De 1 mei viering van de FNV in Amsterdam trok 10.000 demonstranten en bezoekers aan de manifestatie in het Oosterpark. Belangrijke thema’s dit jaar waren de strijd voor de minimumjeugdlonen en tegen de afbraak van de zorg. Op het manifestatieterrein was er plaats voor iedereen en voor de verschillende stromingen in de arbeidersbeweging. Er was geen gebrek aan goede bands, humorvolle cabaretiers en er was ook een meezingkoor.
Artikel door Pieter Brans, Amsterdam
2015 Was zeker een jaar van meer actie in de zorg, het openbaar vervoer, de metaal, sociale werkvoorziening en bij de politie. Ook de jongeren van Young & United voerden flink actie, het minimum jeugdloon kwam er! Veel van de actievoerders liepen mee in een mars door Amsterdam. Waar het aan ontbrak was een centrale mobilisatie van de FNV voor hogere lonen en tegen de gevolgen van de crisis waar we nu al acht jaar in zitten.
De woede van werkende mensen over de gedaalde lonen, de langdurige werkloosheid, de verslechteringen in de zorg en pensioenen is groot. Ook officiële cijfers maken steeds meer duidelijk over de groeiende ongelijkheid in inkomens, ongelijkheid, onderwijskansen. Na acht jaar van verslechteringen en bij gebrek aan enig uitzicht op verbetering, moet de FNV de handschoen die de ondernemers en de regering dagelijks neergooien oppakken. De minachting voor werkenden en werklozen heeft al een veel te hoog niveau bereikt!
Wachten op de goede wil van de werkgevers draagt aan die minachting alleen maar bij. Wachten op de verkiezingen is ook geen optie. De VVD is al sinds 2010 ongehinderd aan de macht en zal ook na de verkiezingen de boventoon blijven voeren, welke verkiezingsafstraffing er ook komt. De mate waarin andere partijen het neoliberalisme hebben overgenomen, staat daar garant voor.
Zelfs “De Volkskrant” in een redactioneel commentaar op 2 mei, schreef over de noodzaak van vakbondsactie voor hogere lonen en tarieven om uit het economisch moeras te raken. De loonmatiging die begon met het “Akkoord van Wasssenaar” in 1982 heeft volgens de redactie van de krant nu te lang geduurd. En daar heeft “De Volkskrant” een punt. Wat is er na, 34 (!) jaar van het laag houden van de lonen, over van de prijscompensatie en de lonen? Weinig behalve het dagelijkse tekort dat veel werkenden en ZZP’ers nu ervaren.
Maar de loonmatiging in Nederland begon al in de jaren vijftig. Alleen in de jaren zestig en zeventig werden loonsverhogingen en de automatische prijscompensatie onder de enorme druk van de arbeidersbeweging gegeven. De tweede helft van de vorige eeuw en het begin van de nieuwe vertonen bijna een halve eeuw van het laag houden van de lonen. Ook burgerlijk economen erkennen dat het aandeel van arbeid in het Bruto Binnenlands Product is gedaald van 87% in 1982 tot 73% procent nu. Wat iedereen al weet, wordt daardoor bevestigd. Het aandeel van de winsten is vele malen groter geworden.
Hoewel in een kapitalistische maatschappij de arbeiders nooit de volledige waarde van hun arbeid zullen ontvangen (100% voor de factor arbeid) geven deze statistieken aan dat de ondernemers meer dan een kwart van alle waarde die wordt geproduceerd, in hun zak steken. Geld dat de arbeiders niet ontvangen, kunnen ze niet uitgeven. Dus blijft volgens Bartjes een kwart van de productie onverkoopbaar. Dat is en blijft de belangrijkste oorzaak van de crisis.
34 Jaar lang zijn de vakbonden weggedrukt door de werkgevers met behulp van de media en met de steun van de regering. Er is de laatste jaren agressief campagne gevoerd om het einde van de ‘werknemer’ en het begin van een nieuwe tijd van ‘we zijn allemaal ondernemer’ uit te roepen. Naar jongeren is jaren lang geroeptoeterd dat vakbonden voor afschuwelijke senioren zijn. Flexkrachten is wijsgemaakt dat vakbonden niets voor ze kunnen doen. Werkgeversleugens natuurlijk, maar al die jaren van propaganda hebben wel effect gehad.
De vakbonden blijven de grootste maatschappelijke organisaties en organiseren nog altijd vele honderdduizenden arbeiders. Gelukkig, maar de geschiedenis van de afgelopen decennia maakt ze niet meteen geschikt voor het binnenhalen van flinke loonsverhogingen hoe rechtvaardig en economisch gunstig dat ook zou zijn. Het is hoog tijd dat ze uit de hoek komen waar ze de leiding zich al die tijd in heeft laten drukken. En dat de leden het gezicht van de bonden worden. De FNV weer geschikt maken om een brede offensieve strijd voor verhoging van de lonen en tarieven van laagbetaalde ZZP’ers en een breed defensief gevecht tegen de bezuinigingen is de taak van 1 mei 2016.
