Pijnlijk duidelijk door het debat over de dividendbelasting: multinationals regeren Nederland. En daaronder zijn de Shell en de Unilever de belangrijkste. Niemand in de politiek dacht zelfs aan de afschaffing van de dividendbelasting. Nederland is al zo’n belastingparadijs voor grote ondernemingen. Het idee dat het nog beter kon, lag dus niet voor de hand. Maar Unilever en Shell zagen bij de formatie kans op meer. Zij kregen het via de achterkamers voor elkaar om de VVD, het ministerie van Economische Zaken voor hun gouden zegekar te spannen. De rest was een piece of cake…van 1,4 miljard Euro, voor de multinationals dan natuurlijk. De “gewone Nederlander” voor wie de VVD het “allemaal” doet, kreeg de BTW-verhoging en de bezuinigingen voor de kiezen.
Artikel door Pieter Brans, Amsterdam
De twee meest verantwoordelijke politici voor het schandaal rond de dividendbelasting, Rutte en Wiebes, werkten voor Unilever en Shell. Rutte werkte van 1992 tot 1997 voor Unilever en daarna tot 2002 voor bedrijven van deze multinational. Wiebes werkte van 1987 tot 1989 als energiemanager bij Shell. Moeten ze toch een herinnering aan hebben…De hypocrisie stopt niet bij hen: in 2015 vielen Buma (CDA), Pechtold (D66), van der Staay (SGP) en Segers (CU) Rutte nog aan over de Teevendeal. Segers zag toen een minister-president die “opnieuw de rookmachine aandeed en mist opwierp”. Nu zag hij opeens iets heel anders…de anderen ook.
Wilders zei in de tijd van het gedoogkabinet dat de minister-president “het uitstekend deed”. Nu was hij “een gladde aal en een leugenaar”. Ascher (PvdA) sprak in de tijd van de Teevendeal over Rutte’s “liefde voor Nederland”. Nu had hij het over een “samenzwering tegen de Nederlanders”… En Jesse Klaver: hard in het debat, maar een motie van wantrouwen ging Groen Links te ver…het werd een motie van afkeuring omdat GL met Rutte nog tot zaken moet komen over het klimaatbeleid. Hoe het ook zij, het is duidelijk dat de Tweede Kamer dit niet gaat oplossen. De politieke verhoudingen in Nederland en die in de Tweede Kamer maken het onmogelijk om een stap vooruit te maken. Zolang de werkende bevolking politiek niet vertegenwoordigd is, blijft de Nederlandse politiek een onderonsje dat dienstbaar is aan de grote bedrijven.
Natuurlijk is dit niet de eerste uitglijder. Vooral de VVD heeft last van politieke recidivisten, de al genoemde Teeven bonnetjes kostten diverse ministers en een staatssecretaris hun baan, staatssecretaris Weeken van Financiën, minister Hennis van Defensie, Halbe Zijlstra (nepbezoek aan Poetin), VVD-politici als Loek Hermans sneuvelden; de VVD is de grootste leverancier van politieke schandalen. En deze partij gaat er vrolijk mee door. Het aftreden van Rutte en Wiebes, van de betrokken fractieleiders (Buma, Pechtold en Segers), nieuwe verkiezingen zonder dit leger van list en bedrog op de kieslijsten, was wel het minste waar Nederland recht op had.
Het kreeg het niet. De motie van afkeuring werd weggestemd. De teflonlaag van Rutte heeft wat brandvlekken, maar de multinationals rollen gewoon door, misschien met de hoop dat Koningsdag het bedrog een beetje weg zal poetsen. Wat vrolijke foto’s van WA, Maxima en de kinderen om de aandacht af te leiden van de harde feiten. Niet voor niets is elke fotosessie van het koninklijk huis wereldnieuws voor de Nederlandse media. Daarna volgt dan de dodenherdenking (geen andere meningen uit respect) en bevrijdingsdag (waarop iedereen zich verplicht bevrijd moet voelen) en dan volgen de meivakanties weer…de druk van de gezelligheid (het moet een feestje blijven) maakt alles wel weer plat.
De harde werkelijkheid blijft dat Nederland geregeerd wordt door grote internationale bedrijven. Het grote geld wordt in Nederland al heel lang in het buitenland verdiend. De binnenlandse markt is nauwelijks van betekenis vanwege de kleine omvang en de lage lonen. Nederland is een land van grote rivieren, snelwegen en doorvoer, van goederen en passagiers (Schiphol). Langs de snelwegen staan lange rijen van de opslag- en doorvoerdozen. Ook de landbouw leeft van enorme exportstromen, melk, boter vlees, eieren, groenten en dergelijke gaan in grote aantallen naar het buitenland.
Lonen, onderwijs, gezondheidszorg en cultuur, dat zijn nare kostenposten in dit verdienmodel. Naar beneden dus. De grote ondernemerspartijen, vroeger het CDA, nu de VVD, zijn de politieke uitvoerders van dit systeem en er zijn wat hulptroepen. Voor de grote ondernemingen is het van belang dat de politiek hun belangen behartigt. Een paar gesneuvelde politici meer of minder, daar malen zij niet om. Toen Wim Kok zijn beulswerk op de welvaartsstaat had gedaan, kon hij vertrekken. Toen Balkenende door de crisis was afgesleten, was “zijn houdbaarheidsdatum verstreken”. En het risico voor Rutte ligt niet in de Tweede Kamer, of elders in de politiek, maar het gevaar ligt in de hoek van de multinationals. Als die vinden dat hij niet langer nuttig is kan hij het wel vergeten.
