De Pano-reportage over Schild & Vrienden sloeg (in België) als een bom. De extreemrechtse club werd op overtuigende wijze voor een groot publiek ontmaskerd. Wie de groep al langer volgde, was minder verrast maar toch onder de indruk van de hoeveelheid bezwarend materiaal en uiteraard blijft die gore racistische, seksistische en homofobe praat woede opwekken.
Schild & Vrienden kopstuk Dries Van Langenhove
Artikel van blokbuster.be
Voorman Van Langenhove wordt uit de UGent gegooid en er komt een gerechtelijk onderzoek. Een aantal leden van Schild & Vrienden is niet langer kandidaat voor N-VA bij de verkiezingen. Daarmee is de kous niet af: de vraag blijft hoe een extreemrechtse groep kan gedijen onder jongeren en zelfs binnen een grotere partij als N-VA. Dit is geen alleenstaand fenomeen: overal in Europa duiken er extreemrechtse en rechtse populistische krachten op. Met de ondermijning van het vertrouwen in de gevestigde instanties en het racistische klimaat, onder meer tegenover vluchtelingen, voelen ze zich gesterkt en willen sommigen verder gaan dan internetactivisme. Een ernstig antwoord op extreemrechts moet op de voedingsbodem ervan ingaan. Die benadering vereist mobilisatie, organisatie en een politiek programma.
Bij de rechterzijde, zowel in kringen van Schild & Vrienden als N-VA, varieerden de reacties van ontkenning tot geveinsde onwetendheid. Kopstukken van de partij haastten zich om in scherpe bewoordingen Schild & Vrienden te veroordelen. Hun connecties met verschillende leden en kopstukken van die beweging stoelden volgens hun wellicht op onwetendheid. ‘Wir haben es nicht gewusst’, blijft een handig excuus. Wij betwisten dat argument: als buitenstaanders waren wij wel op de hoogte van het aangebrande karakter van Schild & Vrienden, hoe kunnen de N-VA-kopstukken en verantwoordelijken dan nu beweren dat zij dit niet waren? Een dag nadat S&V mee optrok in een NSV-betoging voor apartheid vroeg socialisme.be op Twitter aan de voorzitter van Jong N-VA wat hij ervan vond dat er leden van zijn organisatie op die betoging waren als S&V’er. Zijn antwoord: “Wat de leden doen of laten buiten onze vereniging, is mijn zaak niet.” Nochtans was onder meer het geweld van S&V aan het Gravensteen toen al algemeen bekend. Toch vond Jong N-VA-voorzitter Roggeman het schandalig en onbehoorlijk dat Actief Linkse Studenten en Blokbuster manifesteerden tegen een optocht waarin S&V prominent aanwezig was. Het is maar wat je ‘heel kwade wil’ noemt. Alleszins: nu moeten ze niet afkomen dat ze van niets wisten…
De eerste reactie van verschillende leden van Schild & Vrienden, in de eerste plaats Van Langenhove zelf, bestond uit ontkenning. Ook Aalsters N-VA’er Stijn Everaert ontkende aanvankelijk actieve betrokkenheid bij Schild & Vrienden. Na de publicatie van een artikel op blokbuster.be in maart dit jaar stuurde hij ons een e-mail met de vraag om zijn naam uit het artikel te verwijderen omdat hij ‘slechts passief lid’ was: “Ik ben passief lid van Schild en Vrienden. Dit houdt in dat ik buiten het bijwonen van een lezing van Francken, nog nooit aan acties heb deelgenomen. Alles wat ik doe is NSV-gerelateerd. Ik zit ook totaal niet in de hiërarchie. Ik ben een gewone geïnteresseerde in de S&V groep. Mijn enige engagement is dat bij NSV.” Na de Pano-uitzending kon hij deze versie niet aanhouden en schreef hij op zijn Facebook-pagina: “Ik wil graag uw goede wil vragen. Voor iedere Jong N-VA’er die lid was van S&V (we zijn allen er nu uitgestapt, uiteraard). Niemand van ons is racistisch. Niemand van ons heeft racistische initiatieven gesteund. Van de walgelijke racistische memes die we in de reportage zagen, hebben wij nauwelijks iets gezien en als dat zo was hebben we dat niet gesteund.” Hiermee maakt Everaert de bocht van ontkenning naar minimalisering. Alleszins erkent hij het bestaan van ‘walgelijke racistische memes’ en is hij blijkbaar voldoende actief betrokken bij S&V om te kunnen aankondigen dat verschillende Jong N-VA’ers eruit gestapt zijn. Het geeft aan dat de eerste versie – wat hij ons in maart 2018 mailde – leugenachtig was. Bovendien wordt de verdediging van Van Langenhove – die de walgelijke memes volledig ontkent – onderuit gehaald. Die memes zijn er wel degelijk, Everaert zegt enkel dat hij ze niet gesteund heeft…
