Na vandaag kan de oranjesluier die de kroning over Nederland heeft getrokken, weer de kast in. De enige twee mensen die op de Dam tegen de kroning protesteerden (maar met steun van velen) zijn door middel van een politionele poppenkast met kartonnen bordje en al monddood gemaakt. Wekenlang is iedereen in Nederland volgepompt met oranjepropaganda, het was alsof de wereld niet bestond. Het was alsof de crisis, de werkloosheid, de faillissementen, de armoede, de karige zorg en de bezuinigingen niet bestonden. En dat was natuurlijk ook de bedoeling. Nu de nuchtere waarheid. Economisch staat Nederland er beroerd voor. 700.000 werklozen, 1 miljoen gezinnen financieel ‘onder water’ en de voorspelde groei voor 2014 is slechts 0,9%…
Artikel door Pieter Brans
Nederland staat er slecht bij. De omvang van de crisis is nog niet zo groot als in de jaren dertig, maar deze crisis dreigt wel langer te gaan duren. Nederland verkeert in de derde recessie sinds 2008. De groeicijfers van de komende jaren zijn laag: hooguit 1,5% volgens de voorspellingen. De hoge werkloosheid houdt dus aan. De bouwsector is voor een gedeelte over de kop. Nederland staat vol met lege kantoren. De huizenprijzen blijven dalen. Economisch gezien zit het slecht met de productiviteit; het aandeel hoger opgeleiden is in Nederland al zo hoog dat daar weinig winst valt te boeken. Bovendien drukt het langer doorwerken van ouderen de productiviteit.
De financiële sector die in de jaren tachtig als de trekker van de economie werd gemaakt, is een bodemloze put waarin al vele miljarden van de overheid zijn gepompt, zonder dat er echt verbetering is ingetreden. Recent moest ook de SNS-Bank weer worden genationaliseerd. De financiële sector is en blijft dood wat betreft groeimogelijkheden. De aandrijfmotoren van het bankbedrijf, investeringen en hypotheken, zijn stilgevallen.
De industriële sector heeft begin jaren tachtig een kaalslag ondergaan. Nederland bouwt allang geen schepen meer (alleen dure plezierjachten), vliegtuigen (Fokker is allang failliet) en nauwelijks auto’s meer (de vrachtwagens van DAF doen het goed). Maar de industriële sector is te klein geworden om de economie uit het slop te trekken. De industrie produceert maar 23,9% van het BNP. Zelfs in landen als Italië en Spanje is de industrie een belangrijker sector dan in Nederland. De landbouw export is hoog, maar deze sector produceert slechts 2,2% van het BNP, dus daar valt nog minder van te verwachten.
De Nederlandse heersende klasse heeft sterk ingezet op het gebruik van ICT voor de economie van de toekomst. Internetgebruik ligt hoog en internetbankieren, -winkelen is sterk ontwikkeld. Maar de afgelopen maanden hebben juist ook de zwakte en de onveiligheid daarvan blootgelegd. Bovendien is het de vraag of de commerciële mogelijkheden van internet niet al teveel zijn uitgebeend. De praktijk laat zien dat het aantal winstgevende mogelijkheden op den duur afneemt. Nederlanders zitten nu al een groot deel van hun tijd via een computer, tablet of smartphone op internet, het is de vraag of dat verder omhoog kan.
Willem-Alexander heeft het koningschap in dankbaarheid aanvaard, maar economisch gezien kon hij niet op een beroerder moment zijn aangetreden. Nu zal hij het wel redden, maar voor de overgrote meerderheid van zijn onderdanen is het sappelen geblazen. BNR (Business News Radio) meldt: “Nederland krijgt dodelijke cocktail van werkloosheid en schuld voor de kiezen.” De werkloosheid was in Nederland bij het begin van de crisis nog laag, maar is snel gegroeid naar bijna 8% nu. De werkloosheid in de EU is overigens 12%, dus het percentage kan nog verder oplopen. Bovendien heeft volgens het CBS 1 miljoen huishoudens meer schuld dan ‘waarde onderpand’. Dat kan al deze mensen (veel meer dus dan het aantal van 1 miljoen) behoorlijk in de problemen brengen door restschulden. Dat is inderdaad een dodelijke cocktail. Iedereen kent in zijn eigen omgeving nu mensen die werkloos zijn geworden of met schulden zitten.
De regering van VVD en PvdA heeft eigenlijk maar één doelstelling: het overheidstekort wegwerken, bezuinigen dus. VVD en PvdA hebben bij de verkiezingen steun geworven op basis van het elkaar uitsluiten van regeringsdeelname. Je moest, weet u wel, PvdA stemmen om de VVD uit de regering te houden en, jawel, VVD stemmen om de PvdA eruit te houden. Ondanks al het vertoon van innige samenwerking kleeft er een ondertoon van bedrog aan dit kabinet. Ook in de zin van dat ze uitdragen dat ze het samen gaan doen…dat kunnen ze niet, ze hebben geen meerderheid in de Eerste Kamer…
Dit kabinet mist een politieke basis, in de samenleving en in de officiële politiek. Daarom gaat het ook zo vaak mis.Dit kabinet regeert via akkoorden: het akkoord over de huizenmarkt, het sociaal akkoord en het zorgakkoord. Dat betekent dat het kabinet samen met de toppen van de betrokken organisaties ten koste van de portemonnee van huurders, werkende mensen en zorgbehoevenden zijn bezuinigingsdoelen binnenhaalt.