Nadat de heersende ondernemingen van Nederland in de jaren tachtig en negentig de tanden van de oppositie hadden getrokken (de vakbeweging werd verslagen, met de anti-kernwapenbeweging werd afgerekend en de Partij van de Arbeid werd uit de handen van de arbeiders gehaald), vond men het toch ook wel handig dat de rechtse hulptroepen van eerst Pim Fortuyn en later Geert Wilders de oppositie splitsten. En dat is de situatie waar we ons nu in bevinden. De oppositie staat zwak (kwam niet verder dan 67 stemmen bij de stemming over de motie van afkeuring) en rechts en links in de oppositie komen vanzelfsprekend nooit makkelijk bij elkaar. Van een arbeiderselement in de oppositie is al helemaal geen sprake. De SP slaagt er al vele jaren helaas niet in om de stem van de arbeiders luid en duidelijk in het parlement te laten horen.
Het is de grote ondernemingen verder aardig gelukt om de tegenstellingen tussen arbeiders tot flinke hoogte op te kloppen en haat en discriminatie te normaliseren: “binnenlanders” tegenover “buitenlanders”, de “gewone” bewoners tegenover vluchtelingen, “legalen” tegenover “illegalen”, niet-Islamieten tegenover Islamieten, de verongelijkte “man” tegenover de emanciperende “vrouw”, de randstand tegenover de provincie, de jongeren tegenover de ouderen (“pensioenroof”). De neiging tot verkettering zit er nu zo diep in dat onderbetaalde Facebook-medewerkers in Berlijn overuren draaien om de Nederlandse versie van Facebook een beetje op te kuisen. Achter dit smerige rookscherm regelen zij hun zaakjes op hun gemak.
Hoe effectief het totale systeem werkt voor de grote ondernemers van Nederland wordt elke dag weer bewezen: op 25 april overleefde het kabinet de motie van afkeuring gemakkelijk, op 26 april werden gehandicapten die protesteerden tegen de verlaging van het minimumloon voor hen door de dienstdoende staatssecretaris afgepoeierd.
Het is aan de arbeidersbeweging om op de 1e mei met een antwoord te komen op deze situatie. De vakbeweging moet van een defensieve houding om naar een offensief op het gebied van lonen en arbeidsvoorwaarden. In veel sectoren is sprake van een tekort aan geschoolde krachten, dus de verhoudingen liggen wat dat betreft wat anders dan in het verleden. De tekorten aan arbeidskrachten en de verhalen bieden kansen voor verzet en verbeteringen. Zo kregen metaalarbeiders in Duitsland na actie een loonsverhoging van 6%.
Het aandeel flexwerkers onder jongeren toegenomen van 41 procent in 2003 tot onvoorstelbare 68 procent in 2017. Young and United heeft er al een flink aantal acties tegen flexcondities op zitten, maar het offensief moet onder deze omstandigheden echt worden opgevoerd door de gehele vakbeweging.
Het vakbondsoffensief is in januari met enthousiasme afgetrapt en het herstel van de 1 mei viering door de FNV is een succes: de 1 mei viering is in Nederland niet langer een marginaal gebeuren tussen konings- en bevrijdingsdag. Maar een bredere en systematische campagne is nodig.
De FNV verzet zich o.m. tegen de afschaffing van de dividendbelasting, de verlaging van de winstbelasting en het verhogen van de BTW. En tegen de verlaging van het mininumloon voor gehandicapten. Er zijn voorstellen gedaan voor aanvullende eisen, zoals het herstel van de pensioenleeftijd naar 65 en een minimumloon van 15 Euro per uur.
Om deze en ander gerechtvaardigde eisen binnen te halen, is voorgesteld om tijdens het nieuwe begrotingsdebat van de Regering acties te organiseren. Kadergroepen, subsectoren, jongeren en ouderen, werkenden en niet werkenden worden opgeroepen overal actiecomités op te richten, om van de acties een succes te maken, deze eisen binnen te halen en de arbeidersbeweging te versterken, in Nederland en Europa.
Vechten voor betere omstandigheden is natuurlijk essentieel, maar dat zal het probleem niet fundamenteel oplossen. Het winstbejag van de kapitalisten is een kortetermijndoelstelling die zich niets aantrekt van de behoeften van de meerderheid van de bevolking, zolang uitbuiting maar mogelijk blijft. De anarchie van de productie onder de vrije markt leidt tot economische, sociale en milieucrises.
De enige eerlijke verdeling van de winst is een verdeling onder de collectiviteit van de arbeidersklasse. Zij produceren de meerwaarde in de maatschappij. Zolang ondernemingen eigenaar zijn van productiemiddelen zoals robots en computers, zullen zij die niet ten behoeve van de arbeiders inzetten, maar alleen voor meer winst.
Wij roepen op tot massale deelname aan de manifestatie op 1 mei in Den Haag. Demonstreer mee voor het herstel van de dividendbelasting en laat zien dat dit Shell-Unilever kabinet moet vertrekken!
