Wereldwijd reageren gewone mensen geschokt op het geweld van de Israëlische staat tegenover Palestijnse betogers in Gaza. Op 14 mei alleen al vielen 60 doden bij protestacties tegen de verhuizing van de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem.
Protest in Jeruzalem tegen de provocaties van Trump en tegen de dodelijke machine die de Israëlische staat is. Foto: Naor
Redactioneel commentaar van weekblad ‘The Socialist’
Bij het schrijven van dit artikel op 15 mei waren er nieuwe protestacties naar aanleiding van de herdenking van de Palestijnse Nakba (catastrofe), toen 750.000 Palestijnen zeventig jaar geleden moesten vluchten bij de oprichting van de staat Israël.
De verhuizing van de Amerikaanse ambassade is slechts één van de vele provocaties van Trump in het Midden-Oosten, waar de spanningen op verschillende fronten escaleren. De eenzijdige intrekking van het akkoord over nucleaire ontmanteling in Iran leidt tot een ernstige crisis. Als een echte pyromaan giet Trump extra olie op een reeds erg ontvlambare situatie in Syrië. Dit gebeurt in een regio die hard getroffen is door een oorlog die al langer duurt dan de Eerste Wereldoorlog.
In de nasleep van het eenzijdig opzeggen van het nucleaire akkoord ontstonden er nieuwe complexe conflicten en oorlogen. De recente Israëlische raketaanvallen op Iraanse troepen in Syrië kunnen leiden tot een nieuwe oorlog, aanvankelijk tussen Israël en Iran/Syrië maar het kan escaleren tot een nieuwe algemene regionale oorlog.
Dit kan ook een terugslag hebben in Europa met mogelijk een nieuwe golf van vluchtelingen die daar veiligheid zoeken, maar ook met nieuwe terreuraanslagen die zich kunnen verspreiden tot in de VS.
Trump beweert dat het opzeggen van het nucleaire akkoord met Iran het voor dat laatste land onmogelijk maakt om “ooit kernwapens te bezitten.” Het resultaat zou wel eens het tegenovergestelde kunnen zijn: het ontwikkelen en bezitten van kernwapens door Iran en andere machten, zoals Saoedi-Arabië.
De Britse krant The Guardian schreef: “Het gescheld van Trump is gebaseerd op veronderstellingen die vooroordelen versterken, maar niet op de werkelijkheid gebaseerd zijn.” De krant stelt dat het nonsens is dat Iran op het punt stond om “het gevaarlijkste wapen ter wereld te bemachtigen.”
Het akkoord liet Iran toe om verder te gaan met het verrijken van uranium, maar het was “niet toegelaten en het was technisch niet mogelijk om dit proces te gebruiken om kernwapens te produceren.” Onder het akkoord mocht Iran geen plutonium verwerken als “alternatieve weg voor kernwapens.” The Guardian kwam tot de conclusie dat de toespraak van Trump “vervreemd was van de realiteit,” een beleefde manier om te zeggen dat het leugens waren.
Dit nieuwe voorbeeld van arrogantie door Trump als vertegenwoordiger van het VS-imperialisme werd voorafgegaan door een verdere bocht naar rechts in zijn regering, onder meer met de promotie van CIA-directeur Mike Pompeo als minister en in het bijzonder met de promotie van John Bolton die eerder onder George W Bush in de regering zat. Bolton is een conservatief met een lange staat van dienst. Hij speelde een belangrijke en rampzalige rol in de invasie van Irak. Zijn voorstel om Teheran te bombarderen ging zelfs voor Bush te ver!
In 2000 merkte Bolton op: “Als we nu de VN Veiligheidsraad zouden hertekenen, dan zou ik één permanent lid voorstellen: de VS. Dat zou een uitdrukking zijn van de machtsverdeling in de wereld.” Voor Bolton moet de VS de rest van de wereld in de pas laten lopen, de economische handelsoorlog van Trump tegen rivaliserende machten is er een voorbeeld van. Dit dreigt uit de hand te lopen met vergeldingsacties en een wereldwijde handelsoorlog. Bovendien kunnen de gevolgen van de militaire acties erg negatief zijn voor de economie.
Het waanzinnige buitenlandse beleid van Bolton gaat nog verder dan het beleid van ‘Amerika eerst’ onder Trump. Het is een brutale versie van ‘Amerika alleen’, een terugkeer naar het Amerikaanse unilateralisme dat ondermijnd werd door het falen van eerdere oorlogen in Afghanistan en Irak.
Het Amerikaanse beleid botste op wereldwijd verzet, wat een impact had op sommige regeringen zoals die van Duitsland en Frankrijk die zich verplicht zagen om kritisch te reageren op de VS. Trump is bereid om de Franse president Macron te negeren. De kruiperige smeekbedes van Macron in Washington hadden overigens een negatief effect de al tanende populariteit van de Franse president in eigen land. De Duitse kanselier Merkel en zelfs Boris Johnson en de voorzichtige ‘kritiek’ van Theresa May werden allemaal aan de kant geschoven.
Regimeverandering in Teheran
Het ultieme doel van Trump en Bolton is immers regimeverandering in Teheran. Ze willen dit niet bereiken met een militaire interventie, maar door harde sancties die leiden tot een nieuwe regering.
Zelfs de paar generaals die nog in de regering van Trump overblijven – zoals minister van Defensie Mattis, die een ‘matigende invloed’ heeft op Trump – verzetten zich tegen deze strategie die “onvoorziene gevolgen” zou hebben voor de VS. Ze denken terecht dat het nucleaire akkoord met Iran werkte. Ze probeerden tevergeefs om te vermijden dat Trump het inferno dat hij begon verder zou voeden.
