“De besnorde koning moet weg”
Artikel op basis van een gesprek met Petr Pechkurov, lid van het staker comité bij Belaruskali.
Een van de meest effectieve stakingen in Belarus (Wit-Rusland) vond plaats in Belaruskali, waar de mijnwerkers een vijfde van de wereldvoorraad aan potas produceren. Vervolgens werden vijf leden van het stakingscomité gearresteerd en zitten sindsdien in de gevangenis. Het stakingscomité heeft een oproep tot solidariteit gedaan.
Sinds begin augustus en de verklaring van de frauduleuze verkiezingsuitslag waarbij Alexandr Loekasjenko de overwinning opeiste, hebben de massale protesten Wit-Rusland op zijn kop gezet. Betogers botsen op geweld, onderdrukking en arrestaties. Een keerpunt in de protesten, toen het politieregime gedwongen werd zijn gewelddadige onderdrukking te versoepelen, kwam toen arbeiders in meer dan honderd fabrieken stakingscomités oprichtten en stakingen afkondigden. Een van de meest effectieve stakingen vond plaats in Belaruskali in de stad Soligorsk, waar de mijnwerkers een vijfde van de wereldvoorraad aan potas produceren. Vijf leden van het stakingscomité werden nadien opgepakt: Anatolij Bokun, Joeri Korzun, Sergej Tsjerkasov, Sergej Taras en Pavel Puchenya.
Op 14 augustus kwamen de arbeiders van mijn nummer één bijeen om een eisenbundel op te stellen. Later die avond kwamen alle arbeiders van het bedrijf samen met plaatselijke bewoners. Ze verzamelden voor de kantoren van Belaruskali en legden de eisen voor aan de directie. De algemeen directeur werd meteen gewaarschuwd dat er een staking zou volgen als de eisen niet voor 17 augustus waren ingewilligd. Op dat ogenblik werden er op alle locaties van het bedrijf stakingscomités opgezet. Anatoly Bokun werd verkozen als voorzitter van het stakingscomité van de mijn nummer één en medevoorzitter van het overkoepelende stakingscomité. Hij werd tevens het publiek gezicht van de staking.
Pamflet van het stakingscomité
Een pamflet van het stakingscomité stelde: “Gorbaty (de algemeen directeur) en co doen er alles aan om ons zoveel mogelijk uit te persen. We krijgen net genoeg loon om te overleven en medicijnen te kopen. De lijst van ziektes waaraan mijnwerkers lijden, is immers lang. Het is moeilijk om te bewijzen dat het om beroepsziektes gaat. Is het de moeite waard om daarvoor te strijden, als we weten dat velen van ons het pensioen niet halen aangezien de gemiddelde levensverwachting van een mijnwerker 46,5 jaar is?
“De staat knijpt wat ze uit ons kan persen en gooit ons dan gewoon weg. Ze hoeven niet eens het armzalige pensioen te betalen. Ondertussen hebben de pennenlikkers hun luxehuizen en huisjes, de ‘besnorde’ alleen al heeft 18 woningen!
“Maar ‘wat kan ik veranderen’ vraag je? Alles! Maar alleen als je stopt met rustig te blijven of alleen maar te klagen bij je maten tijdens het roken. Alleen als we voor onze rechten opkomen zoals we dat op 17-18 augustus hebben gedaan. Vergeet niet hoe alle bureaucraten en hun medestanders bang waren. Weet je nog hoe bang de besnorde koning was!
“Ze maken ons bang door te zeggen dat als we niet teruggaan naar ons werk, we een situatie zoals in Oekraïne zullen kennen. Maar tijdens Maidan in 2015 was er geen enkele staking. Het resultaat is dat in 2019 het gemiddelde loon van een mijnwerker 15.000 Oekraïense grivna ($600) was. Nu moeten de mijnwerkers staken omdat ze niet genoeg hebben om zich te voeden – al vijf maanden lang worden ze niet betaald. Ze hebben toen gezwegen, nu moeten ze vechten.
“Als je denkt dat dat hier niet zal gebeuren… Er is net een nieuwe wet aangenomen die laattijdige betaling van het loon mogelijk maakt. Het is beter om nu te handelen. Of we gaan met dit regime naar het einde van de weg – we hoeven niet lang te wachten tot we bij de Russische Federatie zijn, de besnorde heeft geen andere uitweg. Denkt u dat dat goed zal zijn? In 2019 verdiende een arbeider in een mijnbouwbedrijf daar 43-45.000 Russische roebel (562 dollar). Als we ons nu niet met de politiek gaan bemoeien, dan zal de politiek zich met ons gaan bemoeien!
