In vergelijking met vorig jaar zal 8 maart dit jaar in een totaal veranderde wereld plaatsvinden. De Covid-19 pandemie dreigt de verworvenheden op het vlak van economische kansen voor vrouwen terug te draaien en de genderkloof te verbreden. Maar er hebben ook veel strijdbare bewegingen plaats gevonden tijdens Covid-19.
Het is inmiddels een jaar sinds de Covid-19 crisis begon. 2020 kende de diepste crisis na de Tweede Wereldoorlog. Veel problemen bestonden al eerder en werden door Covid verergerd. In minder dan een jaar zijn 4 keer meer banen verloren dan in de crisis van 10 jaar geleden. Wereldwijd zijn er 18 miljoen jongeren werkloos, boos en wanhopig. De Wereldbank verwacht dat er 150 miljoen mensen extra door extreme armoede zullen worden bedreigd. Bijna 10% van alle mensen op de planeet leeft in absolute armoede. Vrouwen zijn oververtegenwoordigd bij degenen die hun baan kwijtraken en in armoede vervallen. De recessie wordt daarom ook een “she-cessie” of een “roze recessie” genoemd. Maar de rijken werden nog rijker, zelfs door covid.
De coronacrisis maakt daarnaast duidelijk wie de samenleving doet draaien: schoonmakers, huisvuilophalers, zorgverleners, kinderverzorgers,… Allemaal sectoren waar vrouwen oververtegenwoordigd zijn en waar precaire contracten en lage lonen de norm zijn. Vrouwen vormen 70 procent van de wereldwijde gezondheidswerkers en hebben in de frontlinie gestaan als essentiële werkers, gemeenschapsleiders, verzorgers en maatschappelijk werkers.
Volgens de Equal Pay International Coalition (EPIC) verdienen vrouwen in de EU gemiddeld 15% minder dan mannen. Nederland zit op het EU gemiddelde. Vóór Covid-19 deden vrouwen gemiddeld drie keer meer onbetaald zorgwerk dan mannen, en deze verantwoordelijkheid is toegenomen sinds de pandemie, gezien de sluitingen van scholen en kinderopvang en de toegenomen zorgbehoefte van oudere familieleden. Vrouwen bevinden zich ook veel vaker dan mannen in de meest kwetsbare segmenten van de informele economie Als gevolg hiervan hebben ze weinig bescherming tegen ontslag en hebben ze weinig toegang tot sociale bescherming, waaronder betaald ziekteverlof.
Geweld tegen vrouwen sterk toegenomen
De cijfers variëren, maar overal ging de lockdown gepaard met een scherpe stijging van huiselijk geweld tegen vrouwen en kinderen. Het is zo wijd verbreid dat het omschreven wordt als een schaduw-epidemie. Voor de pandemie hebben volgens de VN 18% van de vrouwen wereldwijd aangegeven dat ze het afgelopen jaar slachtoffer waren van seksueel en/of fysiek geweld van hun partner. Over een mensenleven bekeken, ging het om 30% van de vrouwen. De cijfers voor 2020 tonen overal een forse toename van alle vormen van geweld: partnergeweld, maar ook geweld op straat en online. Voor Covid-19 heeft één op de tien vrouwen in de Europese Unie aangegeven sinds haar vijftiende online intimidatie te hebben ondergaan. Ook dat cijfer is sterk gestegen met de enorme toename van tijd die we online doorbrengen. Bij een gewelddadige partner blijven of het risico lopen om in de armoede te belanden is geen keuze. Het minimumloon optrekken naar minstens 14 euro per uur is een eerste noodzakelijke stap om iedereen, mannen en vrouwen, een degelijk leven en vrije keuzes te garanderen.
Vrouwen vechten terug!
Genoeg is genoeg. Eén ding is duidelijk: de massale vrouwenstrijd die we het laatste decennium overal ter wereld hebben gezien, zal zich verder moeten ontwikkelen en uitbreiden om te voorkomen dat de pandemie het startschot vormt voor het terugdraaien van de klok voor wat betreft vrouwenemancipatie. De vrouwenbeweging toonde een opmerkelijke veerkracht en de rem die door de ontwikkeling van de pandemie werd gezet was van zeer korte duur. Eind januari behaalden activisten in Argentinië een overwinning in hun jarenlange en massale strijd voor legale abortus tot 14 weken. Ondanks covid reageerden Poolse vrouwen massaal op de nieuwe stap in de richting van een totaal verbod op abortus, waarbij zij meer steun kregen van bredere lagen in de samenleving dan voorheen. Het is tijdens de strijd dat de behoefte aan eenheid van de klasse het duidelijkst wordt en dat verschillen in gender overwonnen worden.
Internationale vrouwendag op 8 maart moet een dag zijn waarop we laten zien dat we ons gaan inzetten voor de volgende eisen:
Meer en betere crisisopvang voor slachtoffers van huiselijk geweld
14 euro als minimumloon en massale investering in betaalbare huisvesting zodat vrouwen kunnen ontsnappen uit een gewelddadige relatie
Gratis kinderopvang
Arbeidstijdverkorting met behoud van loon zodat thuiswerkende vrouwen genoeg tijd voor zichzelf hebben en om voor de kinderen te zorgen als de scholen gesloten zijn;
Hogere lonen en massale investeringen in zorg en onderwijs
Kapitalisme is een systeem waar ongelijkheid ingebakken zit en dat steeds weer probeert ons te verdelen om te heersen. Daarom moeten we ook voor een socialistische maatschappij vechten om echte gelijkheid te bereiken.
