Nederland zou voorop moeten lopen in de strijd tegen klimaatverandering. In dit kleine land komen een aantal dingen bij elkaar. Nederland, het woord zegt het al, ligt voor een deel al onder water…Er komen allerlei transportwegen bijeen; Rotterdam is een wereldknooppunt voor het vervoer van goederen, Schiphol voor vliegtuigpassagiers. Nederland is de tweede exporteur van landbouwgoederen in de wereld (na de VS). Een deel ervan is wederexport van goederen als cacao en vetten, maar een belangrijk deel bestaat uit groenten, vlees, boter en eieren. Veel plekken in steden zijn ernstig vervuild met fijnstof door het zware verkeer.
door Pieter Brans, Amsterdam
Dat alles bij elkaar opgeteld, betekent dat de druk op de natuur in Nederland simpelweg groot is. Of je nu praat over stikstofuitstoot, CO2 emissies, vervuild slib, fijnstof: het is er allemaal en veel. Reden, zou je denken, om vooraan te staan in de strijd tegen vervuiling en klimaatopwarming. Toch is dat niet het geval. De conservatieve politiek, de greep van VVD, CDA, D66 en Groen Links (feitelijk zo ongeveer deel van de coalitie) op de samenleving, is daar de oorzaak van.
Het protest tegen de klimaatopwarming en de vervuiling heeft gelukkig ook een stevige echo in Nederland. De demonstraties vertoonden een behoorlijk grote opkomst, vooral van jongeren. Het protest is in de beginfase en het enthousiasme is groot. Maar natuurlijk moeten we ook scherp kijken naar de resultaten van het protest.
Het zal duidelijk dat alles wat we als individu tegen klimaatopwarming en vervuiling kunnen doen een bijdrage levert. Ook minder vlees eten, korter douchen en minder vliegen en autorijden. Maar met een 100-tal bedrijven verantwoordelijk voor 70% van alle CO2 uitstoot, moeten we ook de productie van letterlijk bijna alles anders organiseren.
Daarbij stuiten we vierkant op het kapitalisme. Dat systeem is blind. Winst is alles wat telt en ook bepaalt wat er gebeurt. Het zijn niet de mensen die aan het hoofd staan van ondernemingen of regering, die zijn vervangbaar. Het gehele systeem stuurt zichzelf naar meer winst en neemt daarvoor alles wat nodig is. In een systeem waarin winst bepaalt wat en hoe er geproduceerd wordt, is hooguit een beetje bijsturen mogelijk. Maar meer niet.
De enige klasse in de maatschappij die de klasse van kapitalisten kan vervangen is de arbeidersklasse. Dat zijn de vrouwen en mannen die alles in deze maatschappij produceren; daarom zijn zij als enigen in staat om het beheer over de productie over te nemen en te veranderen. Bij de ondernemers blijft het belang van winst voorop staan; de arbeidersklasse kan zorgen dat het algemeen belang en dus ook de belangen van het klimaat voorop komen te staan.