“Doe mee met de strijd vrienden. Laat oom ons land niet verkopen! Niemand zegt dat we moeten opstaan en Tikhanovskaja moeten omhelzen, we weten niet eens wat ze echt wil. Maar als we samen opstaan, in alle rust, dan weten we wat we moeten doen als deze dame ineens besluit iets anders te doen dan nieuwe, vrije en eerlijke verkiezingen te organiseren!”
Eisen van het stakingscomité en repressie
De eisen van het stakingscomité zijn:
- Een onmiddellijk einde aan het politiegeweld;
- Het ontslag van Loekasjenko;
- Straf degenen die de verkiezingsuitslag hebben vervalst;
- De vrijlating van alle politieke gevangenen en hun volledige rehabilitatie;
- Bestraffing van degenen die verantwoordelijk zijn voor het aanvallen van vreedzame demonstranten op straat en in de gevangenissen, en van de rechters die ermee hebben ingestemd een aanklacht in te dienen.
Zodra de staking begon, daalde het productieniveau tot 10%. Onmiddellijk begon het management de stakers te bedreigen met ontslag, verlies van bonussen, strafrechtelijke aanklachten en met het aanklagen van verliezen als gevolg van de staking. Ze probeerden anderen te overtuigen om niet mee te doen aan de staking, maar tegen de 18e had het stakingscomité meer dan 6.000 handtekeningen verzameld. Tegen de 20e begon de echte repressie.
Dmitry Kudelevich, een lid van het stakingscomité, stopte met het beantwoorden van GSM-oproepen. Hij legde later uit dat hij door de KGB was gearresteerd, wat niet meer gebeurd was sinds de Sovjettijd, maar dat hij wist te ontsnappen en naar Oekraïne vluchtte. Belarussische aanhangers die in Oslo wonen, voerden actie aan het hoofdkwartier van YARA International, de grootste klant van Belaruskali. Tegelijkertijd vroegen de wereldwijde vakbond IndustriALL en de onafhankelijke Belarussische vakbond hun leden in Noorwegen om tussenbeide te komen en vroegen zij Yara om hun zakenpartners in Belarus uit te nodigen voor onderhandelingen.
De volgende dag raakten Alesya en Vladimir Loginov, leden van het stakingscomité, vermist. Zij werden gearresteerd door de politie van Soligorsk. Anatoliya Bokun, die door de stad reed, werd met zijn auto geblokkeerd door de politie en werd vastgehouden op basis van valse beschuldigingen. Onder druk van de politie werd een ander lid van het stakingscomité, Pavel Sechko, gedwongen zich terug te trekken uit het comité. Op de 23e werd Roman Leonchika bij zijn huis gearresteerd.
De meerderheid van de arbeiders die weer aan het werk gingen, vonden dat de beloftes van het management werden gebroken – hun jaarlijkse bonussen werden stopgezet en een aantal werd ontslagen. Op 24 augustus riep het stakingscomité degenen die weer aan het werk waren gegaan op om alle veiligheids- en hygiëne-instructies op te volgen. We kregen informatie dat 20 stakers zouden worden ontslagen. Onder hen waren veel leden van het stakingscomité.
Op 31 augustus werd Anatoly Bokun opnieuw gearresteerd en dit keer voor 15 dagen naar de gevangenis gestuurd. In de rechtbank liet hij de rechter weten dat hij aan een chronische longziekte leed, maar hij werd naar de gevangenis gestuurd waar hij zonder schoenen op een koude betonnen vloer werd achtergelaten. Hij werd ontslagen omdat hij afwezig was op het werk.
Deze acties zijn typerend voor de acties die tot midden september werden voortgezet, daarna werd het nog erger. Op 9 en 10 september werden de leiders van de arbeiders ‘uitgenodigd’ op het ‘Departement voor de strijd tegen de georganiseerde misdaad en corruptie’ voor een ‘discussie’. Tijdens hun bezoek werden ze gewaarschuwd voor de wet tegen het terrorisme en de gewelddadige omverwerping van de regering. De autoriteiten stellen een vreedzame staking gelijk aan ‘terrorisme’.
Protest gaat door
Ondanks al deze bedreigingen bleven de arbeiders protesteren. Op 10 september ging Yuri Korzuna de mijn in en bond zich bij de 305 meter lange markering vast aan de mijnbouwapparatuur. Hij voegde daar zijn eigen eisen aan toe, waaronder de vrijlating van alle gearresteerde leden van het staker comité en het einde van de onderdrukking van de stakende mijnwerkers. Hij werd met geweld bedreigd en uiteindelijk hardhandig uit de mijn verwijderd. Een kolonne voertuigen ter ondersteuning van Korzuna volgde hem naar het ziekenhuis.
