In april waren er protesten en rellen in protestantse arbeiderswijken in heel Noord-Ierland. Het escaleerde met confrontaties bij de ”vredesmuur” op Lanark Way in Belfast. Er bestaat een reëel gevaar voor een aanzienlijke toename van sektarisch geweld sindsdien. Het feit dat in Belfast een buschauffeur en een fotograaf werden aangevallen, toont de realiteit dat de slachtoffers van deze ontwikkelingen bij de werkenden en hun gemeenschappen zullen vallen.
Reactie door de Socialist Party (ISA in Noord-Ierland)
Het doodlopende spoor van de oranje en groene politiek
De coördinatie en een zekere mate van organisatie door de loyalistische paramilitairen is duidelijk, maar de protesten en rellen weerspiegelen ook de diepe woede, de wrok en de rechteloosheid die door velen worden gevoeld. De schuld voor de rellen ligt niet alleen bij degenen die bij het geweld betrokken waren, maar ook bij de Oranje (unionisten) en Groene (nationalisten) politici die de spanningen de afgelopen maanden hebben aangewakkerd, met name de Brits-nationalistische: Democratic Union Party (DUP) en Iers-nationalistische: Sinn Féin.
Voor een deel zijn deze gebeurtenissen het gevolg van het feit dat de Britse en Ierse regeringen en het establishment van de EU er niet in zijn geslaagd een adequate oplossing te vinden voor de grenskwestie die door de Brexit is ontstaan. De Socialist Party (ISA Noord Ierland) heeft zich duidelijk uitgesproken tegen een verharding van de grens op het Ierse eiland, maar ook tegen het instellen van een grens in de Ierse zee, juist omdat we het effect daarvan voorzagen.
De grens in de Ierse zee wordt door een groot deel van de protestantse gemeenschap gezien als een nieuwe stap om tegen hun wil in een verenigd Ierland te worden binnengedrongen. Velen zijn ook boos over de perceptie dat er één regel is voor Sinn Féin en een andere voor de rest van ons. Dat werd versterkt door de aankondiging dat niemand zal worden vervolgd voor deelname aan de massabegrafenis voor Bobby Storey, een groot evenement deze zomer waar alle coronaregels overboord gegooid werden.
Meer in het algemeen weerspiegelen de rellen het falen en onvermogen van de Oranje en Groene politici om de sektarische verdeeldheid waarin zij een gevestigd belang hebben, te overwinnen. Zolang de politiek wordt gereduceerd tot een sektarisch spel van “wij tegen zij”, en elke kwestie die verdeeldheid zaait uitgespeeld wordt, is er geen oplossing voor de kwesties die onze gemeenschappen verdelen en is het conflict inherent aan de situatie.
Buschauffeurs geven belangrijk voorbeeld voor vakbeweging
Na de aanslag met een benzinebom op één van hun collega’s hebben buschauffeurs aan het stadhuis van Belfast geprotesteerd. Ze besloten om in de getroffen gebieden – waar veel van het personeel woont – na 18.00 uur geen diensten meer te verrichten totdat hun veiligheid gegarandeerd is. Dat is een terechte stellingname. De vakbeweging in ruimere zin, waarin werknemers van alle achtergronden verenigd zijn, zou het voorbeeld van de buschauffeurs moeten volgen en werknemers bijeen moeten brengen om concrete actie te ondernemen tegen eventuele aanvallen of intimidatie.
De vakbonden moeten er uiteraard voor zorgen dat er in het kader van Covid maatregelen worden genomen op het gebied van gezondheid en veiligheid, maar mag niet aarzelen om op te roepen tot protestacties tegen sektarisch geweld. Dit zou des te krachtiger zijn als het protest ingaat tegen de omstandigheden die aan deze rellen ten grondslag liggen, zoals armoede, werkloosheid, gebrek aan huisvesting, sociale achterstand en het ontbreken van een toekomst voor de bevolking. Deze elementen werden ook al benadrukt door mensen uit de getroffen gemeenschappen. Als een dergelijk initiatief niet van de vakbondsleiders komt, dan moeten vertegenwoordigers op de werkplek en gewone werknemers zelf het voortouw nemen.
“Slechte vrede” laat jongeren en werkenden in de steek
Het beeld van een jongere die een benzinebom gooit naar een hek van een ‘vredesmuur’ – beschilderd met een citaat van Benjamin Franklin: “Er was nooit een goede oorlog of een slechte vrede” – geeft op ironische wijze de situatie weer. Niets geeft beter de ‘slechte vrede’ weer die hier de afgelopen 25 jaar heeft bestaan dan de ‘vredesmuren’ die de arbeiderswijken in Belfast en daarbuiten van elkaar scheiden. Sinds het Goede Vrijdagakkoord is het aantal ervan nog toegenomen. De rellen zijn het resultaat van een ‘slechte vrede’: een vrede waarin de sektarische verdeeldheid is geïnstitutionaliseerd in plaats van overwonnen, en die de arbeidersgemeenschappen geen “vredesdividend” heeft opgeleverd.
Sommigen van de mensen die opgepakt waren in verband met de rellen waren amper 13 of 14 jaar oud. Dit spreekt boekdelen over het absolute falen van de Noord-Ierse regering om de problemen van jongeren aan te pakken. Het grootste deel van hun leven hebben de DUP en Sinn Féin de macht in de Noord-Ierse regering van Stormont gedeeld. Toch hebben jongeren in beide gemeenschappen steeds meer het gevoel dat ze geen hoop hebben op een fatsoenlijke toekomst, iets wat nog wordt versterkt door de steeds diepere economische crisis van het kapitalisme. Jarenlange besparingen door Stormont hebben ook veel van de jeugdclubs en andere diensten die in het verleden voor jongeren bestonden verwoest.
Geen terugkeer naar het geweld – alleen eenheid van de werkende klasse kan oplossingen vinden
Deze rellen zijn een waarschuwing voor wat er komen gaat als de sektarische krachten in beide gemeenschappen – van de “respectabele” politieke partijen tot de paramilitairen – geen tegenstand krijgen van een alternatief van de werkende klasse die de gemeenschappen echt overstijgt. Gemeenschappelijke strijd tegen de gemeenschappelijke ellende waarmee beide gemeenschappen worden geconfronteerd, is van essentieel belang, niet alleen om deze omstandigheden aan te vechten, maar ook om het sektarisme te bestrijden.
Een gezamenlijke strijd van de arbeidersklasse – protestants, katholiek en geen van beide – kan de mensen wijzen op het potentieel voor fundamentele verandering: voor een breuk met het kapitalistische systeem dat verdeeldheid zaait, en voor een socialistische toekomst waarin de mensen van de arbeidersklasse werkelijk zeggenschap hebben over alle aspecten van de samenleving. Dit kan een basis vormen voor arbeiders en jongeren om echte en democratische oplossingen te vinden voor de kwesties die onze gemeenschappen momenteel verdelen, in een geest van solidariteit, compromis en wederzijds respect.
