Van 31 oktober tot 12 november wordt in Glasgow de klimaattop COP26 gehouden. Vertegenwoordigers van de VN-lidstaten komen er bijeen om oplossingen te vinden voor de ongekende uitdaging van de klimaatveranderingen. Sinds de klimaattop van Rio in 1992 is er echter geen afdoende resultaat geboekt. Zal het nu anders zijn?
Door Arno (Luik) uit maandblad ”De Linkse Socialist”
Klimaatverandering is er al, dat weten we. De COP21 in 2015, die aanleiding gaf tot de akkoorden van Parijs, stelde het optimistische doel om de globale opwarming tegen het einde van de eeuw te beperken tot 1,5 graden Celsius boven het pré-industriële gemiddelde. De Wereld Meteorologische Organisatie stelt dat er 40% kans is dat deze stijging met 1,5 graden al overschreden wordt in 2025… Volgens het laatste IPCC-rapport zou een stijging met 1,5 graden “ernstige gevolgen hebben, eeuwenlang, en soms onomkeerbaar.”
Wij zijn gewend geraakt aan hittegolven elk jaar, en deze tendens zal waarschijnlijk versnellen. De gevolgen zijn niet alleen ongemak, maar ook de dood. In België heeft de hittegolf in augustus 2020 meer sterfgevallen onder ouderen veroorzaakt dan Covid19 in dezelfde maand: Sciensano had het over een oversterfte van 1.460. Naarmate droge en hete gebieden meer onder invloed van de opwarming van de aarde komen te staan, neemt het risico op branden aanzienlijk toe, zoals vorig jaar in Australië en Californië het geval was. Het resultaat: 18,6 miljoen hectare bos verbrand in Australië, honderdduizenden mensen in California verloren hun huis zonder vergoeding door hun verzekeringsmaatschappijen.
Klimaatverandering gaat niet alleen over opwarming, het gaat ook over diverse vormen van extreem weer. Zo dreigt de landbouw de komende jaren te lijden onder een opeenvolging van droogteperioden en vorst. Als de globale temperatuurstijging beperkt blijft tot 2 graden, zullen tegen 2050 maar liefst 80 miljoen mensen meer kwetsbaar zijn voor hongersnood. Droge gebieden zullen verder uitdrogen, terwijl elders overstromingen dreigen. Het risico op extreme weersomstandigheden neemt toe, ook bij ons. Denk maar aan de mini-tornado in Beauraing vlak voor de zomer.
De COP21 stelde als doel om een stijging van de globale temperatuur met 1,5 graden niet voor het einde van de eeuw te bereiken. Het is echter waarschijnlijk dat we de komende jaren al over deze grens gaan. De G7-top die vorig jaar afgelast was, vond dit jaar plaats in Groot-Brittannië. Covid-19 en de klimaatveranderingen waren de centrale thema’s. Achter de schijnbare bezorgdheid om het milieu schuilt een beleid dat de planeet op koers houdt voor een klimaatramp. Alles samen trekken de stimuluspakketten 42 miljard dollar meer uit voor fossiele brandstoffen dan voor schone energie.
Als de regeringen niets doen, wat kan er dan wel gebeuren?
Individuele gedragsverandering volstaat niet. Het is het kapitalistische systeem dat schuldig is. Door de kapitalistische klasse het eigendomsrecht te verlenen over de natuur, d.w.z. het recht om haar te gebruiken en te misbruiken, en door de kapitalisten met elkaar te laten wedijveren op basis van hun kortetermijnwinst, stimuleert het systeem alle mechanismen die leiden tot productiekeuzes die onverenigbaar zijn met de instandhouding van het evenwicht van de ecosystemen waarvan wij afhankelijk zijn om als soort te overleven.
De enige manier om een alomvattend antwoord op deze crisis te bieden, is door verder te gaan dan dit kapitalistische systeem, door de sleutelsectoren van de economie te nationaliseren onder de democratische controle en het beheer van de werkende klasse. Op die manier kunnen we de economie plannen volgens onze behoeften, inclusief onze ecologische behoeften, en niet volgens de winstzucht van enkelen. Zo kunnen we de opwarming van de aarde zoveel mogelijk beperken. We zullen ons echter ook moeten aanpassen aan onomkeerbare veranderingen door kwalitatief goede en toegankelijke openbare diensten te ontwikkelen. Zo moet er opnieuw massaal in de brandweer geïnvesteerd worden alsook in betaalbare huisvesting die aangepast is aan de extreme weersomstandigheden die waarschijnlijk steeds meer zullen voorkomen.
Het klimaatprotest van de afgelopen jaren toonde dat jongeren erg bezorgd zijn om het milieu. Ze vrezen de gevolgen van de opwarming van de aarde voor hun toekomst. Het klimaatprotest heeft geleden onder een gebrek aan politieke duidelijkheid en bijhorende structurering van de beweging. Dat neemt echter niet weg dat het ongenoegen nog steeds springlevend is. Socialisten nemen deel aan het klimaatprotest en verdedigen een programma van system change gekoppeld aan voorstellen voor een democratische organisatie van de beweging. We doen dit wereldwijd. In november zullen ISA-militanten deelnemen aan de protestacties rond de COP26 in Glasgow. Klimaatveranderingen vinden wereldwijd plaats, de kapitalistische klasse is internationaal verantwoordelijk. Er is nood aan een internationaal antwoord van de werkende klasse en de jongeren!