Een aantal andere Jong N-VA’ers zijn eveneens van kieslijsten verdwenen: in Sint-Niklaas (Igor Praet), Maaseik (Dennis Laveaux), Puurs (Jorden Dewachtere). Anderen blijven wel kandidaat. Zo is er Nick Peeters in Lubbeek, de gemeente van Theo Francken. Er werd gesteld dat Peeters amper banden had met Schild & Vrienden, terwijl ondertussen foto’s bekend zijn waarop te zien is dat hij sprak op de zomeruniversiteit van die groepering. Francken stond eerder op de foto met onder meer Van Langenhove en andere Gentse KVHV’ers, maar verklaarde nu dat de standpunten van Schild & Vrienden niet overeenstemmen met de waarden en normen waar hij en zijn partij voor staan. Maar ondertussen staat er wel nog steeds iemand van S&V op zijn eigen kieslijst. Ook Niklas Arents uit Ninove, één van de rechtse vertegenwoordigers in de Vlaamse Jeugdraad, blijft gewoon kandidaat. N-VA ontkent dat hij iets met S&V te maken had: “Niklas heeft inderdaad enkele malen een bericht op de Facebook-pagina’s een duimpje gegeven. Wij hebben Niklas hierover gehoord en zijn overtuigd van zijn goede trouw.” Ontkenning en minimalisering in één bericht dus. In Dendermonde blijft Jan Vanhove kandidaat voor N-VA. “Jan had zijn lidmaatschap opgezegd om op onze N-VA-lijst te kunnen staan,” verklaarde de lokale N-VA-voorzitter. Dat Vanhove onder meer betrokken was bij de gespierde S&V-actie waarbij een spandoek aan het Gravensteen werd gevandaliseerd, was blijkbaar geen punt voor de N-VA in Dendermonde. Kortom, wij hebben weet van minstens evenveel S&V’ers die wél kandidaat blijven bij N-VA dan dat er van de kandidatenlijsten geschrapt zijn.
Wij kregen in maart 2018 een anonieme email van iemand die stelde bezorgd te zijn om de infiltratie van Schild & Vrienden in Jong N-VA en een overzicht gaf van wie daarbij betrokken was. Het ging om een lijst van een 30-tal namen waaronder de zes hierboven genoemde Jong N-VA’ers. Van de overige 26 namen op de lijst zijn er eveneens een aantal die kandidaat zijn voor N-VA bij de komende gemeenteraadsverkiezingen. Opvallend in de reacties van leden van Schild & Vrienden die zich haasten om afstand te nemen van die groep, is dat ze allemaal beweren dat zij er amper actief bij betrokken waren. Wie heeft die 67.000 berichten waar Pano over sprak dan wel geplaatst? Er blijven dus heel wat vragen overeind, ook wat de rol van aanhangers van Schild & Vrienden binnen N-VA betreft en wat de houding van de partijleiding daarover nu echt is. Het lijkt erop dat waar de brandjes onblusbaar zijn de betrokken S&V’ers verzocht worden om zelf hun kandidatuur voor de verkiezingen in te trekken (wat meteen doet denken dat dit op vriendschappelijke basis onderling afgesproken is, dus zonder dat ze principieel van de lijst gezwierd worden). Maar waar de brandjes nog onder controle lijken, blijven er S&V’ers op N-VA-lijsten staan. De verontwaardiging die nu weerklinkt in N-VA-kringen was er enkele maanden geleden niet, ook niet toen daar expliciet naar gevraagd werd op sociale media.
Bij het Vlaams Belang waren de reacties gemengd. In Aalst verklaarde lokaal voorzitter Steve Herman dat zijn “goede vriend” Everaert onheus werd aangepakt en, moest de VB-lijst nog niet voltallig geweest zijn, dan was er zeker plaats geweest voor hem. Voormalig straatvechter Dewinter verklaarde dat hij racisme en geweld veroordeelt… Om het met een Vlaams spreekwoord te zeggen: ‘Als de vos de passie preekt, boer let op uw eieren’! Dries Van Langenhove was eind 2015 overigens een spreker op een reeks interne vormingen van de Vlaams Belang Jongeren over ‘spreken in het openbaar.’ VB-voorzitter Van Grieken mag dan doen alsof zijn neus bloedt, Van Langenhove werd door zijn partij wel voldoende vertrouwd om hem de opleiding van de jongeren toe te vertrouwen.
In de strijd tegen extreemrechts rekenen we uiteraard niet op diegenen die met een zondebok-beleid de ruimte voor racisme vergroten. We rekenen evenmin op een juridische benadering, waar vreemd genoeg zoveel hoop op gevestigd wordt vandaag. Zoals we in onze eerste reactie al opmerkten: de vervolging van Vlaams Blok heeft die partij destijds evenmin gestopt. Het Blok kwam terug als Belang, haalde een monsterscore en vervolgens werden heel wat voorstellen overgenomen én uitgevoerd door andere partijen. Als de voedingsbodem voor racisme, haat en verdeeldheid niet aangepakt wordt, kan het ingang blijven vinden. Zoals we gisteren opmerkten, is er actief verzet nodig en moeten we offensief opkomen voor sociale eisen die antwoorden op de vele tekorten inzake degelijke banen, betaalbare huisvesting, leefbare pensioenen, … Een actie zoals die gisteravond in Gent is uitstekend om die strijd te versterken en om de nadruk te leggen op collectieve mobilisatie tegen extreemrechts. Nu wordt gemobiliseerd naar een actie op 25 september bij de start van het academiejaar in Gent.