Zo enthousiast als de banken miljarden voor hun redding cadeau kregen van Wouter Bos in 2008, zo fanatiek haalt het kabinet het geld op bij de arbeiders. Het gaat hier om een vorm van regelrechte economische krankzinnigheid, zoals ook burgerlijke economen zeggen. Na de enorme uitgaven om de financiële wereld overeind te houden, eisten de financiële markten van deze wereld bezuinigingen bij de nationale overheden. In de 19e eeuw en na de Tweede Wereldoorlog was een staatschuld van meer dan 200% geen probleem. Maar nu wel; voor de ‘financiële markten”. En ze kregen de bezuinigingen waar ze om vroegen.
Kapitalistische regeringen beginnen te begrijpen dat de bezuinigingen meer kapot maken dan ze lief is. Het valt te verwachten dat de Europese top eind mei besluiten neemt die op korte termijn een afzwakking van het strenge bezuinigingsbeleid inhouden. De regering in Nederland heeft daar in zekere zin een voorschot op te nemen door in bijvoorbeeld het sociaal akkoord af te spreken dat bepaalde bezuinigingen op de zorg worden uitgesteld of afgezwakt. Dat neemt niet weg dat het akkoord bepaalt dat er tienduizenden banen van thuiszorgmedewerkers verdwijnen. Maar ook een minder sterk bezuinigingsbeleid zal niet echt een positief effect hebben op de economie: de werkloosheid in Europa is meer dan 12% en in zuidelijke landen is bijvoorbeeld de jeugdwerkloosheid ver boven de 50%. Daarin komt geen verandering, ook niet als het met de bezuinigingen in een wat langzamer tempo gaat.
Voor de arbeidersklasse breekt een moeilijke periode aan. Miljoenen worden getroffen door werkloosheid, schulden voor huizen en opleidingen, kleine ondernemers en zzp’ers worden getroffen omdat de vraag keldert, pensioenen worden uitgedund en veel vormen van zorg worden niet meer verleend vanwege de kosten. Ouderen worden om budgettaire redenen thuis of in een instelling aan hun lot overgelaten.
Tegelijkertijd zijn de mogelijkheden om effectief in verzet te komen op dit moment klein. De organisaties daarvoor, vakbonden en politieke partijen, ontbreken. Vakbond en SP hebben zich verbonden aan het sociaal akkoord. Daarmee is de weg naar massaal protest afgesneden. Binnen de vakbonden tekent zich wel oppositie af tegen het zorgakkoord en het bijbehorend baanverlies: de AbvaKabo is tegen en de voorzitter Corrie van Brenk is kandidaat voor het voorzitterschap van de FNV. Haar kandidatuur is verre te verkiezen boven die van Ton Heerts, die het lege sociale akkoord heeft afgesloten.
Tekenend voor het gebrek aan mogelijkheden voor oppositie is de aanhouding van de twee mensen die op de Dam een bordje tegen de monarchie omhoog hielden.Protest, oppositie, links zijn geïsoleerd in Nederland. Het is met de huidige leiding ondenkbaar dat de vakbeweging grote massa’s mensen de straat op krijgt of dat zich onder de huidige omstandigheden een protestbeweging tegen het gebrek aan betaalbare woningen voordoet, zoals in 1980.
Hoe verstikkend de oranjedeken ook is, hoe veel afleiding de media ook bieden, het gebrek aan economische vooruitzichten valt op den duur niet te verbergen. Mensen zullen zich gaan verzetten tegen de grauwe economische realiteit die hun toekomst in de komende jaren bedreigt. Jongeren die zich nu stil houden uit angst om geen goede baan te krijgen of hem te verliezen, zullen merken dat die angst ze niet helpt. Ouderen die zicht te oud voelen om in beweging te komen, zullen zich verzetten tegen de droog brood en geen bad behandeling die ze krijgen. Mensen van middelbare leeftijd die nu veel om handen hebben, zullen in verzet komen voor de toekomst van hun kinderen. De illusies rond de inhuldiging op 30 april, de oranjedromen, zullen niet lang duren. Mensen zullen tot de conclusie komen dat je van de monarchie en TV-programma’s niet kunt leven.
Miljoenen worden getroffen door de crisis. Ons aantal vormt een belangrijk onderdeel van onze kracht. Die kracht kunnen we het beste inzetten als die georganiseerd wordt en gekoppeld aan een programma voor echte verandering. De economische en politieke context laat steeds minder ruimte voor overleg of halve maatregelen. Of we aanvaarden dat werkgevers en regering de levensstandaard van de meerderheid van de bevolking geleidelijk afbreken, of we stellen het systeem ter discussie en bouwen aan een alternatief. Een actieplan tegen het bezuinigingsbeleid en voor werk is een eerste stap in de opbouw van zo’n alternatief.
– Voor een 24-uursstaking tegen de bezuinigingen;
– Weg met woonakkoord, sociaal akkoord en zorgakkoord;
– Voor een bouwprogramma van sociale woningbouw met betaalbare huren;
– Voor een 32-urenweek om het betaald werk te spreiden en de werkdruk te verlagen;
– Weg met flexarbeid, voor vaste banen met een redelijk inkomen;
– Voor een programma van openbare werken om de werkloosheid te bestrijden
– Nee tegen de bezuinigingen;
– Nationaliseer de geprivatiseerde bedrijven zodat de winsten ten goede komen aan de gemeenschap;
– Breng de genationaliseerde banken onder de controle van de werknemers, klanten en gebruikers;
– Nee tegen de monarchie, voor een democratisch socialistische republiek;
