De FNV blaft wel, maar bijt niet. Zo hebben ze het graag in Den Haag. Het zat er aan te komen: eerst werd het nieuwste bezuinigingsakkoord omhoog gestoken als de redding van het vaderland, toen werden CNV en MHP van stal gehaald om de nieuwe verslechteringen in het sociaal akkoord tot ‘acceptabel’ te verklaren en vervolgens was het nog maar een kwestie van tijd tot de FNV “onder protest” zich er ook bij neer zou leggen. Het kabinet heeft zijn zwakte in de Eerste Kamer handig gebruikt om in de politiek en daarbuiten een groter draagvlak te krijgen voor de 6 miljard aan bezuinigingen. De vakbeweging blijft echter de grootste macht in de samenleving. Tijd voor een anderen strategie om daar gebruik van te maken.
Eerste deel van een artikel door Pieter Brans, Amsterdam
Het sociaal akkoord dat in april werd gesloten, was al een ramp. Door de invoering van de verslechteringen in de WW en het ontslagrecht uit te stellen, werden ze eigenlijk door de vakbeweging geaccepteerd. En zelfs op die minimale concessie van wat uitstel, dingt het kabinet nu een flink stuk af. Bovendien maakt het kabinet duidelijk dat als het er op aan komt, het helemaal geen boodschap heeft aan akkoorden met de FNV. De werkgevers houden zich bij deze vorm van sociale afbraak natuurlijk stil. Het komt ze wel goed uit, maar ze zijn wel zo slim dat niet hardop te zeggen. Voor het kabinet was een akkoord met de vakbeweging alleen een middel om ze (tijdelijk) koest te houden.
De burgerlijke pers juicht al over deze blijk van machteloosheid van de FNV en bevestigt nog maar eens het spookbeeld van de FNV als een conservatieve organisatie (rem op de ‘vooruitgang’) van uitgebluste vijftigers met petjes en sigaren die alleen voor hun eigen belangen hun bed uitkomen. “De Volkskrant” schrijft ook vol vreugde dat de tijd dat de vakbond “No Pasaran” (ze komen er niet door) tegen de regering kon roepen voorbij is.
Nu past daar een flinke korrel zout bij. Er zijn meerdere gelegenheden (ambtenarenstaking 1983) waarbij het in het geheel niet lukte om de regering af te stoppen, vooral vanwege het ontbreken van de bereidheid bij de top om de kwestie door te zetten.
De recente reorganisatie van de FNV moest de organisatie weer in rustiger vaarwater brengen, lees: de linkse oppositie in AbvaKabo en Bondgenoten moest worden uitgeschakeld, de invloed van de SP teruggedrongen en de FNV moest onder leiding van Heerts weer een betrouwbare uitvoerder worden voor het PvdA-belangen in het kabinet. Polderen en overleggen werd weer hip en de FNV maakte een terugkeer op het toneel. Nu is duidelijk dat het actierecht tegen het kabinet voor niets is weggegeven. Het kabinet heeft de FNV kunnen neerzetten als een organisatie die blaft maar niet bijt. Als een grote machteloze kolos die je gewoon aan de kant kunt schuiven als het je uitkomt. Het prestige dat het sociaal akkoord gaf aan de nieuwe leiding, is verdampt.
De FNV is in de afgelopen periode de verkeerde richting ingeslagen. Nu blijkt dat deze koers de organisatie en vooral de leden niets te bieden heeft. Schijnconcessies zijn het enige resultaat. Zelfs het uitstel van de afbraak van de sociale zekerheid was niet meer dan een loos gebaar. Het kabinet heeft het Sociaal Akkoord in feite gewoon opgeblazen. De strategie van de vakbondstop om verder te polderen om de scherpe randjes weg te slijpen, is failliet. De afgeslepen randjes zet het kabinet er later weer rustig aan. Deze strategie leidt enkel tot machteloosheid en frustratie. Tijd om er vanaf te stappen.
Zelfs de burgerlijke pers erkent soms dat vakbonden meer nodig zijn dan ooit. En inderdaad: de belangen van werknemers staan sterker onder druk dan ooit. Lonen, baanzekerheid, veiligheid op het werk, alles staat onder druk. Honderdduizenden werklozen missen een organisatie die opkomt voor hun belangen. Ook honderdduizenden ZZP’ers zijn in feite niet meer dan sociaal achtergestelde werknemers, zonder vastigheid en pensioen, de uitzonderingen daargelaten. De belangen van jonge werknemers op het gebied van lonen, werktijden en pensioenen worden voortdurend platgetreden: juist jonge werknemers wil het kabinet de kans ontnemen om ooit een redelijk pensioen op te bouwen, de minimum jeugdlonen zijn een schijntje en voor jou tien anderen als het je niet bevalt.
Naast het terrein van werk en arbeidsvoorwaarden zijn er tallozen aanverwante terreinen die wachten op invloed van de vakbeweging: prijzen, kwaliteitscontrole, huren, recreatie, alles is overgeleverd aan de markt, dat wil zeggen aan de ondernemers. Consumenten en huurders kunnen de steun van de vakbeweging in deze tijden goed gebruiken.
De vakbeweging blijft met 1,2 miljoen leden de grootste organisatie in onze maatschappij. Dat is een reflectie van het feit dat de arbeidersklasse objectief de grootste kracht is in de samenleving: zij staan aan de basis van alle productie en vormen ook het grootste aantal. Om deze enorme objectieve kracht een goed te gebruiken is een totaal andere strategie nodig. De vakbeweging moet weer worden opgebouwd op basis van de eigen kracht. Daarvoor is een nieuwe strategie en een nieuw programma noodzakelijk. Deals met de politiek zijn in deze tijden van crisis een doodlopende weg geworden. Eisen stellen en deze op eigen kracht realiseren, afdwingen bij werkgevers en kabinet, is de weg vooruit. Zie voor het vervolg op dit artikel: http://www.socialisten.net/onderwerpen-mainmenu-57/bond-en-werkvloer-mainmenu-18/2324-fnv-2013-eigen-kracht.html
