voor de voedselbank, of door gebrek aan zorg het slachtoffer zijn, niet van een ongeluk, maar een onder leiding van het kabinet georganiseerde armoedeval.
Maar belangrijkste is dat alleen strijdbaarheid en organisatie loont. Oude organisaties hebben gefaald: nieuwe zijn nodig. Organisatie van getroffenen, door welk beleid dan ook, organisaties van bijstandsgerechtigden, van werkenden, vakbonden rond offensieve eisen, zoals een minimum-loon van 14 Euro, van echte banen in plaats van sollicatie “hulp”, eisen rond een fatsoenlijk loon voor ZZP’ers, een afschaffing van alle gelegenheidscontracten, betaalbare huisvesting en de eis van “Weg met Rutte 4” hebben een grote toekomst. Al deze eisen zullen door actie moeten worden afgedwongen. Je krijgt ze niet cadeau. Het is niet anders. Laten we er voor zorgen dat Rutte 4 niet weer vier jaar duurt!