Zelfs voor de laatste provocaties had Trump zich al de woede van de Palestijnen op de hals gehaald met de erkenning van Jeruzalem als hoofdstad van Israël. De situatie stond al op een kookpunt, de woede werd intenser toen, volgens journalist Patrick Cockburn, “Israëlische en Amerikaanse vlaggen in de straten wapperden en er reuzegrote reclameborden met het gezicht van Trump verschenen.” Tegelijk proberen tienduizenden Palestijnen eens te meer door het grenshekken rond Gaza te breken. Gaza is de grootste openluchtgevangenis ter wereld. Het protest leidt tot een groot aantal doden onder de actievoerders. De Israëlische troepen schieten willekeurig mensen neer.
Trump en de neoconservatieven rond hem zullen niet de snelle en gemakkelijke overwinning behalen die ze verwachten. Voor de dreigementen van Trump werden de islamitische hardliners in Iran, en zelfs de ‘hervormingsgezinde’ Rouhani-regering, geconfronteerd met massale revolte, niet in het minst van de arbeidersklasse die het toneel bestijgt met stakingsacties. Er is ook aanhoudend discussie over kwesties als de weigering van vrouwen om de verplichte hijab te dragen.
De acties van Trump zullen op korte termijn wellicht eerder steun voor het behoud van het status quo als gevolg hebben. Het kan de Iraanse regering wat tijd geven en de onmiddellijke dreiging van een onafhankelijke beweging van de werkende klasse en de arme massa’s wat verminderen.
Het opvoeren van de sancties zal ongetwijfeld leiden tot een verergering van de reeds wanhopige economische voorwaarden van de Iraanse massa’s. De verantwoordelijkheid hiervoor zal echter niet automatisch bij het regime gelegd worden, het zal eerder bij de dreiging van buitenaf gelegd worden.
De herinnering van de oorlog met Irak zit in het geheugen van de Iraanse bevolking ingebakken. Het Britse en Amerikaanse imperialisme steunden de invasie van Iran door Saddam, ook al leidde dit tot vreselijke verliezen aan beide kanten. Er vielen 300.000 Iraanse doden en talloze gewonden.
Geen enkele buitenlandse kracht is in staat om vandaag een dergelijke aanval te lanceren. Maar het is mogelijk dat Israël – dat in het verleden vermeende nucleaire sites in Iran heeft gebombardeerd – op vraag van Trump en het VS-imperialisme overgaat tot gelijkaardige maar omvangrijkere bombardementen op nucleaire sites.
“Vernietigende sancties”
Het regime van Trump dreigt met “vernietigende sancties” tegen landen, zoals de Europese machten, die met het akkoord willen doorgaan. Brutale berekeningen over hoeveel winst er kan geplunderd worden en de strategische belangen zijn de enige zaken die tellen. De belangen van de mensen in de regio zijn niet van tel.
Kijk maar naar de dubbele houding van Poetin die in Moskou een vriendelijk gesprek had met de Israëlische premier Netanyahu op een ogenblik dat Israëlische bommenwerpers ingezet werden tegen militaire posities van zijn ‘bondgenoten’ Iran en president Assad van Syrië.
Het toont aan dat de werkende massa’s in het Midden-Oosten en elders enkel op hun eigen krachten kunnen vertrouwen en op die van hun broeders en zusters in de rest van de wereld. Enkel zo kan een uitweg gevonden worden uit de nachtmerrie die door het kapitalisme en het imperialisme is gecreëerd in de regio.
De massa’s moeten zich organiseren en hun eigen organisaties versterken met klassenoplossingen voor de problemen van elk land en van de hele regio.
De huidige verkiezingen in Irak tonen dat de massa’s zoeken naar een einde van de sectarische partijen die slechts bijdroegen aan de enorme problemen die het kapitalisme en het imperialisme doorheen monsterlijke militaire interventies hebben veroorzaakt.
De brutale verdediging van de Amerikaanse belangen en de dreiging van economische vergeldingsacties zullen de interimperialistische rivaliteit tussen de VS en anderen, zoals China, versterken. China voert heel wat handel met Iran, onder meer door olie te kopen.
De VS denkt dat zijn economische dominantie en in het bijzonder de leidinggevende positie in de banksector volstaat om iedereen in de pas te doen lopen. Dat is op korte termijn onwaarschijnlijk, het duurt immers langere tijd vooraleer sancties effectief zijn. De VS kan bovendien geconfronteerd worden met economische schade indien de landen die aangepakt worden tegenmaatregelen nemen.
Het Iraanse regime verklaarde dat het bereid is om het nucleaire akkoord te blijven steunen indien het intact blijft. Dat is op voorwaarde dat de oorspronkelijke niet-Amerikaanse ondertekenaars van het akkoord blijven steunen. Trump daarentegen wil ‘vernietigende sancties’ voor al wie het akkoord blijft steunen en toepassen.
Stop de inmenging door buitenlandse machten: laat de bevolking van elk land in de regio beslissen over zijn eigen lot, met de steun en aanmoediging van de wereldwijde arbeidersbeweging.
De werkenden en jongeren in de hele wereld moeten hun stem laten horen en zich voorbereiden op een nieuwe massale anti-oorlogsbeweging die kan bijdragen aan het dwarsbomen van de arrogante en dictatoriale acties van Trump, Saoedi-Arabië en Israël. Trump moet op groot protest botsen als hij Europa bezoekt in juli. Dit protest kan bijdragen aan de opbouw van een beweging in het Midden-Oosten die als een grote bezem alle kapitalisten en imperialisten, de sjeiks, prinsen en sectarische politici van het toneel van de geschiedenis kan vegen.