Nu begonnen de gearresteerden langere straffen te krijgen. Petr Pechkurov kreeg zeven dagen voor steun aan Yuri Korzuna. Toen werd de voormalige voorzitter van de onafhankelijke mijnwerkersbond, Sergej Tsjerkasov, voor 15 dagen naar de gevangenis gestuurd nadat hij had deelgenomen aan een vreedzaam protest. Zo ook Roman Leonchik. Alekandr Novik en Pavel Puchenya zaten een maand in de gevangenis voor twee aanklachten wegens deelname aan vreedzame protesten. Een andere mijnwerker, Oleg Kudyelka, besloot zichzelf ondergronds te boeien. Hij werd vrijgelaten en naar een psychiatrisch ziekenhuis gebracht ‘ter observatie’. 22 mijnwerkers die hem steunden werden gearresteerd. Deze keer kreeg Anatoly Bokun een straf van 25 dagen.
Op 3 oktober was er de massale arrestatie van mensen die deelnamen aan een bijeenkomst in één van de stadsparken. Van de opgepakte mensen kregen de leden van het stakingscomité Nina Tulajeva en Aleksej Kryzj zware boetes, Yuri Korzun, Sergej Tsjerkasov en Pavel Puchenja werden veroordeeld tot een gevangenisstraf van 7 tot 15 dagen.
De autoriteiten hebben geen uitweg uit deze crisis. Hun enige antwoord is brutale repressie. Na de eerste dagen van gewelddadige aanvallen door de oproerpolitie werden ze door onze staking gedwongen zich terug te trekken. Toen begonnen ze mensen voor de rechter te brengen en hen te beboeten voor deelname aan de protesten. Toen ze zich realiseerden dat mensen de boetes niet zouden betalen, begonnen ze mensen gevangen te zetten. Elke keer gebruiken ze dezelfde methoden, dezelfde getuigen, meestal de politie en zonder rekening te houden met de vraag of de zaken al dan niet gerechtvaardigd zijn.
Natuurlijk is er nog steeds een laag van mensen die ver van de politiek staan. Er zijn ook verschillende houdingen ten opzichte van Svetlana Tikhanovskaja. Sommigen vinden dat ze erkend moet worden als president. Maar de meerderheid van de arbeiders vertrouwt haar niet. Daarom was de staking nodig, een staking die zich spontaan ontwikkelde. Als gevolg van deze acties is de massa meer gepolitiseerd en velen begrijpen nu dat Tikhanovskaja slechts een marionet is. Als we onze boodschap nu kunnen overbrengen, om aan de arbeiders uit te leggen waarom we moeten vechten en waarvoor, zullen we meer stakingen zien.
Een lid van het staker comité zegt: “We hebben nu een staking nodig in alle fabrieken en op alle werkplekken, dat zou de arbeiders voor eens en altijd laten zien dat we de macht hebben, dat we kunnen aandringen op onze eisen en rechten. We zijn ervan overtuigd dat als er zo’n nationale staking zou komen, de politie en het leger ook aan de kant van het volk zouden komen te staan.
“We eisen de onmiddellijke vrijlating van al degenen die zijn gearresteerd bij vreedzame protesten, een einde aan de repressie – we mogen zelfs geen bijeenkomsten met arbeiders organiseren om ons standpunt uit te leggen zonder te worden gearresteerd. Wij eisen de onmiddellijke vrijlating van onze kameraden Anatoly Bakun, Yuri Korzun, Sergey Cherkasov, Sergey Taras en Pavel Puchenya.”
Solidariteit gevraagd
We roepen op om het staker comité van Belaruskali te steunen. Hoe?
- Door te protesteren bij de directeur-generaal Ivan Golovaty, met de eis dat Belaruskali alle ontslagen arbeiders weer in dienst neemt, bonussen toekent en een einde maakt aan alle discriminerende acties tegen arbeiders die tegen het autoritaire regime protesteren.
Hij kan worden gecontacteerd op I.Golovaty@kali.by en Belaruskali.office@kali.by.
of telefonisch op +375 17 426 01 11 of +375 17 426 20 20.
Een kopie van protestberichten kan worden gestuurd naar Cira Holm, Chief Ethics Compliance Officer bij Yara International op Cira.Holm@yara.com of rechtstreeks op de Yara International Ethics hotline aan het einde van de pagina https://www.yara.com/this-is-yara/ethics-and-compliance/contact-us/.
- Door bij de Belarussische ambassade in uw land te protesteren om de onmiddellijke vrijlating te eisen van alle gearresteerden, met name de leden van het Belaruskali staker comité Anatoly Bakun, Yuri Korzun, Sergey Cherkasov, Sergey Taras en Pavel Puchenya. De contactgegevens zijn te vinden op de site van het Belarussische ministerie van Buitenlandse Zaken op https://mfa.gov.by/en/ministry/.
- Door foto’s en solidariteitsberichten te sturen naar het stakingscomité op stackombelaruskalij@gmail.com met kopieën naar rodkille@gmail.com.
